رکورد تازه: رشد دو هفته‌ای تخمک لقاح‌یافته بدون رحم
۱۳۹۵ اردیبهشت ۱۶, پنجشنبه
پژوهشگران بریتانیایی و آمریکایی برای نخستین‌بار موفق شدهاند تکامل جنین انسان را در لوله آزمایشگاه تا دو هفته بررسی کنند. آنها شرایط رشد و تکامل یک تخمک را پس از لقاح مصنوعی در لوله آزمایشی فراهم کردند.
رشد این تخمک لقاح‌یافته خارج از رحم مادر البته از نظر اخلاقی تا سر حد قوانین مجاز در این زمینه پیش رفته است. تخمک‌های لقاح‌یافته حداکثر پس از هفت روز در رحم مادر کاشته می‌شوند تا تکامل پیدا کنند. آنها به طور معمول خارج از رحم شانسی برای زنده ماندن ندارند.
اما حال پژوهشگران با استفاده از تکنیکی به نام "سوپ شیمیایی" موفق شدهاند شرایط رشد و تکامل جنینی یک تخمک لقاح شده را بدون نفوذ مادر فراهم کنند. این جنین‌شش روز دیگر در لوله آزمایش دوام آورده است. در این شرایط تعدادی از سلول‌های جنین به جفت تبدیل شدهاند تا مسیر تغذیه آن را هموار کنند.
یافتن دلیل سقط جنین زودهنگام پس از لقاح مصنوعی
پژوهشگران آزمایش خود را پس از روز سیزدهم متوقف کردند. آلان پاسی، یکی از این پژوهشگران از دانشگاه بریتانیایی شفید موفقیت این آزمایش را گامی در "تحول درک ما" از تکامل جنین در مراحل اولیه خوانده است.
او و همکارانش معتقدند این آزمایش از جمله می‌تواند به پیدا کردن دلیل سقط جنین‌های زودهنگام به ویژه پس از لقاح مصنوعی کمک کند.
مگدالین زرنیکا-گوتس مدیر بخشی از این پروژه از دانشگاه کمبریج نیز در مقاله‌ای که در مورد این آزمایش در مجله تخصصی " Nature Cell Biology" منتشر شده، افزوده است: «بسیاری از سقط جنین‌ها به دلیل این است که تخمک لقاح یافته نتوانسته در رحم لانه کند.»
زنیکا-گوتس که این روش را پیشتر بر روی موش‌ها آزمایش کرده، تأکید کرده است که با این روش جنین بدون نیاز به سلول‌های مادر و کاملأ مستقل تکامل پیدا می‌کند. البته هنوز روشن نیست که آیا این تکامل دقیقأ مشابه تکامل جنین در رحم مادر است یا خیر.
اخلاق پزشکی و مرزی که مورد مناقشه است
بر اساس قوانین لقاح مصنوعی در بسیاری کشورهای جهان جنین انسان نباید بیشتر از ۱۴روز در آزمایشگاه رشد کند. به همین دلیل نیز پژوهشگران بریتانیایی و آمریکایی پس از روز سیزدهم جنین خود را از بین برده‌اند.
پتر دنوان، یکی دیگر از این پژوهشگران از دانشگاه کالیفرنیا تصریح کرده است که جنین از روز چهاردهم "ساختار اولیه" یک انسان با سر و دم را دارد و از این هنگام می‌توان آن را دارای "هویت فردی" دانست.
البته برخی از پژوهشگران خواستار افزایش مهلت رشد جنین در آزمایشگاه هستند تا بتوانند در مورد سومین مرحله بیشتر تحقیق کند. آنها امیدوارند که درک بهتر این مرحله به پیشرفت‌در زمینه سلول‌های بنیادی با هدف استفاده از آنها در درمان بیماری‌ها کمک کند.
این درحالی است که بسیاری از جمله هنری گرلی، مدیر مرکز قوانین علوم زیستی در دانشکده پزشکی استفورد در مورد فراتر رفتن از مرز کنونی هشدار داده‌اند.
هنری گرلی این پرسش را مطرح کرده است: «چه مهلتی باید به جای ۱۴ روز تعیین شود؟ مثلأ تا ۱۲ هفته، مانند مهلتی که در بسیاری از کشورهای اروپایی مهلت مجاز برای سقط جنین شناخته می‌شود؟ یا ۲۳ هفته یعنی زمانی که جنین در صورت تولد قدرت زندگی دارد؟»
او خاطر نشان کرده است که تکامل انسانی پروسه‌ای یکپارچه است و پژوهش‌های علمی در نهایت باید حد و مرزی داشته باشند.