راهاندازى كامل تأسيسات فراورى اورانيوم اصفهان
۱۳۸۴ مرداد ۱۹, چهارشنبه�مريكا و ديگران را قانع كنند كه مذاكره با ايران به سود جامعهى بينالملل خواهد بود.
داود خدابخش
روز گذشته سهشنبه نهم اوت، سيروس ناصرى، رئيس هيئت نمايندگى ايران در وين پس از نشست شوراى حكام آژانس بينالمللى اظهار داشت كه ايران براى ادامهى گفتگوها در آينده همچنان آمادگى دارد. وى در عين حال اعلام داشت كه روز چهارشنبه تأسيسات فرآورى اورانيوم اصفهان بطور كامل آغاز به كار خواهد كرد و مهروموم آژانس بينالمللى شكسته خواهد شد.
امروز محمد سعيدى، معاون رئيس سازمان انرژى اتمى ايران اعلام داشت كه تمامى ظرفيت تأسيسات اصفهان براه افتاده و اين مركز كار فرآورى ماقبل غنىسازى را آغاز كرده است.
بايد اشاره كرد كه اين مرحله از فرآورى، در واقع مرحله آمادهسازى براى غنىسازى اورانيوم است. به گفتهى سيروس ناصرى، اگر اروپايىها مىخواهند با ايران مذاكره كنند، اين يكى از شروط ايران است كه به فعاليت خود در اصفهان ادامه دهد.
قابل ذكر است كه در تأسيسات فرآورى اصفهان، كارشناسان هستهاى قادر خواهند بود اورانيوم را به گاز اوران/هكسوفلوريد تبديل كنند و اين مهمترين مرحله پيش از غنىسازى اورانيوم است. و از اورانيوم غنىشده مىتوان بمب اتمى ساخت. دولت تهران بارها تأكيد كرده كه هدف از غنىسازى توليد سلاح اتمى نيست، بلكه توليد انرژى برق است. ولى بسيارى از كشورها نسبت به اين ادعا مظنون هستند. «گريگ شولته»، نمايندهى آمريكا در آژانس بينالمللى مىگويد:
”ما نبايد به ايران اين اجازه را بدهيم تعهدات بينالمللى خود را نقض كرده و سلاح هستهاى توليد كند.”
محمد البرادعى، مديركل آژانس بينالمللى اشاره مىكند كه مناسبات ميان تهران و غرب طى ۲۵ سال گذشته همواره وخيم بوده است. از اين رو البرادعى به ايران نسبت به حركتهاى يكجانبه هشدار داد.
در اين ميان دولت آلمان رهبرى ايران را فراخواند از غنىسازى اورانيوم انصراف جويد و به پاى ميز مذاكره بازگردد. «بلا آندا»، سخنگوى دولت آلمان گفت كه با راهاندازى تأسيسات فرآورى اورانيوم اصفهان و شكستن مهرومومهاى آژانس بينالمللى ما را در مرحلهى حساس اين روند قرار داده است. بايد گفت كه در اين ميان شكستن مهروموم مورد تأييد آژانس بينالمللى رسيده است. والتر ليندنر، سخنگوى وزارت امور خارجهى آلمان نيز ”آغاز كار تأسيسات اصفهان را گامى در يك جهت اشتباه” خواند.
از سوى ديگر به گزارش خبرگزارى آلما ن، على شمخانى، وزير تاكنونى دفاع جمهورى اسلامى به نيروهاى خارجى نسبت به يك حملهى نظامى به تأسيسات هستهاى ايران هشدار داد و گفت كه اين تأسيسات مورد حفاظت پدافندهاى هوايى هستند.
يك گام فراتر از اصفهان، يعنى ارجاع به شوراى امنيت
در پى حركت يكجانبهى ايران در راهاندازى مركز فرآورى اورانيوم اصفهان و هشدار اتحاديهى اروپا نسبت به پيامدهاى آن، روز سهشنبه نهم اوت، جرج دبليو بوش، رئيس جمهورى آمريكا و دونالد رامسفلد، وزير دفاع اين كشور رهبرى ايران را بشدت مورد انتقاد قرار دادند. از سوى ديگر يك عضو هيئت مذاكره اروپا و ايران معتقد است كه اگر ايران يك گام فراتر از اين بردارد، كار به شوراى امنيت سازمان ملل كشيده خواهد شد.
به گزارش خبرگزارى آلمان، جرج بوش سوءظن شديد خود را نسبت به مقاصد اتمى ايران ابراز داشت. از سوى ديگر رامسفلد نيز ايران را متهم به ارسال اسلحه به شورشيان عراقى كرد.
جرج بوش در سخنان روز سهشنبهى خود گفت: ”ما تلاشهاى ايران در برنامهى غنىسازى و دستيابى به سلاح هستهاى را شديدا محكوم مىكنيم”. وى سه كشور اروپايى آلمان، فرانسه و بريتانيا را فراخواند تمام تلاش خود را بكار برند تا مانع از اين اهداف ايران گردند.
