جهان در هفته‌اى كه گذشت: ديدار شرم الشيخ و سرنوشت مبهم صلح خاورميانه
۱۳۸۵ دی ۱۷, یکشنبه
سرنوشت سومالى، به عنوان يكى از مهمترين كانون‌هاى بحران آفريقا، همچنان مبهم است. سازمان ملل متحد، ايالات متحده آمريكا و اتحاديه اروپا، اكنون هركدام از ديدگاهى متفاوت بر اوضاع اين منطقه مى‌نگرند. در حالى كه آمريكا كشتى‌هاى جنگى خود را در سواحل سومالى مستقر كرده است تا مانع فرار اسلامگرايان شود، نهاد كمك به آوارگان سازمان ملل متحد از دولت كنيا خواست كه پناهجويان سوماليائى را بپذيرد.
در همين حال، نشست اضطرارى ”گروه تماس سومالى” در بروكسل نشان داد كه سياستمداران اتحاديه اروپا، همراه با سازمان ملل متحد، سخت نگران به هم ريختن اوضاع سومالى هستند. آن‌ها، بيمناك درگيرى‌هاى شديد تازه ميان دولت موقت و اسلامگرايان، از دولت موقت خواستند كه راه مشاركت سياسى اسلامگرايان را هموار سازد. اين كه چه پيش خواهد آمد، پرسشى است كه پاسخ آن را احتمالا هفته آينده خواهيم يافت.
اما حساس‌ترين خبر هفته، به ديدار نخست وزير اسرائيل و رئيس جمهور مصر در شرم الشيخ مربوط مى‌شد كه اميد مى‌رفت گام تازه‌اى در مسير صلح خاورميانه باشد. ساعاتى پيش از اين ديدار تاريخى، ارتش اسرائيل به بهانه دستگيرى چهار عنصر افراطى فلسطينى به رام الله حمله برد و علاوه بر بازداشت اين چهار نفر، ۲۵ فلسطينى ديگر را مجروح ساخت.
اين رويداد، بر مذاكرات شرم الشيخ چنان سايه افكند كه رهبران مصر و اسرائيل، عملا به جاى مذاكره پيرامون صلح، بيشترين وقت خود را صرف بررسى آن كردند. بعد از نشست شرم الشيخ، حسنى مبارك، دولت اسرائيل را به باد انتقاد گرفت و گفت: ”اين نوع عمليات تهاجمى، مانع پيشرفت در راه استقرار صلح دائمى هستند”. اهود اولمرت، در واكنش به انتقاد مبارك، ضمن ابراز تاسف از آسيب ديدن فلسطينى‌هاى بى‌گناه، گفت: “ دولت اسرائيل موظف است به هر شكل مكن امنيت شهروندان خود را حفظ كند”.
در آستانه ديدار شرم الشيخ، اين اميد زنده شده بود كه ممكن است به زودى نشست مشتركى با حضور رهبران مصر، اردن، فلسطين و اسرائيل سازماندهى شود تا بتوان براى پيشبرد امر صلح گام‌هاى مفيدترى برداشت. در شرم الشيخ، خبرنگاران از نخست وزير اسرائيل پرسيدند كه آيا او حاضر به شركت در چنين نشستى هست؟ وى از دادن پاسخ مستقيم خوددارى كرد و تنها گفت كه با هر سه شخصيت سياسى، در همين هفته هاى اخير ديدار و گفت و گو داشته است.
ديدار شرم الشيخ در شرايطى ناكام ماند كه اوضاع داخلى فلسطين و اسرائيل نيز چندان مطلوب به نظر نمى‌رسد. در اسرائيل اين هفته دولت در مظان اتهام فسادمالى قرار گرفت و پليس محل كار رئيس دفتر نخست وزير، ۲۰ بازرگان سرشناس و چندتن از مسئولان حزب ليكود را مورد تفتيش قرار داد. از سوى ديگر، امير پرتز وزير دفاع و رهبر حزب كارگر، به خاطر اشتباهاتش در حمله به لبنان مورد انتقاد شديد قرار گرفت و شايع شد كه نخست وزير قرار است وى را بركنار كند. اما سخنگوى دولت اين شايعه را رد كرد و گفت كه اولمرت نه قصد كنار گذاشتن پرتز را دارد و نه وزير دفاع تازه‌اى معرفى كرده است.
در فلسطين نيز، درگيرى ميان نيروهاى فتح و حماس همچنان ادامه يافت. محمود عباس و اسماعيل هنيه بار ديگر به گفت و گو نشستند و رهبر حماس اعلام كرد كه براى پايان مخاصمات تلاش خواهد شد. اما عباس، در مورد موفقيت اين مذاكرات چيزى نگفت. در اين ميان، دولت آمريكا اعلام كرد كه با صدور اسلحه از طريق مصر، نيروهاى امنيتى وفادار به عباس را حمايت خواهد كرد.