روز تصمیم پارلمان فرانسه برای بازگشت به ناتو

پس از گذشت ۴۳ سال فرانسه خواهان بازگشت کامل به پیمان نظامی ناتو است. این به معنای حضور افسران ارشد فرانسه در ساختار فرماندهی و عملیاتی ناتو خواهد بود.

نیکلا سارکوزی، رییس جمهور فرانسه برای برنامه خود و عضویت کامل این کشور در ناتو از پیشتیبانی اکثریت فرانسویان برخوردار است. بنا به آخرین نظرسنجی، بیش از ۵۸ درصد مردم فرانسه موافق و تنها ۳۷ درصد مخالف ورود این کشور به ناتو هستند.

اما سارکوزی برای تحقق برنامه خود نیاز به آرای نمایندگان پارلمان فرانسه دارد. پارلمان فرانسه پیرامون بازگشت فرانسه به ناتو و ادغام کامل در ساختار فرماندهی آن باید در روز سه‌شنبه (۱۷ مارس) تصمیم بگیرد. اما هنوز روشن نیست که اکثریت نمایندگان از برنامه سارکوزی حمایت کنند.

مخالفت نمایندگان محافظه‌کار

نظر حزب اصلی اپوزیسیون کاملاً روشن است. نمایندگان حزب سوسیالیست فرانسه با اتفاق آرا، مخالف ورود مجدد این کشور به ناتو هستند.

در جبهه گروه‌های محافظه‌کار و طرفدار دولت، اختلاف نظر وجود دارد. گلیست‌ها (طرفداران ژنرال شارل دوگل، رییس جمهور فقید فرانسه) به رهبری دومینیک دویلپن، وزیر امورخارجه سابق فرانسه، از ورود به ناتو ناخشنوداند. به نظر گلیست‌ها، این تصمیم به لحاظ تاریخی سبب تغییر نقش فرانسه در جهان خواهد شد. فرانسه خود را "سخنگوی کشورهای محروم"، به ویژه "کشورهای آفریقایی" می‌داند. با ادغام فرانسه در نهادهای فرماندهی و تصمیم‌گیری ناتو این موضع فرانسه تضعیف خواهد شد.

شروع جنگ عراق در سال ۲۰۰۳ یکی از موارد مشخص و جدیدی است که اغلب سبب دامن زدن به بحث‌های گسترده‌در فرانسه می‌شود. دویلپن، در آنزمان به عنوان وزیر امورخارجه فرانسه، در سازمان ملل متحد سخنانی در مخالفت با جنگ عراق بیان کرد که فرانسویان را به شدت تحت تاثیر قرار داد.

به نظر منتقدان محافظه‌کار برنامه سارکوزی، حضور کامل فرانسه در ناتو امکان چنین موضع‌گیری را از پیش منتفی خواهد ساخت. به نظر آنان عضویت فرانسه در سال ۲۰۰۳ در ناتو، مسلماً می‌توانست به شرکت تحمیلی در ماجراجویی جنگی در عراق منجر شود.

ورود به ناتو وعده انتخاباتی سارکوزی

نیکلا سارکوزی، رییس جمهور فرانسه، در سال ۲۰۰۷ در خلال مبارزه انتخاباتی، بازگشت به پیمان نظامی ناتو را به فرانسویان وعده داده بود و آن را یکی از موارد محوری برنامه آتی دولت خود به حساب می‌آورد. سارکوزی در پشتیبانی از برنامه ورود به ناتو به وحدت نظر پیش از هر عملیات نظامی تاکید می‌کند. به نظر وی این ادعا دروغی بیش نیست که نزدیکی فرانسه به ناتو، اجباراً ارتش این کشور را به جنگ عراق می‌کشاند. سارکوزی به نمونه ترکیه اشاره کرده و می‌گوید: ترکیه به عنوان عضو ناتو، از عبور سربازان آمریکایی از این کشور به عراق جلوگیری کرد؛ در مقابل کشورهایی که عضو ناتو نبودند، در این جنگ آمریکا را همراهی کردند.

سارکوزی از حمایت گلیست‌ها در کابینه دولت برخوردار است، اما بسیاری از نمایندگان محافظه‌کار در مجلس نظر دیگری دارند. در صورتی که این نمایندگان با برنامه ورود به ناتو مخالفت ورزند، این به معنای عدم اعتماد به دولت کنونی به رهبری فرانسوا فیون، نخست‌وزیر فرانسه، خواهد بود. اما در صورتی که نمایندگان محافظه‌کار منتقد به برنامه سارکوزی رای مثبت دهند، که احتمال آن نیز بسیار زیاد است، به آرمان‌های خود خیانت خواهد ورزید.

خروج فرانسه از ناتو

فرانسه یکی از بنیانگذاران سازمان پیمان آنتلانتیک شمالی، معروف به ناتو، در سال ۱۹۴۹ است. پاریس، پایتخت فرانسه نیز، در آغاز تاسیس این پیمان محل سرفرماندهی نیروهای ناتو بود. اما شارل دوگل، رییس جمهور وقت فرانسه از سیادت آمریکا بر این پیمان نظامی از همان آغاز ناراضی بود و بدان انتقاد داشت.

با شکل‌گیری و گسترش برنامه‌های اتمی فرانسه و دستیابی این کشور به تسلیحات هسته‌ای خروج پاریس از ناتو شکل عملی به خود گرفت. ژنرال دوگل از یکسو مایل نبود که آمریکا از طریق ناتو بر زرادخانه اتمی فرانسه تسلط داشته باشد و از سوی دیگر ناتو را مانعی برای بهبود روابط با بلوک شرق سابق می‌دانست. فرانسه با انگیزه حفظ استقلال نظامی-سیاسی خود سرانجام در سال ۱۹۶۶ رسماً از ساختار نظامی و فرماندهی ناتو خارج شد و دیگر در تصمیمات نظامی- علمیاتی ناتو شرکت نجست.

با پایان جنگ سرد و تغییر شرایط جهانی، فرانسه بازگشت خود به ناتو را برای ایفای نقشی موثرتر در منازعات بین‌المللی ضروری می‌داند. اغلب کشورهای اروپایی و اعضای ناتو از بازگشت فرانسه به این پیمان نظامی جانبداری می‌کنند.