دیدی تازه به جهان‌وطنی • نمایشگاهی در برلین

نمایشگاهی در برلین تغییر و تحولات نقشه بین‌المللی هنر و کمرنگ‌شدن نقش و اهمیت اروپا به عنوان مهد هنر را نشان می‌دهد. تصویری از کار مشترک امانوئل و جان آپه‌آ (دو برادر اهل غنا) و دا فیشبون (هنرمند آمریکایی)؛ فیلمی که با نگاهی انتقادی به موضوع استثمار، استعمار و اعمال قدرت می‌پردازد.

گروه هنری AES از روسیه کار خود تحت عنوان Oasis را پیش از یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ به نمایش گذاشته بود. در چیدمان این گروه بناهای معروف جهان غرب با نمادهای اسلامی پیوند خورده‌اند. برای نمونه در این تصویر که در آن ساختمان پارلمان آلمان (رایشزتاگ) به گنبد یک مسجد مزین شده است. هنرمندان این گروه در سال ۲۰۰۰ قصد داشتند که با دیدی طنزآمیز به بحث حساس "جنگ تمدن‌ها" بپردازند.

Berni Searle، هنرمند اهل آفریقای جنوبی در اثر خود به موضوع جستجوی مأیوس‌کننده مهاجران در راه یافتن یک سرپناه می‌پردازد؛ مهاجرانی که رانده شده، به دست فراموشی سپرده شده و از امنیت محروم هستند. مجموعه تصاویر این هنرمند بر بستر سنگ‌های سیاه و آتشفشانی یکی از جزایر قناری شکل گرفته‌است.

آیا دهکده‌ی جهانی بدون فرودگاه قابل تصور می‌بود؟ Ho-Yeol Ryu، هنرمند کره‌ای با این تصویر که در آن عکس‌های متعدد روی هم قرار گرفته‌اند، به نقش آزادی سفر و فرودگاه‌ها می‌پردازد. به اعتقاد این هنرمند، بسیاری از مهاجران هر روز مرزهای آزادی را از نو تجربه می‌کنند.

«مادرم عاشق جنبش هنری فلوکسوس است، چرا که فلوکسوس ضدهنر است». هلیل آلتیندره، هنرمند ترک این عنوان را برای اثرش که در سال ۱۹۹۸ شکل گرفته، برگزیده است؛ بازی‌ای طنزآمیز با کلیشه‌های غربی. مادر او که لباس سنتی بر تن دارد مشغول خواندن کاتالوگ فلوکسوس است که از جنبش‌های هنری اعتراضی در دهه ۶۰ میلادی است.

چه روی خواهد داد، اگر ساکنان یک روستا در تایلند به اسطوره‌های هنر اروپا بنگرند؟ این پرسش را Araya Pasdjarmreaarnsook در فیلم خود که "سریال دو سیاره‌ای" نام دارد، مطرح می‌کند. این هنرمند تایلندی اهمیت و لزوم بحث‌های سطح‌ بالای هنری را زیر سوال می‌برد و به تناسباتی می‌پردازد که میان شهرنشیان مرفه و جهان‌وطنی و روستانشینان محروم حاکم است.

آیا به اینجا آمده‌ای تا به تاریخ برسی؟ نصره لطیفه قریشی، هنرمند پاکستانی که در استرالیا زندگی می‌کند، پرتره سلاطین گورکانیان (در هند)، آثار نقاشان ونیزی و عکس‌هایی از ساکنان مناطق مستعمره را در کنار هم قرار داده و با افزودن تصویری از خود به این مجموعه، این پرسش را مطرح می‌کند که هر انسانی هویت خود را بر چه معیارهایی تعریف می‌کند.

به گفته‌ی ادوار گلیسان، نویسنده و فلیسوف اهل مارتینیک همه چیز درهم‌تنیده است و توری از ریشه‌ها، اندیشه‌ها، هویت‌ها و نهادها را به هم پیوند می‌هد. مانتیا دیاوارا، فیلمساز و نظریه‌پرداز اهل مالی که در دانشگاه نیویورک تدریس می‌کند، در سال ۲۰۰۹ فیلمی درباره گلیسان ساخت که بر برچیدن مرزها و توجه بیشتر به وجود اشتراک انسان‌ها تأکید داشت.