دولت نهم رکورددار سفرهای داخلی و خارجی
۱۳۸۵ شهریور ۲, پنجشنبه�، رئيس جمهور محمود احمدینژاد رکورددار آن است.
احمدینژاد چند روز پيش در خاتمهی هجدمين سفر استانی هيات دولت گفته است «من تا كنون با ۱۰۰ رئيس جمهور ملاقات كردهام و قريب به اتفاق آنها در طول مذاكراتشان يكی از خواستههايشان اين بوده كه ما به آنها در سازماندهی اقتصاد، آموزش و فرهنگشان كمك كنيم. آنها ما را به عنوان يك الگو انتخاب كردهاند.» [اعتماد ملی، به نقل از ايسنا ۲۶ مرداد]
اين بخش از سخنان احمدینژاد در سايت رسمی رياست جمهوری به اين شكل خلاصه و تعديل شده «روسای دولتهای مختلف كه بنده با آنها ديدار كردهام به طور رسمی به بنده اعلام كردند كه شيوه جمهوری اسلامی ايران را برای برقراری عدالت و آبادانی انتخاب كردهاند به گونهای كه جمهوری اسلامی ايران الگوی آنان برای اداره كشورشان به حساب میآيد.»
بسياری از ناظران معتقدند الگو بودن و كارهای تازه كردن يكی از دلمشغولیهای دولت نهم است. از اينها يكی تشكيل جلسات هيات دولت در استانها است كه احمدینژاد آن را «سنت شكنی دولت خادم» ناميده است. سفرهای استانی دولت نهم كه ظاهرا به قصد آشنايی با مشكلات مردم مناطق محروم و رسيدگی به وضع آنها انجام میشود منتقدان فراوانی دارد. يكی از انتقادها متوجه وقت و هزينهای است كه صرف اين سفرها میشود.
سفرهای هيات دولت كه تا كنون به هجده استان انجام شده از جهت ديگری نيز ركوردشكن بوده است؛ و آن تصويب انبوهی مصوبه در زمانی بسيار كوتاه است. هيات دولت در آخرين سفر خود در يك نشست ۴ و نيم ساعته ۵۰ مصوبه به تصويب رساند. گرچه مسئولان مدعی هستند اين مصوبات قبلا در گروههای كاری، كارشناسی و آماده میشود، هر كس آشنايی مختصری با روند جلسات و حواشی بحثهای دولتمردان ايران داشته باشد میتواند تصور كند كه پنج دقيقه برای هر مصوبه، حتا فرصت قرائت دقيق آن را نيز فراهم نمیكند. در برخی از استانها تعداد مصوبات دولت به ۱۰۰ هم میرسد.
ترديد در مثبت بودن نتايج سفرهای استانی حتا بارها از سوی موافقان دولت و نمايندگان مجلس نيز مطرح شده است. مهمترين ايرادهايی را كه به اين سفرها گرفته میشود، شايد بتوان نامشخص بودن منبع تامين بودجهی طرحهای وعده داده شده و نياز آنها به تصويب در مراجع ديگر تلقی كرد. همچنين برخی از منتقدان بر اين اعتقادند كه دولت نهم با به تعويق انداختن اجرای مصوبات قانونی میكوشد تصويب آن را از نتايج سفرهای استانی وانمود كند. در ميان نمايندگان مجلس هستند كسانی كه اين اقدام را صراحتا عوامفريبی تلقی میكنند.
