رزمايش نظامى ايران در خليج فارس
۱۳۸۶ فروردین ۳, جمعه
از مرداد ماه سال گذشته تا به امروز چندين رزمايش از طرف نيروهاى مسلح ايران انجام شده‌است. اين در حالى است كه درست در اين دوره زمانى، فشارهاى بين‌المللى عليه ايران براى توقف فعاليت‌هاى هسته‌اى‌اش رو به فزونى گذاشته است. آيا دولت ايران با انجام اين مانورها قصد دارد توان نظامى خود را به نمايش بگذارد؟ آيا ايران در صدد است به دولت آمريكا نشان دهد كه در صورت حمله نظامى توان رويارويى با ارتش آمريكا را خواهد داشت؟
ماشاالله شمس‌الواعظين، تحليلگر مسائل سياسى در ايران معتقد است كه در صورت بروز هرگونه حمله نظامى از سوى آمريكا، ايران نمىتواند مقاومت زيادى از خودش نشان دهد بلكه تنها مى‌تواند در لحظات اوليه اين حمله احتمالى، يك ضربه تعيين‌كننده به آمريكا وارد سازد به طورى كه موازنه قوا كاملن تغيير كند. بنابراين انجام اينگونه نمايشهاى نظامى بيشتر براى تقويت موضع سياسى ايران در مذاكرات احتمالى است: «موضع‌گيريهاى سياسى چنانچه مى‌دانيد بايد با پشتوانه‌هاى سلسله آمادگيهاى دفاعى همراه باشد تا در صورت شروع هرنوع مذاكره‌اى براى حل و فصل مسائل اتمى ايران، آن موضع سياسى بتواند قدرت مذاكراتى خودش را در پشت ميز مذاكره تقويت بكند. بنابراين بايد اين حركات نظامى را در چارچوب افزايش سهم قدرتى مذاكرات طرفين ارزيابى كرد».
شرايط بحرانى عراق و افغانستان و نارضايتى افكار عمومى دنيا از سياستهاى جنگ‌طلبانه دولت بوش، بسيارى از تحليلگران را به اين باور رسانده است كه امكان حمله نظامى به ايران از سوى آمريكا فعلن و در شرايط كنونى بسيار ضعيف است و عمليات نظامى تا اطلاع ثانوى از دستور كار دولت آمريكا خارج شده‌است. ولى درست در همين شرايط، سومين ناو هواپيمابر آمريكا وارد آبهاى خليج فارس مى‌شود و ايران هم براى چندمين بار دست به رزمايش نظامى مى‌زند. شمس‌الواعظين اينگونه حركات را به بستن كمربند ايمنى قبل از پرواز تشبيه مى‌كند هرچند ممكن است اصلن پروازى صورت نگيرد: «به نظر مى‌رسد ايالات متحده همانطور كه بارها از زبان مسئولين ارشدشان هم مى‌شنويم تا اطلاع ثانوى ماجراى حمله به ايران را از دستور كارش خارج كرده ولى آمادگى براى پرواز را انجام مىدهند يعنى هر دو طرف كمربندهاى ايمنى را مى‌بندند اما خود عمل حمله و پرواز اين يك ماجراى ديگرى است كه به نظر نمى‌رسد تا اطلاع ثانوى و تا وجود زخمهاى باز بحران عراق و افغانستان، ايالات متحده بخواهد به يك ريسك ديگر و يك ماجراجويى ديگر نظامى دست بزند. چنين شناختى در ميان سران ايران باعث شده كه اينها در مواضع سياسى پايدارى بيشترى در پرونده هسته‌اى از خودشان نشان بدهند. لذا بايد اين مانورها را اينطور تفسير كرد: پايدارى مقامات ايران در رابطه با پرونده هسته‌اى».
برخى از تحليلگران معتقدند، در مقطع كنونى كه فشارهاى بين‌المللى بر ايران و همزمان با آن تحركات نظامى امريكا در خليج فارس رو به فزونى است، انجام مانورهاى آزمايشى توسط ايران مى‌تواند كمكى به آمريكا براى اقناع افكار عمومى در جهت حمله به ايران باشد. ناظران سياسى مى‌گويند، هربار كه ايران يكى از موشكهاى جديد نظامى‌اش را آزمايش مى‌كند، دولت آمريكا دست به تبليغات گسترده‌اى مبنى بر دسترسى ايران به سلاحهاى كشتار جمعى مى‌زند. در چنين برهه‌اى انجام اين رزمايشها توسط ايران مى‌تواند برگ برنده‌اى باشد براى ايالات متحده در جنگ روانى عليه ايران.
ماشاالله شمس‌الواعظين اما معتقد است در اين جنگ روانى، ديرى است كه آمريكا از ايران پيشى گرفته است: «ببينيد اگر ما بخواهيم توان ايالات متحده آمريكا با ايران را در جنگ روانى كه هم اكنون شروع كردند با يكديگر مقايسه بكنيم به نظر مى‌رسد ايالات متحده تا كنون امتيازات بيشترى در اين جنگ روانى به دست آورده است. آمريكا موفق شده خانواده بين‌المللى را در سطح شوراى امنيت عليه ايران بسيج بكند. همچنين به دليل اظهارنظرهاى ناپخته آقاى احمدى نژاد در گفتمان سياسى بين‌الملل، موفق شده اين اظهارنظر ها را در چارجوب تهديدهاى جدى ايران ارزيابى كند و موفق شده نيروهاى منطقه‌اى و كشورهاى حاشيه جنوبى خليج فارس را وارد سايه يا دايره وحشت بكند نسبت به توانمنديهاى ايران».
آيت‌‌الله خامنه‌اى در سخنرانى‌اش در شهر مشهد اعلام كرد كه دستيابى به انرژى هسته‌اى براى ما از ملى شدن صنعت نفت در دهه ۳۰ مهمتر است و در عين حال غرب را متهم به ايجاد جنگ روانى كرد. اما آيا شروع اين جنگ روانى مقدمه‌اى براى يك جنگ نظامى است؟ و آيا انجام مانورهاى متعدد از سوى ايران، به راه انداختن يك جنگ روانى است يا آمادگى براى يك جنگ تمام عيار نظامى؟ در پاسخ به اين پرسشها هريك از طرفين درگير، ديگرى را متهم مى‌كند. تحليلگران نيز در اين ميان تنها مى‌توانند به گمانه‌زنى بپردازند.
ميترا شجاعى