دولت ائتلافى عجيب در فلسطين
۱۳۸۵ شهریور ۲۲, چهارشنبه
� نخواهد كرد، بسيارى از ناظران سياسى اميدوارند كه مذاكرات ميان اسراييل و فلسطينى‌ها از سر گرفته شود.
شايد شوخى به نظر آيد، اما يك دولت تازه‌ى فلسطينى بايد به اين دليل تشكيل مى‌شد، زيرا كه كابينه‌ى فعلى حماس، قدرت عمل نداشت. بخشى از وزيران آن در اسارت اسراييل بسر مى‌برند و بقيه‌ى آنان هم زير فشار اقدامات نظامى اسراييل قرار دارند و هم تحريم بين‌المللى. حماس با اينكه در انتخابات آزاد و درستى برگزيده شده است، همچنان يك سازمان تروريستى به حساب مى‌آيد كه نابودى اسراييل را بر پرچم خود نوشته و به همين دليل به عنوان فاكتورى مثبت در نظر گرفته نمى‌شود.
اينكه حالا مسايل چگونه تغيير خواهند كرد، براى ناظران روشن نيست. اگر فتح يعنى سازمان محمود عباس رييس تشكيلات خودگردان، در آينده پست‌هاى وزارت را در يك ائتلاف بزرگ با حماس تقسيم كند، مانند هر ائتلاف ديگرى بايد در آن سازش صورت پذيرد. يعنى اينكه حماس بايد از موضع افراطى ضداسراييلى خود عدول كند.
اما به نظر مى‌رسد كه حزب اسماعيل هنيه رييس كابينه، بطور محدود حاضر به چنين كارى است. گفته مى‌شود كه اين حزب «واقعيت‌هاى» اين منطقه را به رسميت خواهد شناخت. اما چرا اين عدم صراحت؟ چرا به سادگى گفته نمى‌شود كه حماس حاضر است منشور خود را تغيير دهد، كه در آن همچنان از نابودى اسراييل سخن در ميان است و چرا گفته نمى‌شود كه حماس آماده‌ى مذاكرات صلح با اسراييل است؟
تنها پاسخ براى اين پرسش‌ها چنين است: به نظر مى‌رسد كه حماس كماكان فاقد اين شهامت مدنى است، گامى را كه مدت‌هاست زمان آن فرارسيده بردارد. و حالا كه فتح تحت چنين شرايطى با حماس وارد ائتلاف مى‌شود، اين خطر وجود دارد كه نه حماس يك خط مشى معتدل‌تر، بلكه فتح يك خط مشى راديكال‌تر در پيش گيرد. زيرا سازمان محمود عباس يعنى سازمان پيشين ياسر عرفات، مدت‌هاست كه رسما خود را با موجوديت اسراييل و راه حلى مبتنى بر دو دولت وفق داده است.
اما اگر هر دو حزب بر مواضع تا كنونى خود پافشارى كنند، دولت عجيبى تشكيل خواهند داد. دولتى كه به هر يك چيزى مى‌دهد، اما نه چيزى مشخص. مخالفان اسراييل از آن همانطور استفاده خواهند كرد كه موافقان روند صلحى كه در اسلو شروع شده بود. اما چنين مواضع متناقضى نمى‌توانند با هم در توافق و هماهنگى قرار گيرند. يك ائتلاف بزرگ در نوار غزه و رام‌الله حتا آشفته‌تر از اتحاد دولتى در بيروت خواهد بود، يعنى در جايى كه كابينه همواره بايد دست به اقداماتى عليه حزب‌الله بزند كه خود بر سر ميز كابينه مى‌نشيند.
به نظر مى‌رسد كه اميد فلسطينى‌ها در آن است كه افراطيان حماس در آينده منزوى شوند و عباس دوباره بتواند مذاكرات با اسراييل را از سر گيرد. اين رويايى دست‌نيافتنى است: مادامى كه حماس با قدرت كنونى يعنى به عنوان نيروى رهبرى كننده در ائتلاف شركت دارد، تغييرى به وجود نخواهد آمد و نمى‌تواند بوجود آيد. مگر اينكه حماس موضع خود را بطوربنيادى تغيير دهد. اما معناى آن اين است كه شترى از سوراخ سوزن عبور داده شود. در خاورميانه هم هر كس مى‌داند كه اين كار ناممكن است.