خلع سلاح كامل ليبى

پيامد مذاكرات سرى طولانى مدت بين آمريكا و انگلستان با ليبى به آنجا رسيد كه اين كشور درهاى خود را براى بازرسيهاى بين المللى گشود. چيزى كه كسى احتمال آن را نمى داد. ليبى اجازه داد تا همه تاسيسات كشور بازرسى شوند و تمام اطلاعات ضرورى را هم در اختيار سازمانهاى بين المللى قرار داد.

شنبه گذشته هم نقطه اوج اقدامات ليبى بود كه طى آن وقايع پياپى غيرمنتظره اى روى داد. ليبى تمام تسليحات برنامه اتمى خود، از جمله قطعات سانتريفوژهاى غنى كننده اورانيوم، و موشكهاى دوربرد خود را با يك كشتى به آمريكا فرستاد. در مجموع پانصد تن مواد مربوط به برنامه اتمى.

حال بايد مذاكرات ليبى و آمريكا در مورد تكنسين هاى بيكار شده در اين كشور آغاز شود. جمعه گذشته ليبى ۱۴ بسته حاوى مدارك مربوط به برنامه سلاحهاى شيميايى خود را به سازمان مبارزه با سلاحهاى شيميايى در لاهه تسليم نمود. روز قبل از آن نيز منهدم كردن ۳۳۰۰ بمب كه توانايى مجهز شدن به مواد شيميايى را داشتند از سوى دولت ليبى اعلام شد.

سرعت ليبى در اين اقدامات، آنهم در رابطه با دشمنان درجه اول اين كشور يعنى آمريكا و انگلستان شگفت آور است و درباره دلايل آن فقط مى توان به حدس و گمان پناه برد. «شكرى غانم» نخست وزير ليبى دو هفته پيش اظهار داشت، كشورش به اين دليل حاضر به دادن غرامت ۲ ميلياردو و ۷۰۰ ميليون دلارى به بازماندگان قربانيان سوءقصد لاكربى ست كه مى خواهد به اين وسيله صلح را بخرد. ليبى خواستار آن است كه دوباره به جامعه جهانى راه يابد و در اين راه پيش از هر چيز آرزوى سرمايه گذارى هاى خارجى و مناسبات اقتصادى را در سر مى پروراند، زيرا وضع اقتصاد كشور در اثر تحريم طولانى مدت به شدت وخيم است.

تصوير ليبى اكنون در نظر غرب تغيير يافته است. نتيجه اين شده است كه از جمله عفو بين الملل پس از ۱۵ سال براى نخستين بار از زندانهاى ليبى ديدن مى كند و آمريكا ممنوعيت سفر به ليبى را كه از سال ۱۹۸۱ ميلادى تصويب شده را برمى دارد. و انتظار مى رود كه در پايان سال جارى ميلادى، مجددا مناسبات ديپلماتيك ميان آمريكا و ليبى برقرار شود. علاوه بر اين قذافى مى خواهد هرچه سريعتر، مانند ۱۲ كشور ديگر جنوب مديترانه، قرارداد همكارى با اتحاديه اروپا را امضا كند.

اما اين مسئله بستگى به نظر دولت آلمان دارد كه خواستار گرفتن غرامت از ليبى براى بازماندگان سوءقصد به ديسكوتك «لا بلا»ى برلين است. در اثر اين سوءقصد در سال ۱۹۸۶ ميلادى ۳ نفر جان خود را دست داده و بيش از ۲۰۰ نفر مجروح شدند. دادگاه ايالتى برلين در سال ۲۰۰۱ رهبرى ليبى را متهم كرد كه در مسئوليت اين سوءقصد سهيم بوده است.