جهان در هفتهاى كه گذشت: چرخش تازه در سياست اسرائيل؟
۱۳۸۵ اردیبهشت ۳, یکشنبهابراهيم الجعفرى نخست وزير جنجالى عراق، روز جمعه در يك مصاحبه تلويزيونى اعلام كرد كه نمیخواهد مانعى در راه تشكيل دولت باشد. سنىها، كردها و حتى بخش وسيعى از شيعيان، از هفتهها پيش با نامزدى جعفرى براى پست نخست وزيرى دولت آينده مخالفت میورزيدند. آنها او را متهم میكردند كه در مقابله با خشونت در عراق كارائى لازم را نداشته است. با موضعگيرى تازه جعفرى، اكنون راه تشكيل دولت جديد عراق هموار میشود. دولتى كه اگر كارآمد و مورد پشتيبانى مردم باشد، ممكن است راه بازگشت تدريجى سربازان آمريكائى را به خانههايشان هموار كند.
رويداد مهم ديگر اين هفته عراق، اظهارات چلبى وزير نفت اين كشور بود كه گفت استخراج نفت شمال عراق از چند هفته ديگر آغاز خواهد شد. اين امر، از ماهها پيش به علت خرابكارى در خطوط لوله متوقف مانده بود. اكنون، چلبى از سرمايهگذاران خارجى میخواهد كه در صنعت نفت عراق سرمايه گذارى كنند. با توجه به شدت يافتن بحران انرژى، بسيارى از كنسرنهاى نفتى، اگر نسبت به امنيت سرمايههاى خود اطمينان حاصل كنند، روانه عراق خواهند شد.
در زمينه مناسبات اسرائيل و فلسطين، اين هفته چرخشى آشكار شد كه میتواند اميد به كاهش تنش را افزايش دهد. اهود اولمرت نخست وزير اسرائيل، اعلام كرد كه از توسل به اقدامات تلافى جويانه در برابر عمليات انتحارى اخير تلآويو اجتناب میورزد. عمليات انتحارى، سبب قتل ۹ اسرائيلى شد و اين نخستين بار است كه اسرائيل از اقدامات انتقام جويانه میپرهيزد. دولت اسرائيل، كه حماس را مسئول عمليات انتحارى میداند، اعلام كرد كه به جاى انتقامجوئى از فلسطينىها، از اين پس، اجازه اقامت وزرا و نمايندگان حماس را، كه در شرق اورشليم ساكن هستند لغو خواهد كرد.
برخى از رهبران حماس، كوشيدند با اشاره به فشارهائى كه فلسطينىها تحمل میكنند، حمله انتحارى اخير را به عنوان ”دفاع ازخود” توجيه كنند. همين امر سبب شد كه معاون وزارت خارجه آلمان، خواستار قطع كمكهاى مالى روسيه به جنبش حماس شود. روسيه، هنوز در زمينه تحريم اقتصادى حماس، به اتحاديه اروپا و سازمان ملل نپيوسته است.
در همين شرايط، وزير امور خارجه مصر اعلام كرد كه میكوشد زمينه ديدار اهود اولمرت و محمود عباس را در قاهره فراهم سازد تا آنها در زمينه راههاى دستيابى به صلح به مذاكره بنشينند. وزير خارجه مصر، از رهبران حماس خواست كه طرح صلح عربى مطرح شده در سال ۲۰۰۲ را بپذيرند.
قطع كمكهاى مالى جهان غرب، اكنون حماس را دستخوش تنگنائى شديد كرده است. رهبران حماس، هفته گذشته دست يارى به سوى جمهورى اسلامى ايران دراز كردند. جمهورى اسلامى، قبلا اعلام كرده بود كه حاضراست معادل كمكهاى قطع شده اتحاديه اروپا را در اختيار فلسطينىها قرار دهند. اما پرداخت چنين كمك سخاوتمندانهای نمیتواند براى دورانى طولانى ادامه يابد. در نتيجه، بسيارى از ناظران سياسى بر اين عقيدهاند كه تنگناى اقتصادى، سرانجام حماس را وادار خواهد كرد كه حق موجوديت اسرائيل را به رسميت بشناسد.
و اما در نپال، با اين كه حمله نيروهاى انتظامى به تظاهركنندگان تاكنون دست كم ۱۳ كشته بر جاى نهاده است، مردم براى سومين هفته متوالى به تظاهرات عليه گيانندرا پادشاه خودكامه اين كشور ادامه دادند. پادشاه نپال، ضمن اعمال مقررات منع عبور و مرور در خيابانهاى گاتماندو به نيروهاى انتظامى فرمان آتش داده است.