ششمين سالگرد کشته شدن محمد مختاري و محمد جعفر پوينده
۱۳۸۳ آذر ۱۵, یکشنبه�ينده، خواهر محمد جعفر پوينده و تني چند از اعضاي کانون نويسندگاه ايران به سخنراني و شعرخواني پرداختند.
گورستان امامزاده طاهر، واقع در هشت کيلومتري غرب کرج، مدفن بسياري از نامداران ادب و فرهنگ معاصر ماست؛ شاعر بزرگي چون احمد شاملو، نويسندهاي چون غزاله عليزاده که به مرگي خودخواسته از ميان رفت، داستاننويس و آموزگار پرآوازه و موثري چون هوشنگ گلشيري که با مرگي زودهنگام خلايي در ادبيات معاصر ما برجا گذاشت و نويسندگاني چون محمد مختاري و محمد جعفر پوينده که به طرزي فجيع به قتل رسيدند.
جمعه ۱۳ آذر ماه ششمين سالگرد قتل پوينده و مختاري بود و جمع کثيري از دوستان و دوستدارانشان بار ديگر در اين گورستان گردآمده بودند تا در مراسمي که خانوادهي آنها و برخي از اعضاي کانون نويسندگان به اين منظور تدارک ديده بودند شرکت کنند و ياد آنها را گرامي بدارند. اين مراسم با سخنان حافظ موسوي شاعر و دبير تحريريه مجلهي کارنامه، که اجراي مراسم را بر عهده داشت آغاز شد و در ادامه مريم حسينزاده همسر محمد مختاري، صفا پوينده، خواهر محمد جعفر پوينده و تني چند از اعضاي کانون نويسندگاه ايران به سخنراني و شعرخواني پرداختند.
از سخنرانان اين مراسم يکي نيز فريبرز رييسدانا بود. او پيش از آغاز سخنان خود اشاره کرد که به دليل محدوديتهايي که به برگزارکنندگان تحميل شده است بخشي از متني را که آماده کرده در اين مراسم نميخواند. حافظ موسوي در گفتگويي با صداي آلمان در مورد اين محدوديتها چنين گفت:
«از قبل و مثل سالهاي گذشته خانواده مقتولان و کانون نويسندگان در تلاش بودند که يک جايي را بگيرند براي مراسم، در يک محيط فرهنگي، در يک سالني، که مردم مثل الان اينجور خسته نشوند. که موفق نشديم و هيچگاه همچنين جايي به ما داده نشده. اينجا هم که مراسم برگزار شد يکي از اعضاي کميته، کميته ي برگزاري را خواستند و تذکراتي دادند که رعايت اين و آن بشود. ما هم گفتيم به هر حال اين يک تجمع فرهنگي است و هيچ قصدي براي دادن شعارهاي عجيب و غريب در ميان نيست و ما مراسم را با مسئوليت خودمان و به شکلي مطلوب برگزار ميکنيم که فکر هم ميکنم همينطور هم شد.»
مريم حسينزاده همسر محمد مختاري که سحنان خود را با «درود به روان پاک جانباختگان راه آزادي بيان و قلم، جانباختگاني چون سعيد ساطلنپور، محمد مختاري، محمد جعفر پوينده، سعيدي سيرجاني، غفار حسيني، احمد ميرعلايي، پروانه و داريوش فروهر، ابراهيم زالزاده، پيروز دواني، حميد و کارون حاجيزاده» آغاز کرد، و در اين برنامه به بررسي شعر مختاري پرداخت روند برگزاري و استقبال مردم از اين مراسم را اينگونه توصيف کرد:
«شش ماه از درگذشت محمد مختاري و محمد جعفر پوينده ميگذرد و امروز جمعه ۱۳ آذر ماه ما اينجا جمع شديم با دوستان اين عزيزان و اهل قلم و ديگر کساني که آمدند. امسال استقبال خيلي بيشتر از پارسال بوده. همراهي بيشتر بوده. کانون نويسندگان با خانوادهها بيشتر هماهنگي و همراهي کردهاند. ما سعي کرديم که امروز در مورد پروندهي قتلها هم صحبتي بشود و راجع به پروندهي دکتر ناصر زرافشان، که آقاي دکتر شريف راجه به پرونده صحبت کردند.»
محمد شريف عضو کانون نويسندگان ايران و نايب رييس کانون مدافعان حقوق بشر گزارشي از پروندهي قتلها و وضعيت ناصر زرافشان وکيل خانواده قربانيان براي حاضران قرائت کرد. او ضمن بيان اين نکته که قتلهاي موسوم به قتلهاي زنجيرهاي فقط به اين دو قتل و قتلهاي آذر ماه سال ۱۳۷۷ محدود نميشود به ناقص بودن اين پرونده و از جمله مفقود شدن بخشي که مربوط به اعترافات سعيد امامي بوده اشاره کرد. شريف از ناصر زرافاشن که سه سال است در زندان به سر مي برد و به «افشاي اسناد دولتي مرتبط با قتلهاي زنجيرهاي» متهم است در مورد اين پرونده و اتهام او نقل کرد که: «اگر قاتلين محفل خودسر هستند بحث دربارهي فعاليتهاي آنان افشاي موارد مربوط به دستگاههاي دولتي نيست، اگر بحث درباره ي فعاليت قاتلين افشاي اسناد دستگاههاي دولتي است پس اين ترديد مطرح ميشود که آيا قتلها کار دستگاههاي دولتي است؟ اين تضادي است که هنوز حل نشده است.»
روند بررسي پرونده ي اين قتلها نه تنها رضايت بازماندگان را فراهم نکرده، موجب اعتراض و انتقاد آنها نيز هست. صفا پوينده نيز با ابراز نارضايتي از اين امر ميگويد:
«در واقع اين عزيزان ما بخشي از فرهنگ اين جامعه بودند و حضور گستردهي مردم هم درواقع نشانهي رشد آگاهي آنهاست. ولي امر اين پرونده فقط ما نيستيم و ملت ايران هستند. حضور گسترده ي مردم دال بر اين است که هنوز مردم خواهان اين هستند که در يک دادگاه علني عاملين و آمرين اين قتلها مشخص شوند.»
ناصر زرافشان از زندان اوين پيامي براي اين مراسم فرستاده بود که به وسيلهي همسرش قرائت شد. پيامهاي ديگري که براي اين مراسم خوانده شد، يکي پيام سيما صاحبي همسر محمد جعفر پوينده بود که در آلمان به سر ميبرد و ديگري پيام رضا براهني که ساکن کاناداست.
در اين مراسم که تا ساعت پنج عصر ادامه داشت، همچنين سيمين بهبهاني، محمد خليلي و عليرضا جباري شعر خواندند و عمران صلاحي و ثقفي نيز با حاضران سخن گفتند.
بهزاد کشميريپور، گزارشگر صداي آلمان در تهران