رئیس جمهور پیشین و تذکری که داده نشد
۱۳۸۷ اردیبهشت ۱۸, چهارشنبه
سخنان، محمد خاتمی، رئیس جمهور پیشین در گیلان، که ظاهرا کوششی برای تشریح نظر آیت‌الله خمینی در مورد «صدور انقلاب» بوده، بازتابی وسیع در رسانه‌های خارج و داخل داشته است. این سخنان که از سوی برخی منابع خبری خارجی، به اعتراف جمهوری اسلامی در مورد دخالت در امور دیگر کشورها تعبیر شده در داخل به عنوان اقدامی علیه امنیت ملی تقبیح می‌شود. قرار بود امروز نامه‌ی جمعی از نمایندگان خطاب به وزیر اطلاعات در صحن علنی مجلس قرائت شود که حاوی حملات تند و بی‌سابقه‌ای علیه خاتمی است. روزنامه‌ی کیهان نیز در شماره‌ی امروز خود رئیس جمهور سابق را متهم می‌کند آشکارا «با دشمنان قسم خورده‌ی نظام» همراهی کرده و از او می‌خواهد از نظام و مردم ایران پوزش بخواهد.
در روز سه شنبه ۱۷ اردیبهشت، یکی از اعضای هیئت رئیسه‌ی مجلس از تذکر تعدادی از نمایندگان در مورد سخنان اخیر رئیس جمهور پیشین و خطاب به وزیر اطلاعات خبر داد. به گفته‌ی حجت‌السلام موسی قربانی این نمایندگان خواستار رسیدگی به بخشی از سخنرانی محمد خاتمی در گیلان، درباره‌ی صدور انقلاب شده‌اند که خلاف امنیت ملی و دادن نسبت ناروا به آیت‌الله خمینی تلقی شده. این تذکر که دیروز به هیئت رئیسه تقدیم شد، و به گزارش برخی رسانه‌ها تعداد امضا کنندگانش ۷۷ نفر بودند، مطابق آئین‌نامه‌ی داخلی باید امروز در مجلس خوانده می‌شد. به گزارش ایسنا ظاهرا برخی از نمایندگان پس از رایزنی‌هایی که انجام شد امضای خود را پس گرفته‌اند و به این ترتیب خواندن این تذکر منتفی شد.
سخنان خاتمی
محمد خاتمی روز جمعه در سخنانی که در جمع دانشجویان گیلان ابراز شد به بحث پیرامون اندیشه‌های سیاسی آیت‌الله خمینی و خطر تحریف آنها پرداخت. بخش مناقشه برانگیز این سخنرانی به مفهوم «صدور انقلاب» مربوط می‌شد که به گفته‌ی خاتمی از آن برداشت‌های نادرستی شده است. رئیس جمهور سابق تاکید می‌کند آیت‌الله خمینی به شدت با ایجاد درگیری و اقدام‌های خرابکارانه در دیگر کشورها مخالف بوده و از صدور انقلاب، الگو سازی و ساختن جامعه‌ای را مد نظر داشته که به سوی تعالی و رفع تبعیض‌های طبقاتی حرکت می‌کند. بسیاری از خبرگزاری‌های خارجی گفته‌های خاتمی را به معنای صحه گذاشتن بر پشتیبانی از گروه‌های تروریستی اسلامگرا تعبیر کردند. بازتاب گسترده‌ی سخنان خاتمی در خارج و استفاده از آن به عنوان سندی در اثبات اتهامات علیه جمهوری اسلامی موج بی‌سابقه‌ای از حمله علیه او را در داخل، به ویژه در رسانه‌های نزدیک به محافظه‌کاران به همراه داشت.
واکنش کیهان
روزنامه‌ی کیهان در ادامه‌ی انتقاد از محمد خاتمی، در یادداشتی که در شماره‌ی امروز، چهارشنبه ۱۸ اردیبهشت، منتشر کرده اظهار نظرهای او را «کاملا بی پایه و همسو با تبلیغات منفی رسانه‌های آمریکایی و صهیونیستی» می‌خواند که به زعم کیهان این اظهارات را «موید دروغ‌پراکنی‌های خود» علیه جمهوری اسلامی یافته‌اند. کیهان می‌نویسد «آقای خاتمی با سخنان خود آشکارا علیه امنیت ملی جمهوری اسلامی گام برداشته و با دشمنان قسم خورده نظام و مردم ایران سخاوتمندانه! همراهی کرده است.» در این نوشته با بیان این که موضع رسمی جمهوری اسلامی از ابتدا «حمایت معنوی از جنبش‌های مظلوم و آزادیخواه جهان» بوده، از خاتمی خواسته می‌شود به خاطر این تهمت از نظام و مردم پوزش بخواهد.
بنیاد فرهنگی باران که ریاست آن را محمد خاتمی برعهده دارد در واکنش به نوشته‌های کیهان آنها را بخشی از تلاش برای تخریب چهره‌هایی می‌داند که احتمال دارد در رقابت‌های انتخاباتی دهمین دوره‌ی ریاست جمهوری شرکت کنند. یکی از اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس معتقد است «نمایندگان با تذکر خود می‌خواستند هشداری به خاتمی بدهند که دیگر این گونه صحبت نکند.» سایت رجانیوز از قول حجت‌الاسلام رضا آشتیانی می‌افزاید «چون ممکن است این رویه ادامه یابد و روز به روز بدتر شود» قرار بود با این تذکر «جلوی تکرار اینگونه اظهارات گرفته شود.» سایت شهاب نیوز روز گذشته می‌نویسد احتمال ضعیفی وجود دارد که با توجه به لحن تند نامه و وجهه‌ی جهانی خاتمی «بزرگان مجلس نهایتاً با رایزنی مانع قرائت تذکر نمایندگان گردند.»
انصراف از تذکر
شاید در قوت گرفتن این احتمال تذکرهای اخیر از جمله سخنان دو روز پیش آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی نیز بی‌تاثیر نبوده که کوبیدن بر طبل اختلاف را «خلاف مصلحت کشور و مردم» عنوان کرده است. از سوی دیگر ظاهرا خاتمی در نوشته‌ای که روز سه شنبه و امروز میان نمایندگان پخش شد با رد برداشت‌های رسانه‌های خارجی به توضیح منظور خود پرداخته است. حجت‌الاسلام ابوترابی‌فرد یکی از نایب رئیسان مجلس ظهر امروز در جمع خبرنگاران اظهار داشت «با توجه به اخباری که امروز به دست دوستان رسید و حکایت از آن داشت که خبرگزاری‌های بیگانه تحلیل و برداشت خود را از سخنان جناب آقای خاتمی منعکس کرده‌اند، همکاران ما در مجلس از تذکر خود اعلام انصراف کردند.» گفته می‌شود تلاش‌های برخی از اعضای پرنفوذ هیئت رئیسه نیز در این انصراف موثر بوده است.
بهزاد کشمیری‌پور