ده سال پس از ترور اسحاق رابين
۱۳۸۴ آبان ۱۳, جمعهيورام پرى (Yoram Peri) استاد جامعه شناسى سياسى در دانشگاه تل آويو میگويد: «در سابق مردم اقدامات خشونت آميز سياسى را كارى وحشتناك میدانستند، ولى در اين بين بسيارى از مردم اسرائيل به آن عادت كردهاند و اينگونه اعمال را زياد بد نمیدانند. سطح اعمال قهرآميز داراى انگيزه سياسى بسيار بالا است.»
در يك نظرسنجى كه قبل از قتل رابين به سفارش پروفسور پرى انجام گرفت به اين سوال كه «آيا شما حاضر به انجام اقدامات اعتراضى هستيد؟» چهارده در صد جواب دهندگان گفتند كه حاضر به انجام هر نوع عمل اعتراضى خلاف قانون بودند. فقط مدتى كوتاه پس از ترور رابين اين آمادگى براى قهر و خشونت قدرى كاهش يافت، ولى حالا دوباره همان آمادگى ده سال قبل در مردم اسرائيل مشاهده میشود.
پروفسور پرى میگويد: «اعمال غيرقانونى در اسرائيل در سطحى بالا قرار دارد و بسيارى از مردم قوانين كشور را فقط يكنوع توصيه يا كار دلبخواه تلقى میكنند. اگر يك ماده قانون با سليقه آنها وفق بدهد فبه المراد، ولى اگر ندهد آنرا به ميل خود تعبير و همانطور عمل میكنند. البته اين امر در ساير كشورها هم پيش میآيد، ولى اگر توجه كنيم كه ما مرزهاى مشخصى نداريم قضيه مشكل میشود.»
طبق بررسى هاى تازه پروفسور پرى، اكنون كه ده سال از ترور رابين گذشته خيلى از مردم اسرائيل آنرا قتلى مانند همه قتلهاى ديگر مىبينند. قريب ۵۴ در صد آنها اين واقعه را «مايه تأسف» میگويند ولى نه بآن حد غمانگيز كه باعث لطمه روحى براى كسى شود. قتل رابين مردم اسرائيل را به يكديگر نزديك نكرد بلكه بگفته پروفسور پرى بر عكس شكاف بين گروههاى مختلف جامعه اسرائيل را عميقتر كرد، مثلاً شكاف بين مذهبيون و سكولارها يا بين افراطيون و ميانهروها يا بين چپگرايان و راستگرايان و ساير گروههاى متضاد.
پروفسور پرى میگويد علت ترور رابين اين بود كه چنين بنظر میرسيد كه وى قصد داشت اين اختلاف يا تضاد فرهنگى را به نتيجه و انتها برساند. وى چنين توضيح میدهد:
«دو گروه بزرگ فرهنگى در اسرائيل وجود دارد كه با هم بر سر اين موضوع مشاجره دارند كه ما چه نوع جامعه و چه هويت جمعى و مشتركى خواهيم داشت. وقتى رابين در اوائل دهه نود از يك موضع بطرف موضع ديگر حركت كرد عده اى از پيروان يكى از اين دو گروه از امكان پيروزى گروه مقابل به هراس افتادند، ولذا تصميم گرفتند كه دست به اقدام بزنند.»
پروفسور پرى اين واقعيت را كه تخليه نوار غزه تقريباً بدون اشكال انجام گرفت فقط بطور مشروط نشانهاى مثبت تلقى میكند و میگويد: «هر چند تخليه نوار غزه نشان داد كه بيشتر مردم اسرائيل طرفدار قانون و دمكراسى هستند، ولى اقليتى هم وجود داشت كه عكس العمل تندى نسبت به اين كار ظاهر كرد و در مرحله بعدى يعنى تخليه كرانه باخترى رود اردن عكس العمل شديدترى نشان خواهد داد.»