”سر مست“
۱۳۸۵ خرداد ۲۵, پنجشنبه
در گفتگويى با راديوى دويچه خانم مريم آخوندى درباره اين سى دى و ساير فعاليت‌هاى هنرى اش مى‌گويد:
دویچه‌وله: خانم آخوندی با سپاس از اینکه وقت در اختیار ما قرار دادید. سی.دی جدیدی از شما به بازار آمده بنام «سرمست» با اشعاری از شاعران بنام ایرانی حافظ، خیام و عطار. شما چه معیاری برای انتخاب این اشعار داشته‌اید؟
مریم آخوندی: معیار آدم اول از همه برای موسیقی عشق‌اش هست و ارتباطی که بهرحال با موسیقی می‌گیرد. برای منهم که سالهاست با این موسیقی مشغولم، طبیعی‌ست که با شعر هم ارتباط دارم و اینها شعرهایی بودند که با خودم می‌خواندم، زمزمه می‌کردم و در واقع آنها از دل من حرف می‌زدند. برای همین این شعرها را دوست داشتم و انتخاب کردم.
دویچه‌وله: چه کسانی در تهیه این سی.دی با شما همکاری کردند؟
مریم آخوندی: نوازنده‌هایی که با من همکاری کردند، آقای مسیح مدنی از نوازنده‌ها و آهنگسازهای ایرانی هستند که در سوئد زندگی می‌کنند، و نریمان حجتی که ایشان هم همینطوردر اتریش زندگی می‌کنند. این دوستان در نوازندگی کمک کردند و چندتن از خوانندگان گروه من، در واقع گروه «بانو»، بعنوان کر با من همکاری کردند: خانم خالقی، خانم غیاثی و خانم شاهین ترک.
دویچه‌وله: شما از گروه خودتان نام بردید، بنام «بانو». این چه گروهی است؟
مریم آخوندی: این گروه خیلی سال است که کار می‌کند. به این شکل که، همانطور که از اسمش پيداست، بانو یعنی زن، یعنی خانم و موضوع این پروژه مسایل زنان ایرانی‌ست از تمام مناطق ایران. به این شکل که من یکسری ترانه‌هایی که به زنان مربوط می‌شود ، فرض کنید زنی موقع نان پختن خوانده، زنی کنار گهواره موقع خواباندن بچه خوانده یا زنی در مورد مردی خوانده، اینها را جمع‌آوری کردیم و با تعدادی از خانم‌های علاقمند به موسیقی، یعنی كسانى كه شغل‌شان موسيقى نيست ولی علاقمند هستن، تعدادی كه قبلا پیش من کار کرده و آواز یاد گرفته بودند، با اینها ما هر هفته اینها را جمع آوری کردیم و خواندیم و راجع به آنها تحقیقات کردیم تا حدی که ببینیم اين ترانه ها از کجا آمده‌اند، کی خوانده شده‌اند، در چه شرایطی خوانده شده‌اند. اینها را ما خواندیم و تمرین کردیم. بعضی‌هاش را من چندصدایی کردم و بعضی‌هاش را به همان شکل ساده‌ی خودش گذاشتیم. حدود شش سال است كه ما با هم كار مى‌كنيم و در كشورهاى مختلف اروپا برنامه اجرا كرده‌ايم. مجموع اين ترانه‌ها را در ی.دی منتشر کردیم بنام «بانو»، صدای زنان ایرانی که آنهم دوسال پیش بیرون آمد.
دویچه‌وله: در گروه بانو شما نوازنده‌ی زن هم دارید، یا اینکه گروه فقط تشکیل شده از خوانندگان زن؟
مریم آخوندی: موضوع اصلی اين کار در واقع صدای زنان است. یعنی فکر من این بوده که صدای زن را بعنوان یک ساز، بعنوان اولین سازی که در اختیار انسان است و در اختیار زنانی‌ست که هیچوقت نمی‌توانستند روی صحنه بیایند و جز اجتماعی کوچک و زنانه جایی برای خواندن آواز نداشتند، به این دلیل ما فقط از صدای زنان استفاده کردیم بدون ساز. یعنی به عمد خواستیم که هیچ سازی، حداقل هیچ ساز ملودیکی نباشد، بلکه ما فقط سازهای ریتمیک می‌زنیم مثل تنبک، دهل و دوسر کتل و سازهایی حدالامکان محلی که اینها مثل ریتم‌های کار زنان در زندگی طبیعی‌شان است. ما به عمد می‌خواهیم فقط صدا گویای همه‌ی حالت و مسایل زنان باشد.
دویچه‌وله: خانم آخوندی، کار شما با گروه «بانو» و یا همینطور این سی.دی جدیدی که منتشر کردید، تا چه حد برای شنوندگان آلمانی قابل درک است؟
مریم آخوندی: باید بگویم که خوشبختانه این پروژه میان تماشاچیان آلمانی بسیار بسیار خوب استقبال شده است. من دو گروه دیگرهم در کنار این کار داشته‌ام یکی گروهی که welt music کار می کنند، شنونده‌های ایرانی هم کم وبیش از آن شنيده اند، و یک گروه کلاسیک که همین «سرمست» درواقع حاصل این همکاری‌ست. اما این سالهای اخیر، باید بگویم که گروه «بانو» خیلی بیشتر استقبال شده، چون مدير برنامه ريز ما معمولا هرسه‌تا برنامه را پیشنهاد می‌کند و اکثرا از ”بانو“ استقبال شده است. ما خودمان وقتى توی سالن اجرا می‌کنیم، می‌بینیم که بخصوص آلمانی‌ها استقبال زيادى از آن می‌کنند و می‌گویند، در مجموعه اينکاری که شما ارائه می‌دهید، یکجور نیروی انسانی هست که آن ما را به شما وصل می‌کند. ما از این طریق تصویر دیگری از ایران پیدا می‌کنیم، تصویری که زنان ایرانی را یا ایرانی‌ها را نه فقط به آن شکلی که ما در تلویزیون می‌بینیم، نه فقط با آن اطلاعات درست و غلطی که ما از رسانه ها می‌گیریم، بلکه به شکل بسیار ساده‌ی انسانی وتنگاتنگ روی صحنه و اینجا و می‌بینیم که این زنها چقدر حرف برای گفتن دارند. من خیلی خوشحالم که ما از این طریق، بخصوص با تماشاچی آلمانی هم خیلی خوب ارتباط گرفته‌ایم.
