جهان در هفته اى كه گذشت: بحران نفت/ بن بست عراق/ سردرگمى سياست اسرائيل

جهان همچنان زاينده بحران هاى بزرگ است. مساله نفت را مى توان بزرگترين اين بحران ها دانست. اما با توجه به اظهارات تازه كوفى عنان دبير كل سازمان ملل متحد، بحران عراق نيز به بن بستى كشانده شده است كه به نظر نمى رسد به اين زودى ها راه خروجى بيابد.

بن بست عراق

كوفى عنان، اين هفته اعلام كرد: حتى يك كشور عضو سازمان ملل، تاكنون آمادگى خود را براى تامين نيروهاى كلاه آبى در عراق اعلام نكرده است. از ديدگاه مفسر سايت اينترنتى برلين آنلاين، خوددارى ورزيدن كشورها از اعزام سربازانشان به عراق، نشانه آن است كه آن ها مضمون قطعنامه شماره ۱۵۴۶ شوراى امنيت را نمى پسندند. در اين قطعنامه، پيش بينى شده است كه كلاه آبى هاى سازمان ملل متحد در عراق مى بايست تحت فرماندهى آمريكا عمل كنند. اما آمريكا كه در جريان جنگ خاك عراق را تصرف كرده و در افكار عمومى عراق نقش اشغالگر را دارد، از ديد كشورهاى ديگر، صلاحيت فرماندهى نيروهاى پاسدار صلح را ندارد. به اين ترتيب، بعيد به نظر مى رسد كه آقاى كوفى عنان بتواند يك نيروى صلح كامل براى عراق سازمان بدهد.

در چنين اوضاعى، اين هفته شهر نجف شاهد درگيرى شديد ميان نيروهاى مقاومت شيعى و نيروهاى موتلفين بود. به گزارش خبرگزارى هاى آسوشيتدپرس و آلمان، علاوه بر درگيرى هاى شديد در نجف، جنگندگان مقتدا صدر در بغداد هم چهار بار به نيروهاى موتلفين حمله بردند و دست كم ۱۵ سرباز آمريكائى را مجروح ساختند. اين خبرگزارى ها اعلام كردند كه مقتدا صدر مردم عراق را به يك انقلاب براى رهائى كشور فراخوانده است.

كردستان مستقل يا فدراسيون؟

در زمينه آينده عراق، اما اين هفته اتفاق جالبى افتاد كه در تاريخ اين كشور بى سابقه است: جلال طالبانى رهبر اتحاديه ميهنى كردستان عراق در گفت و گوئى با نويه سورشر تسايتونگ ضمن دفاع از طرح فدراتيو شدن عراق اعلام كرد كه روياى استقلال كردستان عملا تحقق ناپذير است، زيرا در اين صورت اگر كشورهاى همسايه دروازه هاى خود را به روى كردستان مستقل ببندند، چنين كشورى امكان ادامه حيات نخواهد داشت. طالبانى اظهار داشت كه هرچند كردها خواستار يك كردستان مستقل هستند، اما هنگامى كه با آن ها بحث جدى مى شود، اين واقعيت را مى پذيرند كه در شرايط امروز، كردستان مى تواند ايالت خودمختارى از عراق فدراتيو باشد.

بحران نفت و انفجار قيمت ها

و اما در عرصه نفت، اين هفته جهان صنعتى با بحرانى مواجه شد كه از سال هاى دهه هفتاد تا به حال سابقه نداشته است. نرخ نفت، در حد انفجار بالا رفت. علاوه بر عوامل متعدد ديگر، جنجال هائى كه پيرامون كنسرن نفتى يوكوس روسيه به راه افتاد زمينه ساز اين انفجار بود. وزارت دادگسترى روسيه، كه قبلا بخشى از حساب هاى بانكى كنسرن يوكوس را آزاد كرده بود، از تصميم خود منصرف شد و اعلام كرد كه كليه وجوهى كه به اين حساب ها واريز شده و در آينده واريز مى شود، براى پرداخت بدهى هاى مالياتى كنسرن توقيف مى شود.

به گزارش شبكه اول تلويزيون آلمان، كنسرن يوكوس بابت ماليات سال هاى ۲۰۰۰ و ۲۰۰۱ هفت ميليارد دلار به دولت روسيه بدهكار است. اين واقعه، به نگرانى جهان صنعتى در زمينه كمبود بيشتر نفت دامن زد. اما به گزارش تايمز مالى، رئيس اوپك كه در آغاز هفته اعلام كرده بود اين كارتل راهى براى مقابله با بحران نفت نمى شناسد، سه شنبه شب فاش ساخت كه امكان توليد روزانه يك ميليون و پانصد هزار بشكه نفت اضافى در اوپك وجود دارد. اكنون بايد ديد كه اعضاى اوپك براى شكستن قيمت ها حاضر به افزايش توليد مى شوند يا نه.

سردرگمى سياست اسرائيل

در زمينه بحران خاورميانه هم اين هفته مساله اى پيش آمد كه نشان دهنده سردرگمى سياست هاى اسرائيل در برابر دولت خودگردان فلسطين است. در شرايطى كه دولت آقاى آريل شارون همين چند هفته پيش با آغاز ساختمان يك شهرك يهودى نشين تازه، افكار عمومى جهانى را به شدت بر آشفته بود، اين هفته دولت اسرائيل اعلام كرد كه ممنوعيت حمل سلاح براى پليس فلسطين به پايان مى رسد. اسرائيل از سال ۲۰۰۱ به اين بهانه كه پليس فلسطين در حمله به اسرائيل دخالت داشته است، حمل سلاح را براى اين تشكيلات ممنوع اعلام كرده بود.