زیمبابوه، موگابه و انتخابات
۱۳۸۷ فروردین ۲۰, سه‌شنبه
یک هفته و نیم از این انتخابات می‌گذرد، اما هنوز نتایج این انتخابات مشخص نشده است. از همان ابتدای انتخابات تنها سوالی که مطرح می‌گشت این بود: آیا رابرت موگابه، رئیس جمهور ۸۴ ساله‌ی این کشور بار دیگر انتخاب خواهد شد یا نه. او از سال ۱۹۸۰ که زیمبابوه به استقلال رسید، رهبری این کشور آفریقایی را در دست دارد و پس از ۲۸ سال هنوز هیچ علاقه‌ای به جدایی از قدرت در او دیده نمی‌شود.
در سال ۱۹۸۰ پس از ۱۵ سال مبارزه و جنگ داخلی، سرانجام زیمبابوه، که در آن زمان رودزیا نام داشت، استقلال خود را از بریتانیا به دست آورد. رهبری جنبش استقلال طلبانه را شورشیان زانو پی- اف به دست داشتند و فرمانده‌شان نیز رابرت موگابه بود که در ابتدا نخست وزیر شد.
موگابه قسم خود را فراموش کرد
موگابه در مراسم تحلیف، قسم یاد کرد تا دمکراسی را در زیمبابوه برقرار سازد و به قوانین احترام گذارد. او با اقدامات ضد نژادگرایانه، نه تنها مقامی شامخ در کشور خود، که در سراسر آفریقا و جهان به دست آورد. او در این مراسم از پایان درگیری‌ها گفت و از عفو عمومی و زندگی بی تنش اقوام گوناگون در کنار هم، و کوشش برای بالا بردن سطح دانش و بهداشت در کشورش.
اما دوران شادی و نشاط مردم طولانی نگشت و این کشور به زودی باز مرکزی شد برای تعقیب و دستگیری دگراندیشان. باز غارت اموال دیگران، تجاوز جنسی ، شکنجه و کشتار آغاز شد و این بار توسط ماموران موگابه. آنها به مناطقی که به او رای نداده بودند رفتند و با تعقیب و تنبیه مردم سعی در همگون کردن شهروندان کردند. جان ماکومبه، کارشناس امور سیاسی زیمبابوه در مورد این دوران می‌گوید: «در این دوران هزاران نفر به قتل رسیدند. هنوز شمار این قربانیان مشخص نیست. بعضی آنها را ۵ هزار نفر، بعضی ۱۰ هزار نفر و بعضی دیگر حتا رقمی تا ۲۰ هزار نفر را اعلام کرده‌اند. در آن زمان جنگی داخلی درگرفت که قربانی واقعی آن دمکراسی در زیمبابوه بود.»
کشوری با اقتصاد ویران
زیمبابوه در سال ۲۰۰۰ - بیست سال پس از استقلال- به کشوری تبدیل شده بود که اقتصادش ویران بود، فساد اداری در آن بیداد می‌کرد و رهبری ِ نالایق ِ دولتی به ویرانی هر چه بیشتر کشور کمک می‌کرد. و این در حالی بود که جنگ ویرانگر کنگو نیز بر مشکلات زیمبابوه به شدت افزوده بود. مردم در رفراندومی که توسط دولت برای انجام تغییراتی در قانون اساسی برگزار شد شرکت کردند، اما به آن رای مخالف دادند. کمی پس از این رای گیری بود که رابرت موگابه بار دیگر خواستار جنگی آزادی بخش شد، و این بار زمین داران سفید پوست را دشمن مردم معرفی کرد. زمین داران سفید پوست از زمین‌های‌شان رانده شدند، دولتیان به کنترل شدید نیروهای مخالف دست زدند، هواداران نیروهای مخالف به شدت تحت پیگرد قرار گرفتند، کتک خوردند، دستگیر و شکنجه شدند. درس های تعلیماتی برای روستائیان اجباری شد تا یک نکته برای همه‌ی شهروندان زیمبابوه روشن شود . نکته‌ای که رابرت موگابه در یک جمله خلاصه کرده بود: «جنبش زانو پی-اف هرگز شکست نخواهد خورد.»
موگابه علاقه‌ای به واگذاری قدرت ندارد
جان ماکومبه، کارشناس امور سیاسی زیمبابوه توضیح می‌دهد که در این کشور جنبش زانو پی-اف چه جایگاهی دارد: «زانو پی-اف حزب دولتی ست. در داخل این سازمان سیاسی باید بعضی مفاهیم را یاد گرفت: موگابه، یعنی حزب و حزب یعنی موگابه و آنچه موگابه تشخیص دهد، تشخیص حزب است.»
