ششمين سالگرد کشته شدن محمد مختارى و محمد جعفر پوينده
۱۳۸۳ آذر ۱۶, دوشنبه
�ينده، خواهر محمد جعفر پوينده و تنى چند از اعضاى کانون نويسندگاه ايران به سخنرانى و شعر‌خوانى پرداختند.
گورستان امامزاده طاهر، واقع در هشت کيلومترى غرب کرج، مدفن بسيارى از نامداران ادب و فرهنگ معاصر ماست؛ شاعر بزرگى چون احمد شاملو، نويسنده‌اى چون غزاله عليزاده که به مرگى خودخواسته از ميان رفت، داستان‌نويس و آموزگار پرآوازه و موثرى چون هوشنگ گلشيرى که با مرگى زودهنگام خلايى در ادبيات معاصر ما برجا گذاشت و نويسندگانى چون محمد مختارى و محمد جعفر پوينده که به طرزى فجيع به قتل رسيدند.
جمعه ۱۳ آذر ماه ششمين سالگرد قتل پوينده و مختارى بود و جمع کثيرى از دوستان و دوستدارانشان بار ديگر در اين گورستان گردآمده بودند تا در مراسمى که خانواده‌ى آنها و برخى از اعضاى کانون نويسندگان به اين منظور تدارک ديده بودند شرکت کنند و ياد آنها را گرامى بدارند. اين مراسم با سخنان حافظ موسوى شاعر و دبير تحريريه مجله‌ى کارنامه، که اجراى مراسم را بر عهده داشت آغاز شد و در ادامه مريم حسين‌زاده همسر محمد مختارى، صفا پوينده، خواهر محمد جعفر پوينده و تنى چند از اعضاى کانون نويسندگاه ايران به سخنرانى و شعر‌خوانى پرداختند.
از سخنرانان اين مراسم يکى نيز فريبرز رييس‌دانا بود. او پيش از آغاز سخنان خود اشاره کرد که به دليل محدوديتهايى که به برگزارکنندگان تحميل شده است بخشى از متنى را که آماده کرده در اين مراسم نمي‌خواند. حافظ موسوى در گفتگويى با صداى آلمان در مورد اين محدوديتها چنين گفت:
«از قبل و مثل سالهاى گذشته خانواده مقتولان و کانون نويسندگان در تلاش بودند که يک جايى را بگيرند براى مراسم، در يک محيط فرهنگى، در يک سالنى، که مردم مثل الان اينجور خسته نشوند. که موفق نشديم و هيچگاه همچنين جايى به ما داده نشده. اينجا هم که مراسم برگزار شد يکى از اعضاى کميته، کميته ى برگزارى را خواستند و تذکراتى دادند که رعايت اين و آن بشود. ما هم گفتيم به هر حال اين يک تجمع فرهنگى است و هيچ قصدى براى دادن شعارهاى عجيب و غريب در ميان نيست و ما مراسم را با مسئوليت خودمان و به شکلى مطلوب برگزار مي‌کنيم که فکر هم مي‌کنم همينطور هم شد.»
مريم حسين‌زاده همسر محمد مختارى که سحنان خود را با «درود به روان پاک جانباختگان راه آزادى بيان و قلم، جانباختگانى چون سعيد ساطلن‌پور، محمد مختارى، محمد جعفر پوينده، سعيدى سيرجانى، غفار حسينى، احمد ميرعلايى، پروانه و داريوش فروهر، ابراهيم زالزاده، پيروز دوانى، حميد و کارون حاجي‌زاده» آغاز کرد، و در اين برنامه به بررسى شعر مختارى پرداخت روند برگزارى و استقبال مردم از اين مراسم را اينگونه توصيف کرد:
«شش ماه از درگذشت محمد مختارى و محمد جعفر پوينده مي‌گذرد و امروز جمعه ۱۳ آذر ماه ما اينجا جمع شديم با دوستان اين عزيزان و اهل قلم و ديگر کسانى که آمدند. امسال استقبال خيلى بيشتر از پارسال بوده. همراهى بيشتر بوده. کانون نويسندگان با خانواده‌ها بيشتر هماهنگى و همراهى کرده‌اند. ما سعى کرديم که امروز در مورد پرونده‌ى قتلها هم صحبتى بشود و راجع به پرونده‌ى دکتر ناصر زرافشان، که آقاى دکتر شريف راجه به پرونده صحبت کردند.»
محمد شريف عضو کانون نويسندگان ايران و نايب رييس کانون مدافعان حقوق بشر گزارشى از پرونده‌ى قتلها و وضعيت ناصر زرافشان وکيل خانواده قربانيان براى حاضران قرائت کرد. او ضمن بيان اين نکته که قتلهاى موسوم به قتلهاى زنجيره‌اى فقط به اين دو قتل و قتلهاى آذر ماه سال ۱۳۷۷ محدود نمي‌شود به ناقص بودن اين پرونده و از جمله مفقود شدن بخشى که مربوط به اعترافات سعيد امامى بوده اشاره کرد. شريف از ناصر زرافاشن که سه سال است در زندان به سر مى برد و به «افشاى اسناد دولتى مرتبط با قتلهاى زنجيره‌اي» متهم است در مورد اين پرونده و اتهام او نقل کرد که: «اگر قاتلين محفل خودسر هستند بحث درباره‌ى فعاليتهاى آنان افشاى موارد مربوط به دستگاههاى دولتى نيست، اگر بحث درباره ى فعاليت قاتلين افشاى اسناد دستگاههاى دولتى است پس اين ترديد مطرح مي‌شود که آيا قتلها کار دستگاههاى دولتى است؟ اين تضادى است که هنوز حل نشده است.»
روند بررسى پرونده ى اين قتلها نه تنها رضايت بازماندگان را فراهم نکرده، موجب اعتراض و انتقاد آنها نيز هست. صفا پوينده نيز با ابراز نارضايتى از اين امر مي‌گويد:
«در واقع اين عزيزان ما بخشى از فرهنگ اين جامعه بودند و حضور گسترده‌ى مردم هم درواقع نشانه‌ى رشد آگاهى آنهاست. ولى امر اين پرونده فقط ما نيستيم و ملت ايران هستند. حضور گسترده ى مردم دال بر اين است که هنوز مردم خواهان اين هستند که در يک دادگاه علنى عاملين و آمرين اين قتلها مشخص شوند.»
ناصر زرافشان از زندان اوين پيامى براى اين مراسم فرستاده بود که به وسيله‌ى همسرش قرائت شد. پيامهاى ديگرى که براى اين مراسم خوانده شد، يکى پيام سيما صاحبى همسر محمد جعفر پوينده بود که در آلمان به سر مي‌برد و ديگرى پيام رضا براهنى که ساکن کاناداست. در اين مراسم که تا ساعت پنج عصر ادامه داشت، همچنين سيمين بهبهانى، محمد خليلى و عليرضا جبارى شعر خواندند و عمران صلاحى و ثقفى نيز با حاضران سخن گفتند.
بهزاد کشميرى‌پور، گزارشگر صداى آلمان در تهران