حاصل نشست اتحادیه اروپا و کشورهای آسیای مرکزی

در این نشست همچنین وزرای خارجه و هیئت‌های بلندپایه کشورهای آسیای مرکزی نیز شرکت کردند. کارشناسان این نشست را بسیار پرثمر ارزیابی می‌کنند.

نشست اتحادیه اروپا با وزرای خارجه کشورهای آسیای مرکزی در قزاقستان نشان می‌هد که اتحادیه اروپا به اهمیت استراتژیک این منطقه پی برده است.

کارشناسان آلمانی بر این باورند که اتحادیه اروپا با تاخیر زیادی در این منطقه عمل کرده و حالا در تلاش است جایگاه واقعی خود را بیابد.

آلمان می خواهد این منطقه به اروپا نزدیک شود. آلکساندر راهر کارشناس شورای روابط خارجی آلمان دیدارهای مقام‌های رسمی آلمانی از این منطقه را مثال می‌آورد: «سفر سیاستمداران و مقامات رسمی آلمانی به این منطقه در آینده هم افزایش خواهد یافت. زیرا که این منطقه هم برای آلمان و هم برای اتحادیه اروپا اهمیت استراتژیک دارد.»

نخستین بار است که «ترویکای اتحادیه اروپا» با نمایندگان همه کشورهای آسیای مرکزی ملاقات می‌کند. یکی از دستاوردهای نشست آستانه، شرکت هیئتی به رهبری و پا حاجی‌اف، معاون وزیر امور خارجه ترکمنستان بود. این کشور در نشست های قبلی حضور نداشت. وزیر امور خارجه آلمان شرکت نمایندگان ترکمنستان را سودمند ارزیابی کرد.

پیش از نشست آستانه مسئله صدور مستقیم گاز ترکمنستان به اروپا مطرح شده بود. در آسیای مرکزی ذخائر عظیم گاز، نفت و اورانیوم وجود دارد که کشورهای اتحادیه اروپا علاقمندند در این خصوص سرمایه گذاری کنند.

اتحادیه اروپا قرار است به منظور کاهش میزان فقر، رشد اقتصادی و تجدید ساختار اداری این کشورها در ۱۵ سال آینده حدود یک میلیارد یورو به این کشورها کمک کند.

فرانک والتر اشتاین مایر در دومین روز نشست آستانه اظهار داشت که هم اتحادیه اروپا و هم کشورهای آسیای مرکزی علاقمندند استراتژی رسمی اروپا برای این منطقه تدوین گردد. آقای اشتاین مایر در کنفرانس مطبوعاتی گفت: «تحکیم روابط اقتصادی بین اتحادیه اروپا و آسیای مرکزی کاری درازمدت است. این مسئله به مسافت‌های طولانی بین دو منطقه و همچنین به راهها و مشکلات انتقال انرژی و مسائل سیاسی مربوط می‌شود.»

کشورهای آسیای مرکزی نیز همکاری مشترک با اتحادیه اروپا را سودمند تلقی می‌کنند. برای کشوری‌های آسیای مرکزی نشست با اتحادیه اروپا سبب وحدت داخلی آنها خواهد شد.

برخی از مقامات این کشورها اکنون از «آسیای مرکزی واحد» صحبت می‌کنند. آنها پی برده‌اند که این منطقه واحد می‌تواند مورد توجه جدی جهانیان قرار گیرد. نگرش سیاستمداران آسیای مرکزی به اتحادیه اروپا نیز مثبت است و آنها خواستار نزدیکی بیشتر به این اتحادیه شدند.

برخی از کارشناسان محلی معتقدند که اتحادیه اروپا در مقایسه با روسیه سیاست‌های استعماری را دنبال نمی‌کند و به رشد، استقلال کشورهای نو بنیاد و همچنین به تحکیم دمکراسی کمک خواهد کرد.

ولی بنظر میرزانبی خالق‌زاد، روزنامه‌نگار تاجیک مقیم شهر دوشنبه، این گونه نشست‌ها و دیدارها زمانی نتیجه بخش خواهد بود که با نمایندگان سازمان‌های غیر دولتی، رهبران احزاب سیاسی مخالف و مدافعین حقوق بشر نیز انجام بگیرد: «این سفرها حتما می‌توانند تاثیر بگذارند، اما مهم این است که این سفرها چگونه انجام می‌گیرد. مثلا ما ندیدیم که با نمایندگان احزاب سیاسی و یا با رسانه‌ها درباره وضعیت حقوق بشر صحبت‌های خاصی داشته باشند.»

موضوع دیگر نشست آستانه وضعیت افغانستان بود. اشتاین مایر با اشاره به حضور اروپا در افغانستان افزود که تمام کشورهای منطقه تلاش کنند تا وضعیت افغانستان آرامش یابد. وی همچنین گفت که آسیای مرکزی و اتحادیه اروپا در مبارزه علیه تروریسم و افراط گرائی اسلامی موضع مشترکی دارند.

و اما اساسی‌ترین موضوع ديدار آستانه بررسى طرح برنامه استراتژی اتحاديه اروپا درآسياى مركزى در سالهاى ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۳ ‪ اعلام شده بود.

اين برنامه ازسوى دولت آلمان و نهادهاى مركزى اتحاديه اروپا تهيه مي‌شود و قرار است با پيشنهادهای تکمیلی نمايندگان آسياى مركزى در ماه ژوين سالجارى ميلادى در اجلاس سران اتحاديه اروپا به تصويب برسد.

طاهر شیرمحمدی