موگابه‌ی ۸۴ ساله که هیچ علاقه‌ای به واگذاری قدرت ندارد، در آستانه‌ی انتخابات روز شنبه ۲۹ مارس سال جاری نیز با شیوه های معمول خود ، سعی در پیروزی در انتخابات کرد. به دستور او حقوق ماموران دولتی افزایش یافت، خواربار بیشتری در اختیار اعضای حزب خود قرار داد، تراکتورهای ساخت چین به بعضی روستائیان سیاه پوست اهدا کرد و در یکی از سخنرانی های انتخاباتی اش با صراحت به مخالفان اش گفت: «زیمبابوه اجازه‌ی تغییر رژیم را به خارجیان نمی‌دهد.»
موگابه مخالفان خود و بخصوص مورگان تسوانگیرای و زیمبا ماکونی را خود فروختگانی می‌داند که از غرب پول می‌گیرند تا دولت او را سرنگون کنند. و در همین راستا فرماندهان ارتش و پلیس قبل از انتخابات اعلام کردند که به خدمت عروسک های کوکی غرب در نخواهند آمد.
یکی از زمین داران ِ سفید پوست شرایط تولید را این گونه توضیح می‌دهد: «ما در شرایط ترس و وحشت تولید می‌کنیم. ما دائما نگران دستگیری هستیم. معلوم نیست که دولت فردا در روزهای تحت کنترل اش چه کسی رو مسئول وضعیت اسف بار اقتصادی معرفی می‌کند.»
شبه نظامیان مسلح هوادار موگابه زمین های بسیاری از سفیدپوستان را غصب کرده‌اند. آنان مقصرند که از مخالفان موگابه حمایت می‌کنند.
رای گیری در شرایطی برگزار شد که وضعیت اقتصادی زیمبابوه فاجعه بار است. میلیونها نفر از مردم این کشور گرسنه‌اند. بیش از ۸۰ درصد مردم بیکارند. دیگر تولیدی صورت نمی‌گیرد. نرخ تورم در زیمبابوه بر مبنای گزارش بانک مرکزی این کشور رقم نجومی ۶۶ هزار درصد را نشان می‌دهد و کارشناسان رقم واقعی را دو برابر آمار معرفی شده می‌دانند. ۲۴ تا ۳۵ درصد جمعیت این کشور مبتلا به بیماری ایدز هستند و متوسط عمر شهروندان این کشور در ۲۰ سال گذشته از ۵۵ سال به ۳۵ سال کاهش یافته است و این در حالی ست که سه میلیون شهروند این کشور ِ ۱۳ میلیون نفره تا کنون از کشور گریخته‌اند.
تهدید رای‌دهندگان توسط ماموران موگابه
رای گیری روز شنبه ۲۹ مارس در شرایطی بسیار نامساعد برای مخالفان موگابه برگزار شد. تیسِکه کازامبالا، فرستاده‌ی ویژه‌ی سازمان دیده بان حقوق بشر به زیمبابوه، در مورد این شرایط می‌گوید: «ما این سوال رو مطرح می‌کنیم که چگونه می‌شه به این انتخابات امیدوار بود وقتی رای دهندگان، بخصوص در روستاها، دائما از طرف ماموران موگابه می‌شنوند که اگر به ما رای ندید، باید طعم گرسنگی رو بچشید.»
در گزارش ۵۹ صفحه‌ای تیسِکه کازامبالا، فرستاده‌ی ویژه‌ی سازمان دیده بان حقوق بشر به زیمبابوه، از خرید آرا، مرعوب ساختن رای دهندگان و تقلب و برنامه ریزی فاجعه آمیز انتخابات بسیار یادشده است.
و اکنون یک هفته و نیم از این انتخابات می‌گذرد و هنوز نتایج آن مشخص نیست. مورگان تسوانگیرای، رهبر مخالفان و عضو حزب " جنبش تغییرات دمکراتیک"، از دادگاه عالی زیمبابوه خواستار اعلام هر چه سریع‌تر نتایج انتخابات شده و از جهانیان تقاضا کرده است، از موگابه بخواهند تا از اریکه‌ی قدرت به زیر آید. این در حالی ست که پس از تفتیش دفاتر "جنبش تغییرات دمکراتیک" و دستگیری روزنامه‌نگاران غربی، سازمان‌های مدنی و هر سه حزب مخالف موگابه، نسبت به موج تازه‌ای از ترور دولتی در این کشور هشدار می‌دهند. جنگجویان سابق ِ هوادار ِ رابرت موگابه، به همراه شبه نظامیان ِ مسلحِ جوانی که او تجهیز کرده، به شهرها و روستاهای کشور اعزام شده‌اند تا با ارعاب مردم، شرایط را برای ادامه‌ی قدرت او فراهم آورند. در مقابل هواداران ِ، جنبش برای تغییرات دمکراتیک نیز دست به هم آهنگ کردن ِ نیروهای خود زده‌اند.
عباس کوشک جلالی