خطرات ورود شبکه اجتماعی فیسبوک به بازار بورس

پیش از این ‌که فیسبوک به شهرت و گستردگی امروز خود دست یابد، مارک زاکربرگ، جوان‌ترین عضو گروه بنیانگذاران این شبکه اجتماعی، «اختیار خرید سهام» این شرکت را در آینده  برای خود تضمین کرده ‌بود. البته  قیمت تعیین شده در مقایسه با ارزش امروز فیسبوک بسیار ناچیز است.

اختیار خرید یا فروش سهم (در انگلیسی Option) در واقع دریافت حق خرید یا فروش یک سهم در آینده‌ای مشخص به قیمتی از پیش تعیین شده است. صاحبان این اوراق در حقیقت شرط می‌بندند که ارزش یک سهم به مقدار پیش‌بینی شده افزایش خواهد یافت، بدون اینکه خود اوراق بهادار را خریداری کرده باشند. گاه بنیان‌گذاران شرکت‌های نوپا در اوایل کارشان با این برآورد خوش‌بینانه که بازدهی و در نتیجه ارزش شرکتشان در آینده افزایش خواهد داشت، از این روش برای کسب درآمد بیشتر استفاده می‌کنند.

حال با ورود این شرکت به بازار بورس،  خرید این سهام،  ثروت بزرگی را  برای پایه‌گذاران این شبکه اجتماعی به همراه خواهد آورد.

به تازگی و بر اساس برآورد‌های موجود درباره قیمت سهام این شرکت در آستانه ورودش به بازار بورس، اداره مالیات آمریکا زاکربرگ  را موظف به پرداخت یک و نیم میلیارد دلار مالیات کرده است.

این رقم بالاترین مقدار مالیاتی خواهد بود که تا به حال توسط شخصی حقیقی  پرداخت شده است. البته برای زاکربرگ جای نگرانی وجود ندارد. اگر رقم پیش‌بینی شده فروش سهام فیسبوک مطابق برآوردها باشد و زاکربرگ مجبور به پرداخت یک و نیم میلیارد دلار مالیات شود،  نام وی همچنان در قسمت بالای لیست پولدارترین افراد دنیا باقی خواهد ماند.

 این موفقیت برای جوان بیست و هفت ساله‌ای که ترک تحصیل کرده و تنها هشت سال پیش وارد بازار کار شده  بسیار چشم‌گیر است.

ارزش فیسبوک تا کنون حدود ۱۰۰ میلیارد دلار تخمین ‌زده شده‌است. در بهار این شبکه اجتماعی وارد بازار بورس می‌شود و داوطلبان می‌توانند سرمایه‌گذاری کنند.

 در این میان خیلی از جوانان طرفدار وی با شعار «مارک، من می‌خواهم یک سهم از تو داشته باشم!» بر این باورند که این کاغذ تضمینی برای ثروتمند شدن آنها درمدت زمانی کوتاه است.

شهرت، شرط لازم ولی نه کافی

شهرت یک موسسه یا شرکت مهم است اما برای کسب موفقیت آن در بازار بورس کافی نیست. در بازار بورس شرط لازم داشتن طرحی برای رشد و گسترش است.

دستورالعمل ارائه سهام فیسبوک  در بازار بورس با نام S-1 در فضای مجازی برای همگان قابل دسترسی است.

۲۲ صفحه از متن این پرونده توضیح می‌دهد که میزان قدرت مالی این شرکت به شکل قابل توجهی به تعداد اعضای فعال این شبکه بستگی دارد که البته همین مورد یکی از خطرات موجود بر سر راه فیسبوک به سوی بازار بورس است.

 تعداد «کابران فعال» فیسبوک در حدود ۸۴۵ میلیون نفر اعلام شده‌است. اما پرسشی که دراین‌جا مطرح می‌شود این است که حداقل میزان فعالیت یک عضو برای این که «کاربر فعال» تلقی شود چقدر است؟

 فیسبوک برای جذب سرمایه‌گذاران تأکید زیادی بر این عدد بزرگ و تاثیرگذار می‌کند. این تعداد از سال گذشته ۳۹ درصد افزایش یافته‌است. ولی آن‌چه که برای وال استریت اهمیت دارد ادامه یافتن این افزایش است که مشکل به نظر می‌رسد.

در صورتی که این افزایش ۳۹ درصدی ثابت بماند بعد از حدود ۵ سال تمام ساکنین زمین عضو فیسبوک خواهند بود. و بعد؟

امکانات فیسبوک برای افزایش درآمد

البته راه‌های دیگری نیز برای رشد موجود است. برای مثال جذب اعضا به صرف وقت بیشتر بر روی صفحات این سایت یا وضع قانون پرداخت حق عضویت. درآمد فیسبوک در سال ۲۰۱۱ حدود ۷ /۳ میلیارد دلار بوده که یک میلیارد آن سود خالص محسوب می‌شود.
 
در ازای هر کاربر فعال فیسبوک مبلغی در حدود ۱۸ /۱ دلار کسب می‌کند. از دید بازار بورس این مبلغ باید بتواند پیوسته افزایش یابد.

منبع اصلی درآمدهای فیسبوک تبلیغات است. این شبکه  با استفاده از داده‌های کاربران تبلیغات هدفمند بر روی صفحات آنها قرار می‌دهد. ۸۵ درصد درآمد فیسبوک در سال گذشته از همین راه تامین شده است.

 نکته ‌قابل توجه این است که نیمی از کاربران فیسبوک در مسیر رفت و آمدهای روزانه خود، بر روی دستگاه تلفن همراه سری به صفحه فیسبوکشان می‌زنند. تعداد این کاربران روز به روز در حال افزایش است. اما با امکاناتی که شرکت‌های تلفن همراه به مشتریان خود ارائه می‌دهند فیسبوک نمی‌تواند  تبلیغاتش را بر روی این دستگاه‌ها نمایش دهد.

 یک ایده جدید برای نمایش هم‌زمان محتویات صفحات کاربران و تبلیغات مناسب آنها دقیقا چیزی است که این شرکت امروز به آن احتیاج دارد.

فیسبوک و اتحادیه اروپا

خانم ویویان ردینگ، کمیسر اتحادیه اروپا، اواخر ماه ژانویه امسال اعلام کرد به زودی قوانین مشترکی در سطح اتحادیه در مورد «حفظ حریم خصوصی» وضع خواهد شد که «حق فراموش شدگی» از جمله آنهاست.

 در صورت تصویب این قانون شرکت‌هایی چون فیسبوک باید اطلاعات کاربرانشان را پس از مدت مشخصی به طور کامل از بین ببرند.

 برای یک شرکت اینترنتی که با استفاده از گنجینه اطلاعات کاربرانش کار خود را پیش می‌برد چنین محدودیتی یک فاجعه است.

اروپا، منطقه‌ای که مسئله «حفظ حریم خصوصی» در آن از حساسیت بالایی برخوردار است، برای فیسبوک اهمیت بسیار دارد. گواه این قضیه افزایش فعالیت لابی‌گران این شبکه اجتماعی در اروپاست.

زاکربرگ از یک پروژه اجتماعی حرف می‌زند که قرار بوده برای کمک به شکل گرفتن روابط دوستی باشد ولی تصادفا تبدیل به یک غول اینترنتی شده است. شاید این که زاکربرگ حق خرید سهام این شرکت را در شروع کار برای خود تضمین کرده  ـ امری که امروز او را به یک میلیاردر تبدیل می‌کند ـ هم یک تصادف بوده است!

SAZ/BM