سکوت معنادار هاشمی رفسنجانی

«اشپیگل آنلاین» در گزارشی نوشته که هاشمی رفسنجانی، یکی از مقتدرترین پشتیبانان میرحسین موسوی است، ولی از زمان انتخابات در ایران، از رییس‌جمهوری اسبق و منتقد دولت کنونی خبری نیست. در صورتی که آینده‌ی سیاسی وی، در گرو نتیجه‌ی انتخابات و نبرد کنونی قدرت در ایران است.

به باور اشپیگل آنلاین، اگر رهبران تهران تصمیم بگیرند سیاست ملایم‌‌تری در پیش گیرند، رفسنجانی می‌تواند شخصیتی باشد که میان جناح تندرو حکومت و مخالفان میانجیگری کند و به این ترتیب، جمهوری اسلامی را نجات دهد. ولی اگر محافظه‌کاران تصمیم بگیرند که همچنان بیرحمانه با جنبش اعتراضی مقابله کنند، خود رفسنجانی هم می‌تواند آماج قدرت دولتی قرار گیرد. بازداشت کوتاه مدت دختر او فائزه‌ که برای هواداران موسوی سخنرانی کرده بود، تیر اخطار آشکاری بود که رژیم به سوی رفسنجانی شلیک کرد.

رفسنجانی پس از مدت‌ها سکوت، روز شنبه (۶ تیر)، در پیامی به نیروهای تندرو و اصلاح‌طلب پیشنهاد مصالحه داد. شورای تشخیص مصلحت نظام که تحت رهبری اوست، از اپوزیسیون اصلاح‌طلب دعوت کرد که با نیروهای رهبری در تهران همکاری کند. این نهاد، نامزدهای شکست‌‌خورده را فراخواند که با کمیسیون ویژه‌ی شورای نگهبان، روند انتخابات را بررسی کنند. رفسنجانی همچنین از شورای نگهبان خواست که به همه‌ی شکایت‌ها و اعتراض‌ها دقیقا رسیدگی کند. در اصل کار مجمع تشخیص مصلحت نظام، میانجیگری میان شورای نگهبان و مجلس است.

رفسنجانی در جریان انتخابات، موضعگیری آشکاری داشت. او روشن و صریح در برابر احمدی‌نژاد قرار گرفت و از موسوی میانه‌رو پشتیبانی کرد. ولی پس از رای‌گیری، رفسنجانی حتا یک بار هم شخصا در انظار عمومی ظاهر نشد.

درباره‌ی این غیبت گمانه‌زنی زیادی می‌شود. گاهی گفته می‌شود که رفسنجانی در پشت پرده مشغول دستیابی به مصالحه است و گاهی گفته می‌شود که اعتراضات خیابانی را هماهنگ می‌کند. شماری هم حدس می‌زنند که رفسنجانی به عنوان رییس مجلس خبرگان، در حال تدارک سرنگونی آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر مذهبی کشور است.

کارشناسان معتقدند که رفسنجانی تنها به فکر بقای سیاسی خود نیست، بلکه آینده‌ی جمهوری اسلامی ـ که خود او نیز از بنیادگذاران آن بوده ـ برایش اهمیت دارد. او نمی‌خواهد تندروها که خامنه‌ای را تحت تاثیر قرار داده‌اند، این نظام را ویران کنند.

در صورت پیروزی تندروها، خود رفسنجانی هم می‌تواند قربانی شود. به همین دلیل او در پشت درهای بسته در تلاش است تا راه‌حلی بیابد. هدف اصلی او حفظ مشروعیت نظامی است که با مناقشه بر سر انتخابات آسیب دیده است.

به باور اشپیگل آنلاین، شاید رفسنجانی که یک عملگراست، به خاطر دفاع از خود موضعی تهاجمی اتخاذ نمی‌کند. احمدی‌نژاد هرگز بیزاری خود را از او پنهان نکرده و در جریان کارزار انتخاباتی، به رفسنجانی و پسرانش اتهام خودپرستی و فساد زده است.

ولی شاید هم رفسنجانی به این دلیل خاموش است که می‌خواهد وقتی آب‌ها از آسیاب افتاد همه‌ی گزینه‌ها را در اختیار داشته باشد.

BM/MS