در بين نسل جوان مصر يا بى تفاوتى حاكم است يا يأس و نوميدى

در مصر هم مانند بسيارى از كشورها، آموزش و پرورش، طرز زندگى و زبان مرز بين قشرهاى مختلف جامعه را مشخص ميكند. در حاليكه تا به امروز نيمى از مردم مصر از بيسوادى رنج ميبرند، جمع كوچكى از نسل جوان اين كشور در فضايى رويايى رشد ميكند.

نسل جوان خانواده هاى متمول مصر در دنيايى بزرگ ميشود كه از واقعيتهاى تلخ و غبارآلود اين كشور بدور است. اين دست از جوانان در مدارس و دانشگاههاى خصوصى آموزش ميبينند و براى تحصيل ترجيحا راهى خارج ميشوند و شايد بسيارى از آنها حتى ندانند كه در قاهره متروئى هم وجود دارد.

ماى الخيشن، دختر جوانى كه به عنوان روزنامه نگار گزارشى تحقيقاتى درباره نسل جوان مصر براى مجله انگليسى زبان دانشجويان به نام «كامپوس مگزين» تهيه كرد، به اين نكته اشاره ميكند كه در حين تحقيقات خود متوجه شده است، اقشار مختلف اجتماعى مصر تا چه اندازه از هم فاصله دارند.

وى ميگويد: ”يكى دختران دانشجو كه از خانواده اى ثروتمند بود، روزى ماشينش را جلوى دانشگاه وسط خيابان گذاشت و منتظر ماند كه مستخدمى جوان ماشينش را براى او پارك كند. آيا اين عجيب نيست كه كسانى كه قرار است آينده سازان مصر باشند، از همه كمتر به اين نكته توجه و اعتنا دارند كه بقيه مردم كشور تحت چه شرايطى زندگى ميكنند؟”

بايد اذعان داشت كه جوانان مصرى كه خانواده هاى آنها متمول هستند، به هيچوجه نگران آينده خود نيستند و شبكه اى كارا و عالى و روابط گسترده ضامن آن خواهد بود كه آنان زمانى به شغل و منصبى مناسب و درخور توجه برسند.

در مقابل نوجوانان و جوانانى كه از اقشار پايين و متوسط مصر ميايند با مشكلات متعددى روبرو هستند. ۸۰ درصد جمعيت ۷۰ ميليونى مصر كه نيمى از آنان زير ۲۰ سال هستند، فقير بوده و تحت فشارهاى اقتصادى شديدى زندگى ميكنند.

مهدى القصاص جامعه شناس مصرى، چندى پيش تحقيقاتى درباره چشم اندازهاى شغلى جوانان مصرى انجام داده كه حاصل آن بسيار تلخ و نگران كننده است.

درصد بسيار ناچيزى از فارغ التحصيلان دانشگاه هاى دولتى موفق به يافتن كارى ميشوند كه از طريق آن خرج زندگى خود را تامين كنند. از طرف ديگر آنان با توجه به كاستيها و نواقص موجود در نظام آموزش عالى از صلاحيت و توانايهاى لازم براى شغلهاى جدى و سطح بالا برخوردار نيستند.

اينكه مصر نه تنها از لحاظ اقتصادى كه از لحاظ سياسى نيز در ركود به سر ميبرد، سبب ياس و سرخوردگى جوانان مصرى شده است كه با برگزارى تظاهراتى عليه جنگ عراق در ماه مارس سال گذشته براى اولين بار بشكلى صريح خواستها و نظرات خود را بيان كردند.

حكومت مصر نيز در واكنش به اين امر، دست كم بطور ظاهرى فرايند اصلاحات را به راه انداخت كه جمال مبارك، پسر حسنى مبارك رييس جمهور مصر، به عنوان سردمدار آن وارد صحنه شده است.

ماتياس ويچيخووسكى از بخش علوم سياسى دانشگاه برلين كه ديدگاه ها و نظرات سياسى دانشجويان دانشگاه هاى قاهره را مورد بررسى قرار داده، متذكر ميشود كه اكثر نوجوانان و جوانان مصر فرايند اصلاحات در كشورشان را فضاحتى بيش نميدانند.

وى با اشاره به نظرسنجيهاى گسترده اى كه در اين رابطه انجام داده ميگويد: ”نسل جوان مصر به انگيزهاى واقعى اين اصلاحات كه به گفتگوى ملى معروف است، بى اعتماد بوده و معتقد است كه هدف از اين امر، فقط جلا دادن به وجه و اعتبار مصر در نزد آمريكاييان است.”