رسانههای لبنان: كنفرانس سران كشورهاى حاشیه دریاى خزر، حمایت یا بهرهبردارى از ایران؟
۱۳۸۶ مهر ۲۵, چهارشنبهكنفرانس سران كشورهاى حاشیه دریاى خزر در حالى در تهران برگزار شد كه اهتمام قابل توجه رسانههاى لبنان را به خود جلب نمود. اكثر جراید لبنانى خبر دیدار ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه از تهران و مذاكرات وى با مسئولان ایرانى را در صفحه نخست خود منعكس كردند.
در تجزیه و تحلیل این سفر و حاشیههاى آن دیدگاههاى متفاوتى در جهان عرب به چشم مىخورد كه آن را عموماً مىتوان به دو دسته تقسیم كرد. با این حال اكثر رسانهها در "تاریخى" بودن سفر پوتین به ایران توافق نظر داشتند.
آن دسته از رسانههاى لبنانی که دیدگاه نزدیک به غرب دارند، کنفرانس سران حاشیه دریای خزر را فاقد اهمیت ارزیابی کردهاند. این رسانهها معتقدند که هیچکدام از سه هدف اصلی که برای این کنفرانس تصور میشد متحقق نشده است.
رژیم حقوقی دریای خزر و نحوه تقسیم آن از مهمترین اهداف این کنفرانس بود که بررسی آن به سال 2008 موکول شد. همچنین در موضوع هستهای، روسیه هیچ قولی برای اتمام نیروگاه بوشهر به ایران نداده و تاخیر در تکمیل این نیروگاه را در ارتباط با فرسوده شدن تجهیزات آلمانی نیروگاه دانسته است.
همچنین حمایت کشورهای حاشیه دریای خزر از حق ایران در بهرهبرداری از انرژی هستهای نمیتواند نکته قابل توجهی باشد زیرا این کشورها عموما زیر نفوذ آمریکا و غرب هستند.
به گفته رسانههای لبنانی نزدیک به غرب، حمایت روسیه از فعالیتهای هستهای ایران تنها نوعی بهرهبرداری از انزوای جمهوری اسلامی در عرصه بینالمللی است. گفته میشود که پوتین پیش از سفر به تهران در دیدار با رهبران و مسئولان آلمانی و آمریکائی اقدامات خود در نحوه تعامل با ایران را با آنها هماهنگ کرده است.
روزنامه النهار چاپ بیروت مینویسد: پوتین در حالی که سعی داشت ارتباط خود با ایران را حفظ کرده و در عین حال غرب را نیز خشمگین نسازد، حاضر نشد زمانی مشخص برای تکمیل نیروگاه بوشهر تعیین کند.
عونی الکعکی مدیرمسئول روزنامه لبنانی الشرق نیز در سرمقاله امروز خود مینویسد: «دیدار پوتین از ایران برای برطرف کردن اختلافات ایران و روسیه مفید بود ولی نباید انتظار زیادی از مذاکرات صورت گرفته داشت. در عمل روسیه در نقش یک تاجر ظاهر شده و در صورت هرگونه حمله نظامی از طرف آمریکا، به حمایت از جمهوری اسلامی برنخواهد خاست.»
لکعکی در ادامه میافزاید: «پیام پوتین در این سفر این بود که برای دریافت بهای جلوگیری از هرگونه حمله نظامی علیه ایران آمادگی دارد.»
روزنامه البلد چاپ بیروت که در قبال مسائل مربوط به ایران عموماً دیدگاهی بیطرفانه دارد مینویسد: «پوتین در سفر به تهران نقشی اساسی برای خود در پرونده هستهای ایران دست و پا کرد.»
از نظر این روزنامه، موضعگیریهای پوتین در تهران به رقابت این کشور با آمریکا باز میگردد و رئیسجمهور روسیه قصد داشته تا گروههای طرفدار جنگ در آمریکا و ایران را تحت فشار قرار دهد.
روزنامه البلد صفحه نخست خود را به چاپ عکسی از پوتین و احمدینژاد اختصاص داده و دیدار طرفین را "غنیسازی منافع مشترک" نام نهاده است.
از طرف دیگر رسانههای لبنانی نزدیک به ایران برخوردی جالب توجه با کنفرانس و سفر پوتین به تهران داشتند.
برخی از این روزنامهها مانند السفیر، موضوع سفر پوتین و مخصوصاً دیدار وی با رهبری ایران را در صفحه نخست خود منعکس کرده و این موضوع را "نزدیکی بدون حد و مرز" روسیه و ایران خوانده است.
السفیر مینویسد: «دیدار پوتین از ایران که پس از دهها سال صورت گرفت به تمام معنی تاریخی بود. در این دیدار طرفین همکاریهای خود در زمینههای سیاسی، نظامی و تجاری را تحکیم بخشیدند. این در حالی است که ایران در شرایط کنونی از طرف غرب زیر شدیدترین فشارها قرار داشته و دیدار پوتین از تهران فرصتی برای شکست انزوای بینالمللی ایران بوده است.»
از سوی دیگر برخی دیگر از روزنامههای لبنانی نزدیک به ایران برخلاف دیگر رسانهها، به موضوع کنفرانس و سفر پوتین به شکلی بسیار جزئی پرداخته و هیچ مطلبی را در صفحه نخست خود پوشش ندادند.
در هر حال بسیاری از تحلیلگران لبنانی معتقدند که با توجه به حساسیت پرونده هستهای ایران در شرایط کنونی، روسیه دست به هیچگونه اقدامی بدون هماهنگی با همپیمانان غربی خود در این زمینه نخواهد زد و مسکو اکنون تنها قصد بهرهبرداری از انزوای بینالمللی ایران را دارد.
علی مهتدی، گزارشگر دویچه وله در بیروت