دكترابراهيم يزدى/احمدى نژاد و پيشنهاد جديد ايران در مناقشه اتمى

دکتر ابراهیم یزدی وزير خارجه ایران در کابینه مهندس بازرگان در مصاحبه با "دویچه وله" پیرامون گره موجود در کلاف مناقشه اتمی ایران و حضور محمود احمدی نژاد در مجمع عمومی سازمان ملل یه اظهار نظز پرداخت.

مصاحبه: مهیندخت مصباح

دويچه وله: آقاى يزدى بعقيده شما آیا آقاى احمدى نژاد موفق ميشود پيشنهاد جديد ايران داير بر وارد كردن هند و چين و روسيه و آفريقاى جنوبى در مذاكرات اتمى را به پيش برد؟

ابراهيم يزدى: بستگى به اين دارد كه محتواى پيشنهاد چه باشد. چنانچه طرح تازه اى داشته باشند و آن را روسها يا چينى ها پذيرفته باشند احتمال داده ميشود كه بتوانند آنها را درگير كنند. البته درصورت ارجاع پرونده به شوراى امنيت هم، كشورهايى مثل هند نقش تعيين كننده اى ندارند.

دويچه وله: منظور از طرح اين سوال اين بود كه اصولا آقاى احمدى نژاد تا چه اندازه ميتوانند در ديد و بازديد هاى خود در نيويورك با توجه به اينكه اولين سفرخارجى شان است، اعتماد و احترام محافل و شخصيت هاى دولتى را جلب كنند؟

ابراهيم يزدى: ترديد هاى جدى وجود دارد چون هم خود ايشان در اين زمينه ها كاملا تازه كار هستند و هم تيمى را كه برده اند هيچ سابقه ندارند. اگر چه برخى از آنها در وزارت خارجه سابقه دارند اما همان هم نشان ميدهد كه به احتمال زياد نخواهند توانست در اين ماموريت ديپلماتيك موفقيت چندانى كسب كنند.

دويچه وله: اصولا تيمى كه ايشان همراه برده اند، خيلى بحث برانگيزاست. اما مگر دفعات قبلى كه روساى جمهور ايران ميرفتند چه كسانى را به همراه داشتند؟

ابراهيم يزدى: ببينيد ما وزير خارجه اى را كه همراه آقاى خاتمى به سازمان ملل رفت يا كسى كه نماينده ايران در سازمان ملل بود را با كسانى كه همراه آقاى احمدى نژاد هستند مقايسه ميكنيم. آقاى دكتر خرازى علاوه بر اين كه در آمريكا بوده و دكترايش را از آمريكا گرفته و كمابيش به انگليسى تسلط دارد، جامعه آمريكايى را تقريبا مى شناسد، آقاى نژاد حسينيان آمريكا بوده، آقاى ظريف آمريكا بوده ، اينها جو بين المللى را كما بيش ميتوانسته اند بفهمند. خود آقاى خاتمى سالها در آلمان بوده و با ادبيات و فرهنگ و ذهنيت مردم اروپايى آشنايى داشته و به چند زبان يا آشنا يا مسلط بود. هيچكدام از اينها در مورد آقاى احمدى نژاد و تيمش صدق نميكند.

دويچه وله: آقاى احمدى نژاد ميخواهند در مورد صلح و حقوق بشر و مقابله با تروريسم در مجمع عمومى سازمان ملل حرف بزنند. فكر ميكنيد طرح اين مباحث با چه واكنش هايى توام خواهد بود؟

ابراهيم يزدى: گوش جهانيان از اين نوع سخنرانى هاى پر خطابه پر است و كشورهاى زيادى هستند كه بدون اينكه حقوق بشر را در كشور خود رعايت كنند چنين شعارهايى ميدهند. دنيا اين را نمى پذيرد. دنيا آنچه برايش مهم است اينست كه خواه ايران يا آمريكا يا اسراييل در چارچوب بيانيه جهانى حقوق بشرو منشور سازمان ملل و تعهدات بين المللى عمل كنند. آيا آقاى احمدى نژاد ميتواند در حضور مردم جهان در سازمان ملل بگويد كه در ايران حقوق بشر رعايت ميشود ؟

