1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

دستگاه سونوگرافى، توليد انرژى هسته‌اى؟

۱۳۸۵ خرداد ۲۳, سه‌شنبه

با شنيدن نام دستگاه سونوگرافى يا همان فرستنده امواج ماوراى‌ صوت، اولين چيزى كه به خاطر شنونده مى‌رسد تصويرهاى محوى از جنين است كه از مادرى باردار گرفته شدند. اما كاربرد امواج ماوراىصوت به همين جا ختم نمى‌شود. مدتهاست محققان تلاش مى‌كنند از اين امواج در ساير زمينه‌ها استفاده‌ كنند، از جمله ضدعفونى كردن، از بين بردن باكترى‌ها و تركيبات مضر شيميايى به كمك امواج ماوراىصوت.

https://p.dw.com/p/A6Ut

پروفسور تيموتى ميسون (Timothy Mason) در دانشگاه كاونترى (Coventry) در انگليس تدريس مى‌كند. از نظر او امواج ماورا صوت حاوى انرژى‌اى هستند كه بصورت هدفمند روى واكنش‌هاى شيميايى تأثير گذار است.

تيموتى ميسون: ”اين نوع صوت، طول موجى از صداست كه در صوتهاى مخصوص سگ‌ كاربرد دارد. فركانس بسيار بالايى كه انسان قادر به شنيدن آن نيست اما سگها چرا! اين امواج وقتى هدفمند مورد استفاده قرار بگيرند، مى‌توانند انرژى بسيار زيادى منتقل كنند.“

به كمك دستگاه‌هاى سونوگرافى، امواج درون رگ تابيده مى‌شوند. طول موج بالاى اين امواج، آب موجود در رگ را جوش مى‌آورد و سبب تشكيل حباب‌هاى بسيار ريزى مى‌شود كه دوام زيادى ندارند و به سرعت مى‌تركند. تركيدن حباب‌ها انرژى زيادى آزاد مى‌كند. انرژى زياد به معناى آنست كه در فضاى بسيار كوچك درون رگى حرارت تا ۶۰۰۰ درجه سانتيگراد بالا مى‌رود، دماى به اندازه دماى سطح رويى خورشيد. بالا رفتن دما تا اين حد و تركيدن حباب‌ها فشارى ۵۰۰ برابر فشار اتمسفر توليد مى‌كند. فشارى كه كه تنها يك چشم بر هم زدن دوام دارد. اين حباب‌ها را مى‌توان به نوعى ريزبمب تشبيه كرد. آزاد شدن اين ميزان انرژى ملكول‌هاى اطراف حباب را متاثر مى‌كند.

تيموتى ميسون: ”تصور كنيد اين انرژى كنار يك تركيب شيميايى آزاد شود، مثلأ كنار يك ملكول مضر. هيچ پيوند شيميايى نمى‌تواند در اين شرايط پايدار بماند، در نتيجه در پى ضربه ناگهانى ناشى از تركيدن يك حباب كوچك تجزيه مى‌شود.“

علاوه بر آن، ميكرو حباب‌ها ملكول‌هاى آب را به راديكال آزاد تبديل مى‌كنند. راديكال‌هاى آزاد از نظر شيميايى ذرات مضرى هستند كه ملكولهاى اطرافشان را تحت تاثير قرار مى‌دهند. پروفسور Uwe Neis از دانشگاه صنعتى هامبورگ–هاربورگ (Hamburg-Harburg) مى‌گويد: ”با اين روش مى‌توان باكترى‌ها و يا ساير ميكروارگانيسم‌هايى را كه معمولأ در آب موجودند بدون مصرف مواد شيميايى ضدعفونى كننده مانند كلر از بين برد. يعنى ضدعفونى با امواج ماوراصوت.“

پروفسور نايس و همكارنش در آزمايشگاه دانشگاه هامبورگ – هاربورگ آب آلوده از لوله‌اى كه به درون آن امواج ماورا صوت تابيده مى‌شود عبور مى‌دهند و از سوى ديگر لوله آب ضدعفونى شده تحويل مى‌گيرند. اما اين روش ضدعفونى در حال حاضر بسيار گران است. علاوه بر آن هزينه برق مصرفى توسط دستگاه فرستنده امواج نيز بايد در نظر گرفت. با وجود اين گروه پروفسور نايس در حال تكميل تكنيكى است كه بخصوص براى شناگران حساس به كلر استخرهاى شنا جالب خواهد بود.

پروفسور نايس: ”ديواره‌هاى استخرهاى شنا بايد مرتب تميز شوند. براى اين منظور مكنده‌هاى تميز كننده مخصوصى وجود دارد. از ما پرسيده شد كه آيا مى‌توان اين‌‌ها را با امواج ‌ماورا صوت تركيب كرد، طورى كه بتوان همزمان ديواره استخر را تميز و آب آن را ضدعفونى كرد؟ البته ما در حال حاضر راه عملى قطعى پيدا نكرديم، اما مشغوليم.”

اما تركيب امواج ماوراىصوت و تركيبات شيميايى داستان ديگرى است، روشى كه در آن هسته اتم هدف قرار مى‌گيرد. ذوب هسته، انرژى فوق‌العاده زيادى آزاد خواهد كرد. در سال ۲۰۰۲ يك محقق امريكايى بنامRusi Taleyarkhan اين روش را امتحان كرد. او سعى كرد با فرستادن امواج ماوراصوت درون استن، محلولى كه براى پاك لاك ناخن از آن استفاده مى‌ود، اتم‌هاى استن را تجزيه كند. از نظر تئورى تركيدن حبابهاى توليد شده در محلول مى‌تواند هسته اتم‌هاى استن ذوب كند. ذوب هسته اتم همانى است كه انرژى هسته‌اى توليد مى‌كند. اكنون تصور كنيد به كمك يك فرستنده امواج ماوارىصوت و يك ظرف استن بتوان تمام انرژى مورد نياز شهر را تأمين كرد!

اما ذوب اتمى كه در حال حاضر در رآكتورهاى اتمى صورت مى‌گيرد نيازمند افزايش دما تا حدود ۱۰۰ ميليون درجه سانتيگراد است. اين نوع آزمايش‌ها تا توليد انرژى هسته‌اى هنوز فاصله بسيارى دارند. اما بسيارى اميدوارند كه روزى بتوان به همين سادگى و بدون نياز به رآكتورهاى پرهزينه اتمى، انرژى هسته‌اى توليد كرد، دست كم امريكا تا كنون چندين ميليون دلار در اين زمينه سرمايه‌گذارى كرده است.