روز جهانى معلولين
۱۳۸۴ آذر ۱۲, شنبه
قرار بر عدم مرزبندى ميان نژادها، خاستگاه‌هاى قومى يا جنسيتى در اجراى قوانين، از پنج سال پيش دراروپا گذاشته شد. با اين همه در برخى كشورهاى عضو اتحاديه اروپا هنوز اين رهنمودها آرزويى بيش نيستند. مثلا معلولان كماكان نابرابرى‌هايى در زمينه‌هاى مربوط به بيمه يا شركتهاى مسافرتى را كه حاضر به تقبل سرويس‌هاى مربوط به آنها نمی‌شوند، تجربه می‌كنند. در ايجاد مهد كودك‌هاى ويژه براى كودكان يا استراحتگاه‌هاى مخصوص ، در ايجاد اشتغال يا مهيا كردن موقعيت‌هاى آموزشى براى آنها عموما صرفه‌جويى می‌شود. يك مورد بارز ديگر از اهمال نسبت به معلولان مربوط به تسهيلات رفت و آمد آنها به ادارات يا سوار و پياده شدن وسايل نقليه عمومى است.
در همين زمينه يك معلول قطع نخاعى فرانسوى كه درپاريس زندگى می‌كند می‌گويد:
”سوار متروشدن كه عملا غير ممكن است چون تنها پلكان براى رسيدن به قطارها ساخته‌اند. آسانسور و پله برقى همه جا نيست.“
پاريس شهر موزه‌هاست اما مثلا بازديد از موزه لوور با صندلى چرخدار مصيبتى است. تنها در پاره‌ای فروشگاهها، رستوران‌ها يا تماشاخانه‌ها و موزه‌ها براى آسايش معلولان امكاناتى فراهم شده است.
در مقابل لندن را می‌توان براى معلولان جسمى شهر مناسبت‌ترى به حساب آورد. در اين شهر معلولين از حمايت‌هاى مالى بهره‌مند می‌شوند، سهمى از بازار كار برايشان در نظر گرفته شده، جهت ورود و خروج آنها به فروشگاهها، سينماها و اداره‌ها تدابيرى انديشيده شده و حتى از آوريل سال جارى قانون ضد تبعيض عليه معلولين در كتاب حقوق ملى بريتانيا گنجانده شده است.
در سوئد نيز وضع چه بسا از انگلستان بهتر است. سوئدى‌ها تصميم گرفته‌اند تا سال ۲۰۱۰ شهر استكهلم را مطبوع‌ترين پايتخت دنيا براى معلولين بكنند. براى دستيابي به اين هدف از سال ۹۹ ميلادى تا كنون در اين كشور سالانه ۱۱ ميليون يورو هزينه شده است. از جمله تسهيلات در نظر گرفته شده در استكهلم ساخت پياده روهاى مناسب براى نابينايان يا كسانى است كه با صندلى چرخدار حركت می‌كنند. به اين قرار كه در يك سمت هر چهارراه حاشيه يا لبه‌ای وجود داشته باشد كه نابينايان بتوانند عصاى خويش را به آن بزنند و در يك طرف ديگر مسير يا صفحه‌ای براى حركت كسانى كه روى چرخ هستند.
معلولين آلمان كه تعدادشان حدود ۸ ميليون نفر است می‌خواهند از اين حق كه كجا بروند، كجا زندگى كنند، كجا كار يا تفريح كنند برخوردار باشند و پرستاران‌شان بعنوان همراه و كمك كنارشان باشند. اين چيزى است كه به قول رييس اتحاديه سراسرى توانبخشى معلولان آلمان دستكم با وارد شدن به كتاب جديد قوانين اجتماعى كشور تضمين شده است.
در ايتاليا هم معلولين بطور معمول در خانواده‌هاى خود مورد مراقبت قرار دارند. در حال حاضر يك اتحاديه بزرگ بنام اتحاديه خانواده معلولان در اين كشور وجود دارد كه يك خانم ايتاليايى چهل سال قبل پس از تولد دختری معلول آن را بنيانگزارى كرده است. اين اتحاديه قبلا از امكانات مالـى و تداركاتى مناسبى برخوردار بوده كه اينك رو به كاستي گذاشته‌اند.
در مجارستان ششصد هزار معلول زندگي می‌كنند كه شكايتى از وضع خود ندارند چرا كه حتى براى معلولين ذهنى نيز از نظرقانونى امكاناتى در نظر گرفته شده اما بودجه و كمك‌های مربوط به آنها در اين كشور نيز رو به كاهش است.
سخن آخر اين كه معلولين خواهان اين هستند كه همراه برخوردارى از حقوق مشابه با ساير شهروندان، از نظر انسانى و عرفى رفتارى معمول و غير ترحم‌آميز از ديگران را شاهد باشند.