شيوا نظرآهارى / از دستگيرى تا آزادى، وثيقه و فشار بر خانواده

مصاحبه کننده: کيواندخت قهاری

دويچه وله: خانم شيوا نظر آهاری، لطفا برای شنوندگان ما شرحی از بازداشت تان بدهيد. در مورد اينکه کجا بود، چه زمانی بود و توسط چه نهادی صورت گرفت؟

شيوا نظر آهاری: ما در روز سه شنبه، ۲۷ مرداد ماه، تجمعى اعتراضی را برگزار کرديم. در واقع تحصنی اعتراضی در مورد وضعيت زندانيان سياسی و همچنين برای وضعيت اعتصاب غذای آقای مهندس طبرزدی، اعتراض به ادامه ی بازداشت های غيرقانونی که رژیم انجام داده و نگهداری بسياری از فعالين و روشنفکران ما در داخل زندان که با حضور خانواده های زندانيان سياسی و چند تن از فعالين و مبارزين اين تحصن به صورت بسيار آرامی در مقابل دفتر سازمان ملل برگزار شد و نامه ای به امضای تک تک افراد حاضر در مقابل دفتر سازمان ملل نوشته شد و تسليم مقام مسئولی شد که از دفتر سازمان ملل برای رسيدگی به اين مسئله به نزد ما آمده بود. بعد از مدتی نيروی انتظامی از تجمع کنندگان خواست که اين تحصن را پايان بدهند، به لحاظ اينکه حساسيت ايجاد می شد و ما هم که به دنبال يک تجمع آرام بوديم، اين درخواست را قبول کرديم و قصد بازگشت داشتيم که توسط نيروهای وزارت اطلاعات به کنار خيابان راهنمايی شديم. بعد همگی متحصنان آنجا جمع شدند و حدود ۳۰ نفر را توسط ماشين هايی که قبلا آماده شده بود، به صورت ۲ نفر ۲ نفر يا ۳ نفر ۳ نفر سوار این ماشين ها کردند. البته ما می خواستيم به سوارشدن اعتراض کنيم که ما را تهديد کردند که اگر سوار نشويم، به زور متوسل می شوند و ما را به ضرب کتک به داخل ماشين ها خواهند برد. بعد مستقيم به زندان اوين بند ۲۰۹ وزارت اطلاعات منتقل شديم و از آنجا بازجويی ها شروع شد. عده ای از افراد عادی که در جمع ما بودند بعد از ۵ روز آزاد شدند و افراد ديگر مدت بيشتری در آنجا ماندند، از جمله خانواده های زندانيان سياسی و ساير فعالين و مبارزین که در حال حاضر ۴ نفر از آنها هنوز جهت بازجويی در وزارت اطلاعات هستند.

دويچه وله: اين ۴ نفر چه کسانی هستند؟

شيوا نظر آهاری: آقايان بينا داراب زند، بهروز جاويد تهرانی، دکتر فرزاد حمیدی و حسن قيصری.

دويچه وله: خانم نظر آهاری، رفتار بازجويان با شما چگونه بود؟

شيوا نظر آهاری: با شخص من رفتار خوبی داشتند و با اکثر بچه ها نيز همینطور.

دويچه وله: رفتاری که می گوييد با شما خوب بود، به چه صورت بود؟ چه سوالاتی می شد و از شما چه می خواستند؟

شيوا نظر آهاری: آن تصوراتی که فرضا در بين جامعه وجود دارد، در خصوص ضرب و شتم يا اينکه کلمات مستهجن به کار می برند، چنين چيزی نبود. البته اين هم هست که رفتارهايی که وزارت اطلاعات با ما می کند، به لحاظ اين که اين مبارزان در سطح دنيا شناخته شده هستند و به هرحال ممکن است حمايتی از آنها صورت گيرد، تقريبا خوب بوده است. يعنی گفتگويی دوستانه بين ما وجود داشت در مورد دليل حضورمان، در مورد اینکه چه کسی اين ايده را داشته و به چه دليل در آنجا حضور پيدا کرده ايم، چه می خواستيم و در مورد ساير درخواست های ديگری که داشتيم.

