"خط سرخ سارایوو" یادآور سالهای خونین بوسنیهرزگوین
۱۳۹۱ فروردین ۱۸, جمعهتنش بین اقوام مختلف در جریان فروپاشی یوگوسلاوی سابق خونینترین سالهای اروپا پس از جنگ جهانی دوم را رقم زد. سارایوو، پایتخت بوسنیهرزگوین، یکی از محلهای کشتارهای سالهای نخستین دههی ۱۹۹۰ میلادی در منطقهی بالکان بود.
نخستین کشتهها در این شهر پس از برگزاری یک تظاهرات صلح در خون خود غلتیدند. پس از آن که کشورهای غربی استقلال بوسنی را به رسمیت شناختند، در روز ششم آوریل ۱۹۹۲ دهها هزار مسلمان، صرب ارتدکس و کروات کاتولیک در سارایوو به خیابانها آمدند تا برای صلح و استقلال تظاهرات کنند.
شلیک تکتیراندازان صرب به شهروندان سارایوو سرآغاز جنگ بوسنی شناخته میشود. پایتخت بوسنیهرزگوین ۴۴ ماه به تسخیر صربهای بوسنی درآمد. در جریان این اشغال ارتباط شهروندان با دنیای خارج قطع شد و شهر از کوههای اطراف هدف خمپاره قرار گرفت.
تکتیراندازان صرب دیگر کابوس شهروندان سارایوو بودند که از لابهلای ساختمانها بزگسالان و کودکان را هدف قرار میدادند. ۳۸۰ هزار ساکن پایتخت بوسنی بدون برق و آب و وسایل گرمایشی بودند و ۱۱ هزار و ۵۴۱ تن از آنان در جریان این اشغال کشته شدند.
تنها در جریان یکی از کشتارها در ششم فوریه ۱۹۹۴ در یکی از میدانهای اصلی سارایوو ۶۸ تن جان خود را از دست دادند. پس از آن که ۳۷ نفر در حملهای مشابه در اوت ۱۹۹۵ کشته شدند، نیروهای پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) علیه مهاجمان وارد عمل شدند.
سرانجام اشغال این شهر شکسته شد. تا سال ۱۹۹۶ نیز یک کریدور هوایی بینالمللی به ساکنان پایتخت بوسنیهرزگوین کمکهای انساندوستانه میرساند. این کریدور در ژانویهی ۱۹۹۶ و پس از انجام حدود ۱۳ هزار پرواز به کار خود پایان داد.
در روز جمعه (۶ آوریل/ ۱۸ فروردین) ۱۱ هزار و ۵۴۱ صندلی سرخ خالی در قالب مراسمی بهعنوان "خط سرخ سارایوو" در یکی از خیابانهای اصلی این شهر چیده شدند تا به گفتهی سازماندهندهی این مراسم به قربانیان کشتار این شهر «ادای احترام شود».
با وجود گذشت حدود ۱۵ سال از پایان جنگ، از شهروندان این بوسنیهرزگوین معتقدند که صلح واقعی هنوز برقرار نشده و طرفهای درگیر تنها آرام گرفتهاند. سیاستمداران بوسنیایی، صرب و کروات نیز اختلافهای فراوانی با هم دارند و هنوز تعلقات قومی نقش مهمی در بهدستآوردن موقعیتهای سیاسی و اجتماعی ایفا میکنند.
بسیاری از شهروندان این کشور راهحل نهایی مشکلات بوسنیهرزگوین را اصلاحات اساسی و راهیابی به اتحادیهی اروپا میدانند.
PB/SA