ساز و نوای ایرانی در اجرای نمایشنامهای از شکسپیر
۱۳۹۱ مرداد ۱۹, پنجشنبه
تئاتر پاسیون در شهر ابرامرگاو Oberammergau در جنوب آلمان طی آئینی کهن و مذهبی از اواسط قرن هفدهم میلادی هر ده سال یکبار نمایش مصایب مسیح را به مدت ۶ ماه روی صحنه میبرد و پذیرای بیش از ۵۰۰۰ نفرتماشاچی از سراسر دنیاست. در این فواصل ۱۰ ساله گروه پاسیون همچنان به فعالیت خود با نمایش تئاترهای متفاوت دیگر ادامه میدهد. آخرین کار در حال اجرا تئاتر "آنتونی و کلئوپاترا" اثر ویلیام شکسپیر با کارگردانی کریستیان اشتوکل است که در حال حاضر مدیر تئاترعمومی شهر مونیخ و از سال ۱۹۸۷ کارگردان و مدیر اجرایی نمایش مصایب مسیح گروه "تئاتر پاسیون" است.
این بارهادی علیزاده نوازندهی دف و تنبک که سالهاست به فعالیت هنری مشغول است به عنوان تنها تکنواز، بازیگران را درتمام مدت ۴ ساعت اجرا روی صحنه همراهی می کند. او در گفتگویی با "دویچه وله" گفت: «بعد از چند جلسه که روی قطعات کار کردیم قرار شد به همراه ارکسترگروه بنوازم. اما بعد آقای اشتوکل به من گفت که دوست دارد روی صحنه بروم و در کنار بازیگران موسیقیام را اجرا کنم، چراکه صداهایی که تنبک و دف ایجاد میکنند و همچنین حرکت دستها از نظرش بسیار جالب است.»
علیزاده معتقد است تکنیک نواختن دف و تنبک به دلیل استفاده از تمامی انگشتان دست و ایجاد صداهای ظریف، با تکنیک نوازندگان دیگر با سازهای مشابه که فقط ضربه میزنند، فرق دارد.
او ۱۱ سال پیش به قصد آشنایی با موسیقی اقوام مختلف دنیا و تحقیق روی سبک آنها به آلمان آمده و طی این سالها به آموزش و اجرای کنسرت به شکل گروهی و همچنین تکنوازی در شهرها و کشورهای مختلف پرداخته است. هادی علیزاده همچنین سال گذشته گروهی بهنام "آلامتو" (به زبان کردی ایلامی یعنی سرزمین طلوع خورشید) از نوازندگانی با ملیتهای متفاوت تشکیل داده است، تا از این طریق ایدههای خود را که بر پایهی ریتمهای لنگ هستند، پیاده کند. مشخصه ریتمهای لنگ عدم تعادل و توازن است و همیشه یکی از ضربها کم یا زیاد به گوش میرسد.
علیزاده معتقد است که آشنایی نوازنده با فرمهای مختلف از ریتمهای لنگ و کار کردن با آنها از اهمیت ویژهای برخوردار است و از این طریق است که احساسات، تصاویر و زبان موسیقی جدیدی به وجود میآیند و گروه آلامتو امکان خلق موسیقی را میدهد که نوازندگان و سبکهای مختلف آنها را با هم گره میزند. به باور وی برای نواختن قطعات موسیقی از این دست، نیازی به آلت موسیقی نیست بلکه میتوان به راحتی با آنها روی میز یا روی پا هم ضرب گرفت.
در همین زمینه آقای علیزاده کتابی با عنوان "ریتمهای لنگ" نوشته و آن را به زبان آلمانی هم به چاپ رسانده است. این نوازندهی ایرانی میگوید: «بعد از تحقیق در مورد سبکها و فرمهای مختلف موسیقی، متوجه شدم هنوز کتابی که تمامی ریتمهای لنگ موجود در دنیا را در بر بگیرد وجود ندارد. در این کتاب نه تنها ریتمهای موزون و آشنای ایرانی، کردی ، ترکی و هندی بلکه به تمامی ریتمهای نامنظم موجود در دنیا نیز پرداختهام که قابلیت ایجاد ریتمهای جدید و متفاوتی را دارند.»
هادی علیزاده در پاسخ به اینکه تنبک و دف را چطور و نزد چه کسی آموخته است، به "دویچه وله" گفت: «سالها پیش برای آموختن تنبک پیش استادم بهمن رجبی، هفتهای یکبار از زادگاهم ایلام به تهران میرفتم. ۱۴ ساعت در راه بودم و بعد از کلاس دوباره ۱۴ ساعت راه تا ایلام را برمیگشتم. بعد از مدتی متوجه علاقهام به ساز دف شدم و آن را کم کم و بدون شرکت در کلاس خاصی یاد گرفتم. علی رغم اینکه پیشنهادهایی برای کار و ساکن شدن در تهران به من شد، اما این رفت و آمد را به مدت ۵ سال به جان خریدم تا بعد از من علاقهمندان زادگاهم مجبور نباشند برای یادگیری این سازها به تهران یا جای دیگری بروند و حالا شاگردانی که دف و تنبک را به آنها آموزش دادهام در آنجا مشغول به فعالیت هستند.»
هادی علیزاده که سال ۲۰۱۱ درفستیوال موسیقی وال تیدونه Val Tidone ایتالیا به عنوان بهترین تکنواز شناخته شد، از این که با کریستیان اشتوکل در تئاتر "آنتونی و کلئوپاترا" همکاری دارد، احساس خوشحالی میکند و دلیل حضور خود را به عنوان تنها نوازنده با ساز ایرانی روی صحنه، ظرافت و زیبایی موسیقی ایرانی میداند. هادی علیزاده ۱۰ و ۱۱ اوت در سومین و آخرین هفته از اجرای "تئاتر گروه پاسیون" در شهر ابرآمرگاو باز هم به روی صحنه میرود.