روابط بين ايران و اتحاديه اروپا رو به وخامت ميگذارند

روزهاى شنبه و يكشنبه گذشته، فراهم آورنده يك سرخوردگى تلخ بودند، زمانيكه گفتگوها با نمايندگان آلمان، فرانسه و بريتانياى كبير، در پاريس بى نتيجه ماندند و دولت ايران همزمان اعلام كرد كه، ديگر خود را مقيد به اجراى توافقهاى سال گذشته احساس نميكند. در اين زمينه، مفسر صداى آلمان پتر فيليپ مينويسد:

در پايان سال گذشته ميلادى، وزارى امور خارجه كشورهاى آلمان، فرانسه و بريتانيا، عملآ در آخرين دقيقه، از بالا گرفتن مشاجرات در زمينه برنامه اتمى جمهورى اسلامى ايران ممانعت كردند، زمانيكه آنها توانستند، مسئولان دولت ايران را، براى امضاى پروتكل الحاقى عدم گسترش سلاحهاى هسته اى قانع سازند. مسئولان ايرانى، اعلام آمادگى نمودند كه، به مقامات آژانس بين المللى انرژى اتمى در وين، اين امكان را بدهند، بدون محدوديت، به كنترل تاسيسات اتمى ايران بپردازند و در عين حال تمامى فعاليتهائى متوقف گردند كه، هدف غنى سازى اورانيوم را دنبال ميكنند. در عوض، اروپائيان قول دادند كه، “مورد ايران” را در برابر شوراى امنيت جهانى مطرح نكرده بلكه، به مقامات آژانس بين المللى انرژى اتمى واگزار كنند. و به جمهورى اسلامى ايران وعده داده شد كه، در صورت داشتن رفتارى صحيح، همچنين در زمينه خريدارى جديد ترين فن آوريها، ميانجيگرى خواهند كرد تا، به اين كشور براى بهره بردارى مسالمت آميز از نيروى اتمى، يارى شود.

همه اين قولها، به هيچ جا نرسيدند. دولت ايران مخفى كرده بود كه، حتى پس از پذيرش اين پيمان، در صدد اين بوده است، دستگاههاى سانتريفوژ توليد كند، كه ميتوانند براى غنى سازى اورانيوم، بكار گرفته شوند. مسئولان دولتى در تهران، هنوز بر اين تاكيد ميورزند كه، طرحى در زمينه غنى سازى اورانيوم و به اين ترتيب “تكميل چرخه ميله هاى سوخت اتمى” نداشته اند. اما بدگمانيها و ناراحتيها از زمان اعلام اين خبر، تا حد چشمگيرى افزايش يافته اند. با اين وجود، فعلآ در زمينه صدور توضيحنامه ها يا توسل به اقدامات شديد احتياط ميشود.احتمالآ اروپا قصد دارد ابتدا صبر كند، تا آژانس بين المللى انرژى اتمى گزارش بعدى خود را ارائه دهد. تازه اگر اين گزارش واقعآ منفى باشد، سران اروپا ميتوانند، به خط آمريكا روى آورند و موافقت كنند كه، اين مورد، به شوراى امنيت سازمان ملل متحد رجوع شود.

دولت آمريكا خود را مطمئن نشان ميدهد كه، چنين امرى اتفاق خواهد افتاد. بر پايه ادعاهاى اسرائيل مقامات آمريكائى ايران را متهم ميسازند كه مدتهاست بر اين قصد است كه، با برنامه اتمى خود، نه آنگونه كه مقامات ايران ميگويند، مقاصد صلح آميز را دنبال كند، بلكه، ميخواهند به يك قدرت اتمى درمنطقه تبديل گردند. مسئولان دولت آمريكا همچنين نيروى محرك در پس اين تلاشند كه، بررسى اين مورد به شوراى امنيت جهانى سپرده شود. و آنهم اگر چه، شور و شوقها در اين زمينه، با توجه به روند اوضاع در عراق كمى تخفيف پيدا كرده اند. ظاهرا آمريكا از اين ايده صرف نظر كرده است كه، در نوبت بعد، به جمهورى اسلامى ايران “بپردازد”، يعنى دومين نشانى، در فهرست “محور شرارت.”

در ايران مدتهاست كه، اين موضوع بصورت امرى در زمينه آبروى ملى توضيح داده شده و آنهم هر چه بيشتر از زمانيكه پس از انتخابات مجلس در ماه فوريه، نفوذ نيروهاى محافظه كار شديدآ افزايش يافته است. اما در اين رابطه كارها با مهارت، رهبرى نميشوند. مخفى بازيها، تهديدها و لغو پيمان سال گذشته، تنها بد گمانى را در اروپا تقويت ميكنند و دلايل دولت آمريكا را. با اندكى كمتر، مطمئنآ امكان رسيدن به نتايج بيشترى وجود داشت. براى اروپائيان بسيار مهم بود به آمريكا نشان دهند كه، راههاى سياسى بيش از قدرتمدارى مفيد ميباشند. و اروپا مسلمآ بر سر قولهاى خود به ايران، كه مايل است آنرا همچنين در ديگر بخشها به عنوان طرف معاملات خود داشته باشد، باقى خواهد ماند. اما اين امر بويژه براى اروپائيان ساده نخواهد بود.