جهان در هفته اى كه گذشت: آرامش در فلسطين/ توفان در عراق/ اعتبار بيشتر براى دادگاه جزاى بين المللى

تلاش هاى صلح در خاورميانه، اين هفته سرعتى بيشتر يافتند. از يكسو، آغاز عقب نشينى ارتش سوريه از خطر روياروئى هاى احتمالى در لبنان كاست و از سوى ديگر، در دمشق اعلام شد كه به زودى در اساسنامه حزب بعث اصلاحاتى صورت مى گيرد و اين حزب، كه از آغاز تاسيس مرامى سوسياليستى و پان عربيستى داشته است، به يك حزب سوسيال دموكرات تبديل خواهد شد. اين حركت، بخشى از رفرم هاى تدريجى است كه به وسيله بشار الاسد آغاز شده و مى تواند اعتماد جامعه جهانى را نسبت به سوريه جلب كند و از خطر دخالت نظامى آمريكا در اين كشور بكاهد.

اندكى پس از عقب نشينى نيروهاى سوريه، عمر كرامى نخست وزير پيشين لبنان، كه پس از قتل رفيق حريرى از مقام خود استعفا داده بود، بار ديگر مامور تشكيل كابينه جديد شد. وى متعهد شده است كه عاملان قتل حريرى را شناسائى كند و به دست قانون بسپارد. مردم لبنان، در تظاهرات هفته هاى اخير خود نشان دادند كه خواستار گام نهادن در مسير دموكراسى و وحدت و استقلال ملى هستند و مايل نيستند تجربه جنگ هاى خانگى را، كه ۱۵ سال از آن رنج برده اند، تكرار كنند. در اين ميان، نقش حزب الله ، تعيين كننده است. اين هفته، مك كليلان سخنگوى دولت آمريكا گزارش نيويورك تايمز را در زمينه احتمال به رسميت شناختن حزب الله از سوى ايالات متحده آمريكا تكذيب كرد و گفت كه در سياست اين كشور نسبت به حزب الله تغييرى حاصل نشده است.

به موازات تحولات سوريه و لبنان، اميد به صلح ميان اسرائيل و فلسطين نيز افزايش مى يابد. اين هفته، جنبش حماس پس از مذاكره با محمود عباس، پذيرفت كه آتش بس را همچنان رعايت كند و ملك عبدالله دوم پادشاه اردن اعلام كرد كه طرح صلح كشورهاى عربى با اسرائيل دوباره به جريان خواهد افتاد. وى در گفت و گو با تلويزيون اسرائيل اعلام كرد كه كشورهاى عربى تصميم دارند در اجلاس ماه مارس خود پيشنهاد ايجاد مناسبات پايدار و عميق با اسرائيل را بار ديگر مطرح سازند. اجلاس سران كشورهاى عربى در سال ۲۰۰۲ خواستار عقب نشينى كامل اسرائيل از مناطق اشغالى، تشكيل كشور مستقل فلسطين به پايتختى اروشليم شرقى و حل مشكل آوارگان فلسطينى شد و اعلام كرد كه در صورت تحقق اين امور، كشورهاى عربى اسرائيل را به رسميت مى شناسند و مناسبات خود را با اين كشور تعميق مى بخشند. مجموعه اتفاقات هفته هاى اخير، اين اميد را مى آفريند كه زمينه هاى توافق ميان اعراب و اسرائيل در هفته هاى آينده فراهم شود. در اين زمينه به ويژه توافق هاى محمود عباس با گروه هاى تندروى فلسطينى كه حاضر به رعايت آتش بس شده اند، از اهميت بسيار برخوردار است. وى اين هفته اعلام كرد كه در زمينه رعايت آتش بس، اختلاف ريشه اى ميان سازمان هاى فلسطينى و مسئولان تشكيلات خودگردان فلسطين وجود ندارد.

عراق: بازگشت بحران؟

و اما در عراق، به قول كوفى عنان دبيركل سازمان ملل متحد، بعد از آرامش موقت پس از انتخابات، بحران بار ديگر تشديد مى شود و عمليات تروريستى و انتحارى اوج مى گيرد. كوفى عنان، با اشاره به اين واقعيت، از دولت عراق خواست كه مبارزه با تروريسم را جدى تر بگيرد، اما به گونه اى عمل كند كه غيرنظاميان قربانى اين مبارزه نشوند”.

همزمان با هشدار كوفى عنان، دولت عراق اعلام كرد كه ده نفر از همدستان ابومصعب الزرقاوى را بازداشت كرده است. در اروپا نيز، فرارسيدن سالگرد فاجعه تروريستى مادريد، بحث ريشه يابى تروريسم و مبارزه با آن را، اين هفته بار ديگر زنده كرد.

افزايش اهميت دادگاه جزاى بين المللى

در اين شرايط، تسليم شدن ”راموش هاراديناى” نخست وزير مستعفى كوزوو و دوتن از ياران نزديك وى به دادگاه جزاى بين المللى لاهه، بر اعتبار اين نهاد بين المللى افزود. هاراديناى، پيش از تسليم خود، از مقام نخست وزيرى كناره گيرى كرد، اما همچنان اتهام ارتكاب جنايات جنگى را رد مى كند.

خبر بر پر سر و صداى ديگر هفته، ديدارهاى ويكتور يوشچنكو رئيس جمهور اوكراين با مقامات اتحاديه اروپا و آلمان بود. وى مى كوشد مقدمات پيوستن اوكراين را به اتحاديه اروپا فراهم كند. يوشچنكو پيروزى خود در انتخابات را مديون پشتيبانى اروپائى ها از جنبشى است كه به انقلاب نارنجى معروف شده است.