دويچه وله: به نظر شما در شرايط موجود، آمريكا يا اروپا از فرصت به دست آمده براى وادار كردن ايران به پذيرش شروط خود در مناقشه اتمى استفاده نخواهند كرد؟

ابراهيم يزدى: آنها منتظرند ببينند پيشنهادى كه آقاى احمدى نژاد تهيه كرده و ميخواهد در سخنرانى خود مطرح كند. آنها هيچ چيز را بدون مطالعه قبول يا رد نمى كنند. بنابراين هر چيز جديدى كه در جچارچوب توافق ها يا مذاكراتى كه با آژانس صورت كگرفته باشد، آنها احتمالا مى پذيرند و اگر نباشد طبيعى است كه نپذيرند.

دويچه وله: شما فكر ميكنيد در صورت ناكام ماندن ايران در كسب يك مصالحه جديد، چه اندازه ميشود موضوع ارجاع پرونده ايران به شوراى امنيت يا تحريم اقتصادى را جدى نلقى كرد؟

ابراهيم يزدى: اگر ايران شرايط اروپا بخصوص توافق هايى كه در پاريس شده، توقف غنى سازى اورانيوم و تعطيل نيروگاه اصفهان را نپذيرد و بخواهد ادامه دهد، قطعا اروپا و آمريكا توافق كرده اند پرونده به شوراى امنيت برود. طبيعى است اگر اين پرونده به شورا برود، قطعنامه عليه ايران صادر ميشود. ممكن است بر اثر فشار چين يا روسيه متن قطعنامه كمى ملايمتر و يا بخاطر فشار آمريكاييها، تند تر باشد اما در هر حال قطعنامه شرايطى براى ايران خواهد گذاشت كه اگر نپذيرد، بدون شك ايران با محاصره اقتصادى، تحريم فروش نفت يا امور ديگر كه قابل پيش بيني است مواجه خواهد شد.

دويچه وله: با اين حساب نمى شود از قبل پيش بينى كرد كه آقاى احمدى نژاد پيشنهادهايى بدهد كه به يك راه حل سوم بيانجامد؟

ابراهيم يزدى: بايد ديد در مجموع، روابط كنونى،چه راه حل سومى را ميتواند پيشنهاد كند. قبلا شايع بود كه ايران گفته ما ميخواهيم با همه اعضا سخن بگوييم چرا فقط با سه كشور ارويايى. وقتى چنين چيزى گفتند تصور و واكنش اروپاييان اين بود كه ايران به اين دليل ميخواهد مستقيما با خود آمريكاييها وارد مذاكره شود. اگر دقت كرده باشيد در گزارش نهايى كه آقاى روحانى به رييس جمهور سايق آقاى خاتمى داد، درپايان تاكيد كرده بود كه ما اشنباه كرديم از اول بايد براى حل موضوع با خود آمريكا به مذاكره مى نشستيم. برخى بر اين باوربودند كه پيشنهاد با همه ميخواهيم حرف بزنيم به اين دليل است كه ايران با آمريكا بتواند صحبت كند. اما در واكنش به چنين گمان هايى دبير جديد شوراى عالى امنيت ملى ايران، اينرا رد كرد و گفت در هيچ شرايطى ما با آمريكا به صحبت نخواهيم نشست. خوب اين شايعه را رد ميكنند.

شايعانى وجود دارد كه ممكن است كه پيشنهاد جديد ايران دعوت از آمريكا باشد كه در ساختمان نيروگاههاى جديد مشاركت داشته باشد و بنابراين وارد اين معاملات شود. اينها همه حدسيات است. تا زمانى كه آقاى احمدى نژاد پيشنهاد خود را مطرح نكند نمى توان يك پيش بينى قاطع كرد اما گزينه ها در برابر ايران روشن است و چندان قدرت مانور براى گزينه هاى جديد وجود ندارد.