1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

دری نجف آبادی: توبه مرتضوی دیگر اثری ندارد

HF۱۳۹۵ مهر ۲, جمعه

قربانعلی دری نجف‌آبادی، دادستان پیشین ایران سعید مرتضوی را متهم کرده که "خودسرانه" بازداشتی‌های اعتراضات ۱۳۸۸ را به زندان کهریزک منتقل کرده است. او این اقدام و قتل زهرا کاظمی را باعث "زیان‌های سنگین" به کشور دانسته است.

https://p.dw.com/p/1K7Sf
عکس: jamnews

قربانعلی دری نجف‌آبادی، امام‌جمعه و نماینده ولی فقیه در اراک پنجشنبه‌شب (۲۲ سپتامبر/ دوم مهر) در سخنرانی در گردهمایی روحانیون شهرستان خمینی شهر، بدون نام‌بردن از سعید مرتضوی، اقدام او در انتقال بازداشت‌شدگان معترض به نتیجه انتخاب ریاست جمهوری در سال ۱۳۸۸ به زندان کهریزک را موجب "زیان‌های سنگین به کشور" توصیف کرد.
او گفت: «امروز بعضی افراد دخیل در قضیه کهریزک بعد از هفت سال اعلام می کنند که ما توبه کردیم اما توبه آنان دیگر اثری ندارد زیرا زیان‌های سنگینی برای کشور داشت.»

دری نجف‌آبادی در زمان اعتراضات سال ۱۳۸۸ دادستان کل ایران بود. او در سخنرانی در خمینی‌شهر مدعی شد که در آن سال "در قضیه زندان کهریزک ۱۰۰ درصد مخالف بعضی از اعمال و رفتار مسئولان وقت بوده" است. به گفته وی «غفلت (مرتضوی) باعث شد تمام دنیا علیه نظام ما معرکه بگیرند، علیه ما توطئه و قانون تصویب کنند.»

سعید مرتضوی که در سال‌های پس از حوادث کهریزک پیوسته منکر نقش خود در کشته‌شدن شماری از بازداشت‌شدگان بود، اخیرا در نامه‌ای سرگشاده از بابت این اتفاقات پوزش خواست: «به عنوان دادستان وقت (تهران) عمیقا ابراز تأسف و اعتذار می‌نمایم و از مقام شهیدان مظلوم این حادثه جوادی‌فر، روح‌الامینی و کامرانی طلب پوزش می‌نمایم.»

بیشتر بخوانید: سعید مرتضوی از بازماندگان وقایع کهریزک عذرخواهی کرد

ناظران این نامه بی‌سابقه مرتضوی را تلاشی برای کاهش حکم محکومیتش در دادگاه تلقی کرده‌اند.

بازداشتگاه کهریزک نام بازداشتگاهی در شهر سنگ از توابع شهرری استان تهران بود که از سال ۱۳۸۰ به وسیله نیروی انتظامی ایران دائر شد و طی چندین سال درعملیات‌های مختلف از جمله تخریب محله خاک سفید و سپس به طور گسترده در طرح موسوم به ارتقای امنیت اجتماعی و سرکوب معترضان به انتخابات ۱۳۸۸ مورد استفاده قرار گرفت. این بازداشتگاه تا میانه تابستان ۱۳۸۸ ناشناخته بود اما در جریان اعتراضات پس از انتخابات ریاست جمهوری شهرت جهانی پیدا کرد.

شماری ازبازداشت‌شدگان معترض به نتیجه انتخابات سال ۱۳۸۸در زندان کهریزک جان باختند
شماری ازبازداشت‌شدگان معترض به نتیجه انتخابات سال ۱۳۸۸در زندان کهریزک جان باختند

در توصیف‌هایی که گزارش‌های مختلف از این بازداشتگاه کرده‌اند سیاه‌چالی بوده است فاقد کوچکترین امکانات با اعمال ضرب و شتم و شکنجه علیه بازداشت‌شدگان.

بیشتر بخوانید: حسین کروبی: «در کهریزک سوار زندانی می‌شدند»

محسن روح‌الامینی، محمد کامرانی و امیر جوادی‌فر از جمله دستگیرشدگان تظاهرات جنبش سبز در ۱۸ تیر ۱۳۸۸ بودند که پس از بازداشت به بازداشتگاه کهریزک انتقال داده و کشته شدند. رامین قهرمانی نیز از دیگر کشته شدگان این بازداشتگاه است.

در ۶ مرداد ۱۳۸۸ پس از آن‌که مرگ محسن روح‌الامینی، فرزند یکی از مقامات حکومتی به انتقادات گسترده انجامید علی خامنه‌ای به دلیل آنچه که "نداشتن استانداردهای لازم برای نگهداری زندانیان" دانست، دستور بستن آن را صادر کرد. به گفته شماری از بازداشت‌شدگان این بازداشتگاه تا روزها پس از این دستور خامنه‌ای هم همچنان باز بود.

"زحمت برای نظام"

سعید مرتضوی در سال‌های نخست دولت محمد خاتمی با احکام قضایی ده روزنامه را تعطیل کرد و شماری از روزنامه‌نگاران را به زندان انداخت. سال ۱۳۸۲ با کشته‌شدن زهرا کاظمی، خبرنگار ایرانی-کانادایی در زندان اوین انگشت اتهام عمدتا متوجه او بود و گروه تحقیق و تفحص در مجلس ششم بر این نقش مرتضوی تاکید داشت.

سعید مرتضوی: «به عنوان دادستان وقت (تهران) از مرگ بازداشت‌شدگان در زندان کهریزک عمیقا ابراز تأسف و اعتذار می‌نمایم»
سعید مرتضوی: «به عنوان دادستان وقت (تهران) از مرگ بازداشت‌شدگان در زندان کهریزک عمیقا ابراز تأسف و اعتذار می‌نمایم»عکس: Tasnim/Siamak Ebrahimi

دری نجف‌آبادی در سخنرانی‌اش در خمینی‌شهر به این حادثه هم اشاره کرده و سعی کرده خود را از آن مبرا کند: «در زمانی که دادستان کل کشور بودم براثر غفلت بعضی از افراد یک خانم براثر حادثه‌ای فوت و این موضوع موجب قطع رابطه دولت کانادا با ایران شد. دولت کانادا براثر همین غفلت، علیه نظام ما کارشکنی زیادی کرد.»

او در ادامه کشته‌شدن زهرا کاظمی را یک "اشتباه" توصیف کرده، اشتباهی که "آثار سوء زیادی به همراه دارد و ممکن است از یکسو برای کشور و نظام زحمت ایجاد کند و از دیگر سو، موجب استفاده سوء دشمنان شود.»

دری نجف‌آبادی در سال‌های اول دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی وزیر اطلاعات بود. قتل‌های زنجیره‌ای فعالان سیاسی و نویسندگان و هنرمندان سبب برکناری او شد. این بحث مطرح بود که او خود در فتوای قتل‌ها نقش داشته است. از جمله عبدالله نوری، وزیر کشور دوران خاتمی که بعدها به دلایل سیاسی محاکمه شد، در دادگاه از این نقش دری نجف‌‌آبادی سخن گفت.