1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

سیاست ایران در برابر اعدام صدام: حمایت انتقادی

۱۳۸۵ دی ۱۰, یکشنبه

روز گذشته حکم اعدام صدام حسین، رهبر سابق عراق اجرا و پرونده زندگی این دیکتاتور بسته شد. اگرچه به نظر می‌رسید که خبر اعدام صدام به واسطه عملکرد او در طول جنگ هشت ساله ایران و عراق، خبری خوشحال کننده برای مردم ایران باشد، اما مقامات رسمی ایران ظاهرا موضع دوگانه‌ای در برابر اعدام او دارند و تاکنون تنها مقام رسمی که به اظهارنظر در این خصوص پرداخته، سخنگوی وزارت امورخارجه ایران است. سکوت نسبی مقامات ایرانی و پرهیز

https://p.dw.com/p/A3tw
عزاداری نزديكان صدام حسين در محل دفن او
عزاداری نزديكان صدام حسين در محل دفن اوعکس: AP

�نها از موضع گیری دراین خصوص به دلیل مخالفت آنها با اشغال عراق توسط امریکا است که شیرینی اعدام صدام را به کام آنها تلخ می کند.

صدام حسین، رهبر سابق عراق، بنابر گزارش‌ها درهنگام اعدام گفته است که:« ایران و امریکا دشمن عراق هستند.» بدین ترتیب به نظر می‌رسد که ایران و امریکا به رغم فاصله‌ای که در جهان دیپلماتیک از هم دارند، در پی اعدام صدام و در کلام او، به نوعی نمادین به یکدیگر رسیده‌اند؛ چراکه هر دو اکنون از مرگ این دیکتاتور عراقی رضایت خاطر دارند. اما طنز ماجرا آنجاست که به دلیل حضور امریکا در عراق، مقامات ایران نیز منتقد امریکا هستند و به همین دلیل هم نمی‌توانند خوشنودی خود از مرگ صدام را به راحتی و بدون لکنت زبان اعلام کنند.

اینچنین است که آقای سعید ابوطالب نماینده اصولگرای پارلمان ایران در واکنش به اعدام صدام گفته است: «اگر صدام می‌ماند، ارتباطش با كشورهای بزرگ غربی مثل امريكا، فرانسه و آلمان آشكار می‌شد.» آقای ابوطالب با این حال گفته است:«نبايد شيرينی اين اتفاق بزرگ را در كام مردم ايران، عراق و كويت تلخ كنيم.»

آقای حسینی، سخنگوی وزارت امورخارجه ایران نیز ساعاتی پس از اعدام صدام، ضمن اعلام خرسندی مردم ایران از این اتفاق، گفته است که« مجازات جنايتكاران، نبايد دستاويز بدخواهان قرار گیرد.» درهمین راستا آقای آصفی، دیپلمات ایرانی نیز از آمریکا خواسته است تا سقوط صدام را به حساب خودش نگذارد.

اما نکته دیگری که درپی اعدام صدام مورد توجه محافل سیاسی در ایران قرار گرفته عدم رسیدگی به جنایات وی درطول جنگ ایران و عراق است. بنابر گزارش‌هایی که به تایید سازمان ملل نیز رسیده، صدام حسین در طول جنگ ایران و عراق و علیه مبارزان ایرانی از سلاح‌های شیمیایی استفاده می‌کرده است.

مقامات ایرانی اما از اینکه صدام اعدام شده بدون آنکه به این جنایاتش رسیدگی شود ناخشنودند. آقای حسینی سخنگوی وزارت امورخارجه ایران بااین حال گفته است: «جمهوري اسلامي ‌ايران همچنان انتظار دارد تا در تداوم كار دادگاه، اعمال رژيم صدام در ارتباط با تجاوز به جمهوری اسلامی‌ ايران مورد رسيدگی قرار گرفته و جنايت‌های جنگی، اعمال ضد بشری و خسارت‌های مادي و معنوی وارده بر ملت ايران مورد قضاوت قرار گیرد.»

آقای محمدرضا باهنر نایب رییس پارلمان ایران نیز گفته است که «عدم رسیدگی به جنایات صدام علیه ملت ایران جای سئوال جدی دارد». یک نماینده دیگر پارلمان ایران هم درهمین راستا پیشنهاد داده که «وزارت خارجه ایران در نامه‌ای رسمي از سازمان ملل و دولت عراق بخواهد كه پرونده جنايات صدام عليه ايران را مفتوح نگه دارند و به آن رسيدگی کنند».

بااین حال یک عضو فراکسیون اقلیت در پارلمان ایران عدم بازخواست حقوق ایران تا پیش از اعدام صدام را «نشانه بارز ضعف دستگاه دیپلماسی ایران» دانسته است. آقای "پیرموذن" با اعلام این نکته گفته است: «بعيد است كه ديگر بتوانيم حقوق خود را دريافت كنيم؛ چرا كه وقتی كه صدام در اوج قدرت بود نتوانستيم حق خود را بگيريم و چه‌طور می‌توانيم اكنون از يك جسد بی‌خاصيت حقوق بگيريم؟ اميدی ندارم كه دستگاه ديپلماسی ما بتواند دلاري از هزار ميليارد دلار بدهی خسارت جنگ را بگيرد.»

آقای علاءالدین بروجردی که ریاست کمیسیون امنیت ملی پارلمان ایران را عهده دار است نیز اگرچه اعدام صدام را به مردم ایران تبریک گفته، اما پرسیده است «چرا صدام برغم اين همه جنايت، اين‌گونه محدود محاكمه شد و محاكمه‌ وی در مقايسه با ديگر جنايتكاران معاصر مثل ميلوسويچ يا پينوشه كه در اجلاس‌هاي بين‌المللي محاكمه شدند، جنبه‌ بين‌المللی نداشت؟» او در پاسخ به این پرسش مدعی شده است که بسته بودن دادگاه صدام و اعدام سریع وی، به دلیل فاش نشدن کمک‌های کشورهای غربی به او در طول جنگ ایران و عراق بوده است. آقای بروجردی درهمین راستا به کشور آلمان اشاره کرده است که به گفته او، تکنولوژی ساخت سلاح های شیمیایی و میکروبی را دراختیار صدام قرار می‌داده است.

ساعاتی پس از اعدام صدام، دانشجویان دانشکده خبر در تهران نیز با برگزاری تریبون آزادی به تشریح دیدگاه‌های خود درخصوص اعدام رهبر دیکتاتور عراقی پرداختند. یکی از دانشجویان در این برنامه گفته است:« صدام دیکتاتور بود و دیکتاتوری محصول نا آگاهی ما به حقوق خود و حس ناخوشایند ظلم پذیری ماست اما مهمتر از مرگ یک دیکتاتور، آگاه کردن مردم به حقوق سیاسی و اجتماعی خود است.»

به رغم مواضع غیرشفاف و دوپهلوی مقامات ایرانی در رابطه با اعدام صدام، هیچکدام از چهره‌های سیاسی در ایران اما اعدام این دیکتاتور عراقی را به صورت کامل، زیرسئوال نبرده‌اند. این نکته از آن روی مهم است که دولت حماس در فلسطین به رغم نزدیکی بسیار با ایران، شبهات و انتقادات جدی ای را نسبت به اعدام صدام مطرح کرده و اعدام وی را یک" ترور سیاسی" نامیده است.

رضا خجسته رحیمی، برای دویچه وله از تهران