جهان در هفته‌اى كه گذشت: نقش سرنوشت فلسطين بر اوضاع جهان اسلام
۱۳۸۵ اسفند ۲۷, یکشنبه
در آستانه معرفى دولت وحدت ملى در فلسطين، اسرائيل اعلام كرد كه اين دولت را به رسميت نخواهد شناخت. دليل خوددارى اسرائيل، ظاهرا آن است كه در برنامه كار دولت وحدت ملى، موضوع اجتناب از خشونت و به رسميت شناختن اسرائيل رسما قيد نشده است.
از ديد ناظران منطقه، اين انتظار به جا است اما به موقع نيست. الفتح و حماس، پس از ماه ها درگيرى و خونريزى، تازه به توافق اساسى دست يافته اند و دولت وحدت ملى كه قرار است اين روزها معرفى شود، براى توافق بر سر استراتژى درازمدت خود، نياز به وقت كافى دارد. خوددارى اسرائيل مى تواند موضع محمود عباس را تضعيف كند كه خواستار صلح است.
اقدام اسرائيل، احتمالا يك حركت تاكتيكى بيش نيست. زيرا همه چيز حكايت از فشار جهانى براى پيشبرد طرح صلح خاورميانه دارد. صلحى كه با توجه به گسترش كم سابقه فعاليت بنيادگرايان، ضرورت حياتى ترى يافته است. در غير اين صورت، ضرورتى نمى يافت كه كاندوليزا رايس وزير خارجه آمريكا، چند هفته پس از سفر اخير خود، دوباره به سوى خاورميانه بشتابد و نمايندگان بلندپايه اسرائيل و فلسطين در توكيو به رايزنى بر سر مطالبات اقتصادى متقابل بنشينند.
ترور كور و عمليات انتحارى، در گوشه و كنار جهان مصيبت هائى بزرگ مى آفريند. اين نوع واكنش، كه دور تازه آن، با اشغال خاك عراق آغاز شد، اكنون در افغانستان نيز رواج كامل يافته است. اما اين هفته به مراكش و تايلند نيز سرايت كرد. در كازابلانكاى مراكش، يك تروريست انتحارى، خود را در يك كافه اينترنتى منفجر كرد و سه نفر را مجروح ساخت. در منطقه مسلمان نشين جنوب تايلند نيز، افراطى ها به سوى يك مينى بوس آتش گشودند و ۹ نفر را كشتند.
گزارش هاى دريافتى از افغانستان نيز، از گسترش روز افزون ترور و خشونت حكايت داشت. در ايالت فراه، انفجار يك بمب جان ۹ مامور پليس را گرفت. در قندهار، مردى خود را ميان جمعيت منفجر كرد و سه نفر ديگر را همراه با خود به كام مرگ كشيد. يك عمليات انتحارى در شرق افغانستان پنج كشته و ۳۵ زخمى برجاى نهاد و در كابل يك انبار مهمات منفجر شد.
ناظران امور خاورميانه، بحران ۵۰ ساله فلسطين را، سرچشمه رشد بنيادگرائى در جهان اسلام مى دانند. بيشتر گروه هاى متعصب، جهان غرب را متهم مى كنند كه با پشتيبانى بدون قيد و شرط از اسرائيل دست رهبران سياسى اين كشور را، در ستم به فلسطينيان باز گذاشته است. به اين دليل است كه كارشناسان مى گويند اگر ميان فلسطين و اسرائيل صلح برقرار شود، بنيادگرايان، اصلى ترين بهانه خود را از دست خواهند داد.
سفر كاندوليزا رايس به خاورميانه، اوايل هفته آينده انجام خواهد شد. تا آن زمان، مى بايست اعضاى دولت وحدت ملى فلسطين نيز معرفى شوند. در اين دولت، وزراى مستقل، در كنار وزراى وابسته به حماس و الفتح در كنار يكديگر قرار خواهند گرفت. به اين ترتيب، دولت وحدت ملى، مى تواند بيان كننده نظرات و خواست هاى اكثريت مردم فلسطين باشد.
هفته گذشته، وزير خارجه اسرائيل براى مذاكره با آمريكائى ها به واشنگتن و جانشين نخست وزير اين كشور براى رايزنى با فلسطينى ها به توكيو رفتند. پس، براى پيشبرد طرح صلح خاورميانه تلاش هاى جدى ترى آغاز شده است. شايد هفته آينده شاهد تحولات بزرگترى باشيم.
جواد طالعى