دويچه وله: شما می گوييد برخلاف آنچه که در تصور جامعه وجود دارد، رفتار به گونه ای ديگر بود. ولی فکر نمی کنید که تصور جامعه از روی گزارشهايی ست که کسانی که در زندانها بودند و توهين ديدند و شکنجه شدند، بوجود آمده است؟

شيوا نظر آهاری: درست است و من قبول دارم که در جمهورى اسلامى برخوردهای بسيار شديدی صورت گرفته است که همگی می دانيم. من می گويم که اگر وزارت اطلاعات با ما برخورد خوبی می کند در واقع مجبور است که اين نوع برخورد را بکند. به لحاظ همين شناخته شده بودن ما در عرصه ی دنيا است و در هرحال می دانند که ما در صورت آزادی اين افکار را منعکس می کنيم. به خاطر همين می خواهند ظاهر موجهی از خودشان نشان بدهند. ببينيد، سلول انفرادی خود بدترين شکل شکنجه ای ست که در مورد يک فرد به کار برود. سلول انفرادی ديگر ضرب و شتم و شکنجه نيست، يک مرگ تدريجی ست. وقتی که شما را داخل يک چهارديواری می کنند که از اولين حقوق يک انسان برخوردار نيستيد، اين خود بدترين شکنجه ای است که در حق شما اعمال شده است.

دويچه وله: شما در انفرادی بوديد؟

شيوا نظر آهاری: بله. ما در سلولهای انفرادی بودیم.

دويچه وله: برای چند روز؟

شيوا نظر آهاری: من مدت ۱۹ روز در زندان انفرادی بودم.

دويچه وله: خانم نظر آهاری آيا از روز اول وکيل داشتید؟

شيوا نظر آهاری: خانواده ی من برای وکيل تقاضا کردند. آقای بهراميان. اما تا آنجايی که من می دانم هنوز هم وزارت اطلاعات پرونده های ما را به دست وکيل نداده و اعلام کرده است که در اين پرونده ها اجازه ی دخالت وکيل را نمی دهد. آخرين خبری که من داشتم، زمانی که آقای بهراميان برای آقای داراب زند مراجعه به زندان اوين کرده بودند، اعلام کرده بودند که پرونده ها از دست ما خارج شده و الان در دست وزارت اطلاعات است و در مرحله ی تحقيق است. به همين خاطر نه وکيل اجازه ی دخالت دارد و نه فرد ديگری. فقط وزارت اطلاعات می تواند در اين مورد تصمیم گيری کند و حکم صادر کند.

دويچه وله: در اين مدت چه فشاری بر خانواده تان وارد آمد؟

شيوا نظر آهاری: به هرحال چه خانواده ی من و چه خانواده های ديگری که در بيرون از زندان حضور دارند، نگرانی ها به دليل عدم اطلاع از وضعيت زندانيانشان دارند. اين بيشترين شکنجه ای ست که به خانواده ها وارد می شود.

دويچه وله: شما بالاخره با سپردن وثيقه آزاد شديد؟

شيوا نظر آهاری: بله ما با وثيقه ی ۴۰ ميليونی آزاد شديم. البته اين حکمی بود که برای خانم اقبالى هم صادر شده بود ولی در مورد ايشان به دليل عدم تامين قرار وثيقه شان به کفالت تبديل شد و با کفالت بيرون آمدند.

دويچه وله: اين وثيقه چه تعهدی برای خانواده ايجاد می کند؟

شيوا نظر آهاری: اعتبار اين وثيقه تا روز دادگاه است، يعنی اگر در طول اين مدت شخصی که برای او اين وثيقه را مقرر شده، قصد خارج شدن از ايران را داشته باشد و يا نخواهد در دادگاه شرکت کند و يا نتوانند آن شخص را پيدا کنند، خانواده موظف است که اين ۴۰ ميليون را به حساب دادگاه انقلاب واريز کند و يا اگر حتا بعد از دادگاه، بعد از حکمی که صادر شد، اين شخص از کشور خارج شود يا به هر نحوی گم شود، خانواده موظف است به واريز کردن اين ۴۰ ميليون به حساب دادگاه انقلاب می باشد. يعنی تعهد و محدوديتی که ايجاد می کند در اين حد است.