محمد عليخانى، عضو فراكسيون اقليت مجلس در گفتگويی كه ۳۱ تيرماه، با سايت «خانه ملت» پايگاه رسمی اينترنتی مجلس شورای اسلامی انجام داده در مورد سفرهای رئيس جمهور و هيات دولت از جمله میگويد «ايشان سفرى به قزوين داشتند. بودجهاى كه طبق روال به خود استان اختصاص يافته بود را بلوكه كرده بودند تا ايشان بيايند به نام خودش اعلام كنند و تا جايى كه من شنيدهام استانهاى ديگر هم همين طور است. ما هنوز متوجه نشديم كه رئيس جمهور از بودجه سفر در اختيار خودش چه مقدار به اعتبار استان قزوين كمك كرد. اين را هيچ كس متوجه نشد . ايشان آمد وعده داد يكصد روستاى استان قزوين گازرسانى شود و مردم و روستاييان بسيار خوشحال شدند اما بعد معلوم شد كه اين همان صد روستايى است كه طى چهار سال طبق برنامه و سالى ٢٥ روستا قرار است كه گازرسانى شود و اعتبارش هم هر ساله از طريق مجلس به استانها اختصاص پيدا میكند. من اسم اين را میگذارم عوام فريبى واين امر نتيجه و تبعات خوبى نه براى كشور دارد و نه براى دولت.»
در همين ارتباط، به نوشتهی روزنامهی شرق، ۲۶ مرداد ماه، «امير صنعتی نماينده بناب از نحوه سفرهای استانی رئيس جمهور و تعليق تخصيص اعتبارات استانی تا زمان سفر هيات دولت به آن استان انتقاد كرد.» او در صحن علنی مجلس با بيان اين كه « اگر می خواهيد حرف مردم را بشنويد بهتر است از زبان نمايندگانشان بشنويد» خطاب به رسيس جمهور گفت «نگاه داشتن يك سوم اعتبارات هر استان به بهانه انجام سفر به استان نه تنها دستاوردی برای استانها نخواهد داشت بلكه اين امر باعث خواهد شد فرصت های برنامه ريزی از دست مديران استان خارج شود.»
مركز پژوهشهای مجلس در ارزيابی سه سفر نخست هيات دولت به استانهای مختلف از جمله به اين نتيجه رسيده كه «از ۷۴ بند مربوط به حدود ۱۷ مصوبه هيات دولت در سه استان مورد بررسى - ۳ مصوبه در خراسان جنوبى، ۴ مصوبه در ايلام و ۱۰ مصوبه در سيستان و بلوچستان - ۴ مورد آن نياز به مجوز مجلس در سال ۸۴ و ۹ مورد آن نيز نياز به مصوبه در سالهاى آتى دارد. در همين حال ۱۱ مورد نيز ناقض قوانين قانون محاسبات عمومى و قانون تنظيم بخشى از مقررات مالى دولت میباشد. همچنين در ۱۵ مورد از اين مصوبات رعايت مفاد قانون برنامه چهارم قابل احراز نيست و منبع تامين اعتبار در ۱۲ مورد نيز نامعين میباشد.»
در عين حال هستند كسانی كه فعايتهای دولت در سفرهای استانی را كاملا مثبت ارزيابی كرده و انتقاد منتقدان را ناموجه میدانند. يكی از نمايندگان مجلس محسن يحيوی عضو شورای مركزی جامعه اسلامی مهندسين در مورد گزارش مركز پژوهشهای مجلس میگويد «چنين گزارشهايی از روی شكم سيری تهيه میشوند و تهيه كنندگان آن از مشكلات شهرهای كوچك خبر ندارند.» [خبرگزاری آفتاب ۲۸ ارديبهشت ۸۵]
تحقق بسياری از وعدههای دولت نيازمند بودجهای است كه در اختيار ندارد. و به اين ترتيب حتا برخی از وزاری كابينه نيز معترفند كه هنوز فعاليتهای انجام شده با وعدهها و شعارها فاصله دارد. به نوشتهی روزنامهی كيهان وزير ارشاد، محمد حسين صفارهرندی، در بررسی كارنامه يكساله دولت نهم و به مناسبت هفتهی دولت، ۲۹ مرداد ماه، گفته است «دولت در ارتباط با شعارهاى داده شده قدمهاى جدى را برداشته است اگرچه شايد با آرمان و مطلوب خودش فاصله داشته باشد.»
بهزاد كشميریپور، گزارشگر صدای المان در تهران