دستگاه خودپرداز ۵۰ ساله شد
خودپردازها که آن را در ایران عابربانک هم مینامند، ۵۰ ساله شدند. ۵۰ سال پیش نخستین دستگاه خودپرداز روانه بازار شد. پل ولکا، رئیس پیشین بانک مرکزی آمریکا خودپردازها را مهمترین نوآوری بانکی در دهههای اخیر میداند.
نخستین بار در انفیلد بریتانیا
جان شفرد بارون انگلیسی در سال ۱۹۶۷ موفق به اختراع نخستین دستگاه خودپرداز (ATM) شد. نخستین عابر بانک جهان در بیستوهفتم ژوئن سال ۱۹۶۷ در یک شعبه بانک برکلی انگلستان در منطقه انفیلد لندن توسط توماس بلاند (چپ) معاون بانک افتتاح شد.
موفقیت در آمریکا
اما تنها پس از موفقیت در آمریکا بود که دستگاه خودپرداز در دنیای صنعتی غرب مشهور و با استقبال عمومی روبرو شد. تئودور دیویس، رئیس بانکی در میامی آمریکا در پنجم سپتامبر سال ۱۹۶۸ یک دستگاه خودپرداز را در بانک خود افتتاح میکند.
غرب و شرق آلمان
در دهه ۱۹۷۰ میلادی دستگاههای خودپرداز در اروپا همواره محبوبیت بیشتری مییافتند. شهروندان آلمان فدرال علاقمندی بیشتری به دوستان آهنین خود نشان میدادند. در بخش شرقی آلمان اما این دستگاههای خودپرداز هنوز جذابیتی نیافته بودند. نمونهای از این دستگاه در آلمان شرقی که در موزهای در شهر رادبویل در ایالت ساکسن آلمان نگهداری میشود.
بحران مالی و دستگاههای خودپرداز
امروز حدود ۶۰ هزار دستگاهخودپرداز در آلمان موجود است و هر شهروندی به راحتی میتواند از آن استفاده کند. کمبود پول در دستگاهها را شهروندان مناطق بحرانزدهای چون یونان خوب میشناسند. در پی بحران مالی در این کشور در ماه ژوئن سال ۲۰۱۵ هر شهروند تنها حق برداشتن ۶۰ یورو از دستگاههای خودپرداز داشت.
از گردش خارج شدن اسکناسهای روپیه در هند
مردم هند هم چندی پیش مشکلات زیادی با دستگاههای خودپرداز داشتند. پس از آن که نارندرا مودی، نخستوزیر هند، در پائیز سال گذشته میلادی (۲۰۱۶) اعلام کرد که اسکناسهای ۵۰۰ و ۱۰۰۰ روپیهای از گردش خارج شدهاند، صفهای طویل مردم جلوی بانکها و دستگاههای خودپرداز شهرهای بزرگ این کشور کشیده شدند تا اسکناسهای از دور خارج شده خود را به بانکها تحویل دهند.
عابربانک در ایران
عابر بانک مرزهای سیاسی کشورهای جهان را برداشته و حتی در کشورهای اسلامی چون ایران نیز رخنه کرده و بخشی جداناپذیر از زندگی روزمره مردم شده است.
دستگاههای خودپرداز چندمنظوره
در طول زمان دستگاههای خودپرداز چندمنظوره شدهاند و در کنار دریافت پول، از جمله امکان واریز پول یا چک، جابهجایی پول میان حسابهای بانکی و حتی خرید تمبر نیز در آنها وجود دارد. از طریق این دستگاهخودپرداز در زندان سن لوئیس کانتی در ایالت فلوریدای آمریکا حتی میتوان سپردههای زندانیان را نیز پرداخت کرد.
دزدی از دستگاههای خودپرداز
حفاظت از دستگاههای خودپرداز بسیار مشکل است. در آلمان هفتهای نیست که خبر دزدی و انفجار دستگاههای خودپرداز به رغم محافظت از آنها در یکی از شهرهای این کشور به گوش نرسد. انفجار عابر بانک در ماه اوت سال در سال گذشته میلادی (۲۰۱۶) در شهر برلین، پایتخت آلمان.
دستگاهخودپرداز "جنگ ستارگان"
در زاگرب، پایتخت کرواسی، دوستداران فیلم "جنگ ستارگان" دستگاههای خودپرداز فیلم را در اختیار دارند. یکی از دستگاههایخودپرداز این شهر شبیه آدم آهنی"آر تو دی تو" ساخته شده است. این دستگاه از محافظت مخصوصی برخوردار است.
۵۰ سال بعد
در منطقه انفیلد لندن، مکانی که ۵۰ سال پیش نخستین دستگاهخودپرداز آغاز به کار کرد، اکنون خودپردازی طلایی قرار دارد. این خودپرداز توسط کارول گریگوس (چپ) و یودیت سیمسون، دو نفر از کارکنان پیشین بانک برکلی انگلستان معرفی میشود. همسر مخترع خودپرداز گفته بود که هیچ کس نمیتواند بیش از شش شماره را در خاطر خود نگهدارد. به همین دلیل هم شماره رمز دستگاههای خودپرداز تاکنون چهار شمارهای باقی مانده است.