سد ایلی‌سو ۲۰۰ بنای تاریخی ترکیه را به زیر آب می‌برد
۱۳۸۸ خرداد ۴, دوشنبه
حسن‌کیف قرار است از طرف یونسکو به عنوان میراث فرهنگ جهانی شناخته شود. دانشگاه استانبول حسن‌کیف را که در ساحل دجله واقع شده، بواسطه دارابودن ِ بناهای تاریخی فراوان سزاوار الحاق به میراث فرهنگ جهانی می‌داند. این شهرستان که با ۲۰۰ بنای تاریخی و پراهمیت‌اش یکی از مهم‌ترین مناطق باستانی جهان به حساب می‌آید، و در سال ۱۹۸۱ به‌عنوان منطقه‌ی حفاظت شده شناخته شده، بواسطه‌ی سد ایلی‌سو بر رودخانه‌ی دجله به زیر آب خواهد رفت. ساخت اين سد عظيم باعث ويرانی مكانهای باستانی و تاريخی شده و هزاران نفر را بی‌خانمان می‌كند .
مقامات ترکیه اهداف اين پروژه را تأمين آب مورد نياز مناطق كشاورزی و نيز تهيه‌ی برق منطقه می‌نامند. رجب طيب اردوغان، نخست وزير تركيه، به هنگام شروع کار سدسازی، طی مراسمی ساخت سد ايلی‌سو را در جنوب شرقی تركيه بيانگر توجه دولت به جنوب شرقی كشور دانسته و گفته بود اين سد منافع بسياری را برای ساكنان اين منطقه به همراه می آورد. اردوغان اميدواراست كه با اجرای اين پروژه، اوضاع نابسامان منطقه‌ی كردنشين ترکیه بهبود يابد، حدود ده هزار موقعيت شغلی ايجاد و آب مورد نياز كشاورزی نیز تأمين شود و همچنين محلی برای جذب گردشگران بوجود آید.
مخالفان اين پروژه می‌گويند، اين اقدام باعث ازبين‌رفتن آثار قديمی و هنری در شهر حسن‌كيف شده است. آنها براین‌نظرند که ويران‌شدن مكانهای قديمی مثل قلعه‌ی حسین‌کیف، کاخ بزرگ، مساجد، غارها و آرامگاه‌های آن در شهر حسن كيف جبران‌ناپذیر است .
انتقادهای جهانی همچنان ادامه دارند
هفت هزار نفر از مخالفان سد ایلی‌سو در نامه‌ای به مقامات ترکیه و همچنین به رهبران کشورهای آلمان، اتریش و سوئیس خواستار توقف ِ ساخت این سد شده‌اند. این نامه به این جهت به مقامات این سه کشور نوشته شده که شرکت‌هایی از این سه کشور در ساخت این سد با دولت ترکیه همکاری می‌کنند. هزینه‌ی ساخت این سد دو میلیارد یوروست و دولت ترکیه با بودجه‌ای معادل ۴۵۰ میلیون یورو ساخت این سد را از نظر مالی تضمین کرده است.
تضمین دولتی در حالی‌ست که ترکیه بخاطر اجرای این طرح در معرض انتقادهای وسیع جهانی قرار گرفته‌است. قرار است با این طرح ۶۰ هزار نفر نقل مکان داده شوند. بسیاری از سازمان‌های جهانی و بخصوص بانک جهانی مخالف این پروژه است. اندرو فورکینگ، رئیس پیشین بخش ترکیه‌ی بانک جهانی، در این مورد می گوید: «بناهای باستانی این منطقه تنها در صورتی می‌توانند از خطر نابودشدن نجات یابند که کمک‌های مالی خارجی به ترکیه قطع شوند.»
AJ/KG