دشواریهای کنشگران فرهنگی در افغانستان
۱۳۸۷ آذر ۲۱, پنجشنبهدر دهه ی ۱۹۹۰ میلادی، کابل پایتخت افغانستان، به کلی ویران شده بود. اما امروز بیش از سه میلیون نفر در این کلانشهر زندگی و کار می کنند. کتابفروشی ِ محمد شاه در منطقه ی نوین شهر واقع شده است. او در مورد فعالیت های خود می گوید: «ما با قیمتهایی بسیار نازل به سازمان های امدادگر کتاب می فروشیم. همین دیروز، با مسئولان این سازمانها به تفاهم رسیدیم که ۱۰۰ کتابخانه عمومی را در سراسر افغانستان از نظر کتاب تامین کنیم. ما به این ترتیب، دانش را در سراسر کشور گسترش می دهیم».
غیبت ناشران
پس از ۳۰ سال جنگ در افغانستان، دیگر هیچ انتشاراتی ِ معتبر و با اهمیتی در این کشور وجود ندارد. نویسندگان، خود اقدام به چاپ اثرشان می کنند و مسئولیت پخش این آثار را نیز خود به عهده می گیرند. محمد شاه در این مورد می گوید: «البته بسیارند کسانی که خیلی مایلند ناشر باشند. آنها اما بسیار زود از این کار خسته می شوند و شروع می کنند به فروش ویدئو، مداد و یا پنکه. در حال حاضر هر کسی سعی می کند، هر چه زودتر پولدار بشود. این در حالیست که همه می خواهند به پولی که در اختیار سازمان های جهانی امدادگر است برسند. مثالی می زنم: نشریه ای هست که بعضی اوقات چاپ می شود. درست هنگامی که سازمانهای امدادگر خارجی به کاغذ دسترسی دارند، این نشریه هم چاپ میشود. به همین جهت اسم این نشریه را گذاشته اند "بعضی اوقات"».
سازمانهای غیردولتی و مطبوعات
سازمان های غیر دولتی در افغانستان مورد حمایت سازمان های امدادگر جهانیاند. این سازمان ها بیشتر به امر مطبوعات می پردازند، زیرا آنها به این ترتیب این امکان را می یابند تا نتایج فعالیت های خود را به بهترین نحو در اختیار غلاقمندان قرار دهند.
وقتی کتابی ۱۰۰ بار به فروش برسد، حدودا رکورد فروش را در این کشور شکسته است. محمد شاه در مورد نویسندگان جوان افغانستان می گوید: «البته در افغانستان نویسندگان جوان هم وجود دارند، اما بیشتر آنها، هم در افغانستان و هم در یکی از کشورهای خارجی زندگی می کنند. آنها را به همین جهت نمی توان به راحتی دید، زیرا مرکز اصلی سکونتشان در خارج از کشور است».
۷۵ درصد بیسواد
"انستیتو گوته" ی افغانستان در منطقه ی مهم "وزیر اکبر خان" واقع شده است. بهخاطر تقویت فرهنگ در افغانستان، این انستیتو اقدام به ترجمه و چاپ کتابهای کودکان به زبان های دری و پشتو کرده است.
این در حالی ست که سه چهارم جمعیت افغانستان بی سوادند. نوربرت اشپیتس، رئیس سابق انستیتو گوته در کابل، در این شرایط راه حلی جدید برای رساندن ادبیات جهان به مردم افغانستان یافته است. او در این مورد می گوید: «تا آنجا که امکانات اجازه می دهد، بعضی کتابها را به صورت رادیویی ضبط می کنیم و بخاطر تحقق این برنامه با دانشکده هنرهای زیبای کابل همکاری می کنیم. همکاری ما بیشتر با دانشجویان دانشکده های تاتر و موسیقی این دانشکده است. این قطعات می توانند از طریق رادیو افغانستان در سراسر کشور پخش شوند».