دویچه‌وله: خانم آخوندی، برمی‌گردیم به سی.دی جدید شما بنام «سرمست». ترانه‌های این سی.دی را کی ساخته؟
مریم آخوندی: همانطور که گفتم اینها قطعاتی هستند که من خودم درست کردم، غیر از دوتا قطعه سازی که مال آقای نریمان و مسیح مدنی‌ست. اما اکثرشان را خودم درست کردم. این در واقع یکنوع نغمه‌پردازی‌ست در دستگاههای موسیقی. یعنی کسانیکه که سیستمایتک موسیقی ایرانی را می‌شناسند، اینجور است که ما گامهایی داریم، دستگاههایی داریم که از آنها نغمه‌ها و ملودی‌هایی منشعب می‌شود که هرکدام از اینها فواصلی دارد که در آنها، اگر کسی بشناسد، می‌تواند نغمه‌پردازی کند و قطعه بسازد. معنی‌اش این است که اینکار من آهنگسازی موسیقی نیست، بلکه یکجور نغمه‌پردازی‌ست. و این بخاطر این است، همانطور که گفتم، من از این شعرها الهام گرفته‌ام. بعضی وقتها، وقتی شعرها را می‌خواندم احساس می‌کردم که این را دلم می‌خواهد اینطوری بخوانم. یعنی با این ملودی. و بعد آنها را کنار هم گذاشتم و یک کمی رسیدگی کردم و ازش یک مجموعه‌ای درآوردم که به آنها تصنیف، ترانه یا قطعه بشود گفت.
دویچه‌وله: آیا شما در ایران هم کاری را عرضه کرده‌اید؟
مریم آخوندی: من در ایران، بعد از اینکه پیش استاد مهرتاش کار کردم و پیش استاد ناصح پور تازه شروع کردم که وارد رادیو بشوم و کار بکنم که وضعیت انقلاب بود و بعد دیگر همه چیز بهم ریخت و دیگر بعد از آنهم زنها اجازه نداشتند بخوانند. کاری که ثبت شده باشد نکردم، ولی قبل از اینکه بیایم آلمان اجراهای کوچک اینطرف و آنطرف زیاد داشتم.
دویچه‌وله: چندسال است در آلمان زندگی می‌کنید؟
مریم آخوندی: حدود ۲۰ سال است در آلمان زندگی می‌کنم.
دویچه‌وله: تجربه هنری‌تان اینجا چطور بوده؟
مریم آخوندی: من بیشتر کارهايم را اينجا اجرا كرده‌ام. از موقعی که آمدم اینجا همیشه روی صحنه بودم. تقریبا از این راه زندگی کرده‌ام. خیلی خوشحالم اولا که اصلا می‌توانم بخوانم، دوما جایی می‌توانم بخوانم که علاوه بر تماشاچی ایرانی ارتباط با آدمهای دیگر دارم. چرا که موسیقی هدف یا پیامش وصل است. و اگر من اینجا این امکان را دارم که به این وسیله با آدمهای دیگر وصل بشوم، این برایم ثروت بزرگی‌ست و خوشحالم که آن را دارم.
دویچه‌وله: خانم آخوندی، من شنیده‌ام که گروه «بانو» قرار است که بمناسبت انجام مسابقات جام جهانی فوتبال در آلمان هم برنامه‌ای را اجرا بکند. لطفا در اینمورد هم توضیح بدهید.
مریم آخوندی: همانطور که می‌دانید گروه «بانو» تشکیل شده از ۷ زن ایرانی که از مناطق مختلف ایران آمده‌اند با لباس‌های مختلف ایران و آهنگ‌هایی از مناطق مختلف ایران. بعد از اینکه مدیر برنامه‌ی ما این برنامه را پیشنهاد کرد، من به این فکر افتادم، حالا که تب فوتبال همه‌جا را گرفته و پسرهای ما یا مردان ایرانی توی میدان فوتبال هستند، ما خیلی خوشحالیم که می‌توانیم سهمی در این هیجان عمومی در این اتفاق ورزشی که دارد می‌افتاد و همه‌ی مردم را یک طوری شاد کرده یا یکجوری به هیجان انداخته، ما هم بعنوان مادرهای این پسرها یک نقشی داشته باشیم و آنها را تشویق کنیم و تحسین‌شان کنیم در اینکه دارند فوتبال بازی می کنند و برای کشور ما افتخار می‌آورند. ما ۲۱ ژوئن در شهر کلن، در مركزوسط شهر، در Heumark روی صحنه خواهیم بود و اینبار با ۱۱ زن بنام ۱۱ فوتبالیستی که در صحنه هستند و آهنگهای بانو را اجرا می‌کنیم، باضافه‌ی آهنگى که من دررابطه با فوتبال درست کرده‌ام. یک چیز ساده‌ای هست مثل اینکه یک مادر دارد با افتخار از پسرش حرف می‌زند که آن را هم اجرا خواهیم کرد.
دویچه‌وله: خیلی متشکرم خانم آخوندی و برایتان آرزوی موفقیت مى كنم.