دموکراسی و رشد تجارت ترياک در افغانستان

روزنامهء آمريکايی «نيويورک پُست» به تازگی نوشت پس از نبرد پيروزمندانهء آمريکا برعليه تروريزم در افغانستان، شهر کابل رونقی تازه گرفته است: قانون اساسیِ تازه در آستانهء تصويب شدن است و انتخابات ملّـی نيز در ماه ژوئن برگزار خواهد شد. اما رونق اقتصادی در جايی بيشتر به چشم می خورد که دموکراسی خواهان نمی توانند به آن نظر مساعد داشته باشند. روستاييان افغانی که فقر و گرسنگی آنها را به ستوه آورده به توليد و صدور ترياک و هرويين روی آورده اند.

بنا به گزارش سازمان ملل متحد، مزارع خشخاش در افغانستان بار ديگر بديل شده اند به مرکز توليد بيش از ۷۵ درصدِ ترياکِ غيرقانونی در دنيا. درحال حاضر، نيم ميليون افغانی به نحوی در ارتباط با تجارت مواد مخدر امرار معاش می کنند. بدتر اينکه، بخشی از درآمد ميليون دلاریِ اين تجارت به دست رزمندگانی می رسد که برای سازمان القاعده و طالبان کار می کنند و با اين پول موفق به خريد سلاح و مهماتی می شوند که با آنها بتوانند نبردشان را با دولت حامد کرزای ادامه بدهند. سازمان ملل هشدار می دهد که اگر تجارت مواد مخدر به همين روال ادامه پيدا کند، افغانستان به زودی تبديل خواهد شد به دولتی ورشکسته که اين بار توسط کارتل های قاچاق و تروريست های مواد مخدر («نارکوتروريست» ها) اداره خواهد شد.

روزنامهء آمريکايی «باستون گلوب» هم در اين رابطه گزارشی داشت (۲۲ و ۳۱ ژانويه). اين روزنامه می نويسد در زمان حکومت طالبان توليد دانهء خشخاش به صفر رسيده بود. اما هم اکنون، توليد ترياک «چهل درصدِ اقتصاد افغانستان را تشکيل می دهد که سالانه دو ميليارد دلار درآمد دارد.» باستون گلوب می نويسد حدود يک ميليون نفر از جمعيت ۲۵ ميليونی افغانستان به هرويين معتاد هستند و هرروز نيز به تعدادشان افزوده می شود. رهبران محلی هشدار می دهند که نابود کردن مزارعِ توليد بی فايده خواهد بود اگر توليدِ ديگری جايگزين آن نشود. دولت آمريکا نيز درصدد نيست يک مبارزهء سراسری را با توليدکنندگان ترياک آغاز کند زيرا مايل است قبل از هرچيز نيرويش را صرفِ ازميان برداشتن مقاومت چريکیِ ضدِ دولتِ کارزای بکند. وزير دارايی افغانستان، اشرف قانی، چنين شکايت می کند: «آمريکايی ها می گويند ما اگر ده سال صبر کنيم مثل کشور تايلند شکوفا خواهيم شد. اما اگر ما ده سال صبر کنيم، قاچاق چی ها خانه مان را هم تصرف خواهندکرد!»

دولت جورج بوش بيش از ده هزار سرباز به افغانستان فرستاده و قول داده که درسال جاری دوميليارد دلار به دولت افغانستان کمک مالی بدهد. دولت های اروپايی و کشورهای مسلمان حاضر به کمک نيستند. هفته نامهء آمريکايی «نيشـن» در گزارشی در مورد افغانستان چنين نتيجه می گيرد که چنانچه جلوی تجارت مواد مخدر گرفته نشود، امنيت و سلامت انتخاباتِ ماه ژوئن قابل ضمانت نيست و تمامیِ روند استقرار دموکراسی در افغانستان به مخاطرهء جدی خواهد افتاد.

عبدی کلا نـتری - نيويورک