بوش اروپايىها را مورد تقدير قرار داد كه ”تاكنون توانستهاند وحدت كلام خود را نگاه دارند”. وى در حمايت واشنگتن از سه كشور اروپايى گفت كه اين سه كشور ”مذاكرات را بنام جهان آزاد” به پيش مىبرند” و افزود كه گامهاى بعدى را بايد با مشورت يكديگر عملى ساخت. جرج بوش گفت، در صورتى كه تهران نسبت به خواست جامعهى جهانى بىتفاوت باشد، آنگاه ارجاع به شوراى امنيت سازمان ملل و وضع تحريمها، بىشك گزينههاى بعدى خواهند بود.
به گزارش خبرگزارىها، طبق خبرى كه سهشنبه شب رئيس هيئت نمايندگى مذاكرات اتمى ايران، سيروس ناصرى در وين اعلام داشت و همزمان غلامرضا آقازاده، رييس سازمان انرژى اتمى ايران در تلويزيون دولتى ايران اعلام كرد، از امروز چهارشنبه ۱۰ اوت مهروموم بازرسان آژانس بينالمللى شكسته خواهد شد و تأسيسات فرآورى اورانيوم اصفهان كاملا به كار خواهد افتاد. آقازاده گفت كه تاسيسات فرآورى اورانيوم اصفهان فقط بخشى از چرخهى سوخت است.
خانم مليسا فلمينگ، سخنگوى آژانس بينالمللى نيز تأييد كرد كه دوربينهاى كنترل در تأسيسات نصب و آزمايش شدهاند.
در اين ميان ميشائيل گالر، عضو هيئت مذاكرهى اتحاديهى اروپا و ايران در مصاحبهاى با فرستندهى راديويى «دويچلد فونك» از شكست مذاكرات با ايران بر سر غنىسازى اورانيوم ابراز تأسف كرد. وى گفت كه اتحاديهى اروپا قصد داشته در صورت انصراف ايران از غنىسازى اورانيوم، مناسبات اقتصادى و بازرگانى با ايران را گسترش بخشيده و گزينههاى ديگرى براى تأمين مواد سوختى هستهاى از اروپا و روسيه به ايران را تضمين كند. آقاى گالر گفت كه هماكنون رئيس فراكسيون او در پارلمان اروپا «هانس گرت پوترينگ» براى توضيح و تشريح مواضع اروپا به ايران سفر كرده است. گالر افزود:
”بايد بگويم كه ايران تا لحظهى كنونى به حداكثر مرز خود نزديك شده، يعنى به جايى كه از نظر جامعهى بينالملل هنوز نمىتوان از نقض تعهداتش سخن راند. به عبارت ديگر، اين درست است كه آنها كار در اصفهان را آغاز كردهاند، ولى هنوز از خط قرمز نگذشتهاند، به اين صورت كه مثلا مهر و موم آژانس بينالمللى را نشكستهاند، كارى كه مثلا كرهى شمالى كرد. از نظر من حال بايد براى تهران روشن كنيم كه نبايد گامى فراتر از اين بردارند و به سمت غنىسازى بروند. بايد به آنها بگوييم: اگر پا فراتر از اين بگذاريد، آنگاه ما مسئله را به شوراى امنيت سازمان ملل خواهيم كشاند و گسترش همكارىهاى اقتصادى و بازرگانى را هم مىتوانيد فراموش كنيد.”
كارشناس مسائل خاورميانه در بنياد علوم و سياست، فولكر پِرتِس در مصاحبهاى با شبكهى اول تلويزيون آلمان در اين زمينه كه ايران تا چه اندازه توافقنامههاى بينالمللى را نقض كرده است مىگويد:
”ايران توافقنامههاى خود با آژانس بينالمللى انرژى اتمى را نقض نكرده است. مىتوان گفت كه ايران مواردى را نقض كرده كه در ماه نوامبر گذشته با اروپايىها به توافق رسيده بود. اين توافق مىگويد: تا زمانى كه راهحلى دراز مدت براى مسئلهى غنىسازى ايران پيدا نشده، اين كشور برنامهى غنىسازى خود را به تعليق درخواهد آورد. اين توافق يك حد مرزى بوده است. آنچه كه در اصفهان رخ داد هنوز غنىسازى نيست، بلكه اين يك مرحلهى پيش از غنىسازى است. حال ايرانىها مىگويند ما غنىسازى را همچنان در تعليق داريم و اروپايىها مىگويند كه شما روح توافقهاى نوامبر را نقض كردهايد.”
به عقيدهى فولكر پرتس، سياست اروپايىها و آمريكايىها بطور بيسابقهاى به يكديگر نزديك شده است و پيشنهادات اروپا مورد حمايت كامل آمريكا بوده است، امرى كه در گذشتهى نزديك يكى دو سال پيش سابقه نداشته است.