«جنینی در جوی آب»، برندهی دومین دورهی عکاسی مطبوعاتی کاوه گلستان
۱۳۸۴ آبان ۱۵, یکشنبهن دادن یک فاجعهی اجتماعی داراست تحلیل کرد.
در سرسرای خانهی هنرمندان تهران صفحهی نمایش بزرگی قرار دارد که گاهی برنامههایی را که در سالنهای طبقهی بالا اجرا میشود همزمان نشان میدهد. عصر شنبه، اما، بازی تیمهای پرسپولیس و استقلال بر این صفحه نمایش داده میشد. بازی حساس و پرطرفداری که از روز گذشته به این روز موکول شده بود. کسانی که برای شرکت در مراسم اهدای دومین دورهی جایزهی عکاسی کاوه گلستان به خانهی هنرمندان وارد میشدند اگر کمی زودتر به این محل آمده بودند میتوانستند دقایق پایانی این بازی را ببینند. با نزدیک شدن ساعت پنج، و با سوت پایان بازی رفته رفته دهها نفر که جلوی این تلویزیون بزرگ گردآمدهاند پلهها را به سمت طبقهی اول بالا میروند. تالار «گفتگو» امشب به نمایش عکس و جشن عکاسان اختصاص دارد و گفتگوهایی که در آن شنیده میشود همه با این هنر ربط و رابطه دارند.
بیش از دویست نفر در تالار گفتگو گردآمدهاند تا برای دومین بار شاهد اهدای جایزهای باشند که برای گرامیداشت عکاس و فیلمبرداری اهدا میشود که زودهنگام، ۱۳ فروردین ۱۳۸۲، در حین انجام وظیفهای که خود ثبت حقیقت میخواندش، بر اثر انفجار مین در کردستان عراق جان باخت. امسال نیز چون پاییز گذشته استقبال علاقمندان و عکاسان چنان بود که عدهای به اجبار، یا در حاشیهی سالن ایستاده و یا از پشت در برنامه را دنبال میکردند. استقبالی که به گفتهی لیلی گلستان، مجری برنامه، در تعداد عکسهای ارسالی نیز خود را نشان میدهد. عکاسان شرکتکننده در این دوره، مجموعا ۲۹۴ عکاس، که تقریبا دو برابر شرکتکنندگان دورهی نخست بودهاند ۳۹۰۸ قطعه عکس به کمیتهی گزینش ارسال کردهاند.. داوران از میان عکسهای رسیده ۹۸ عکس در بخش تک عکس خبری و در بخش گزارش تصویری ۱۴ مجموعه عکس را برای مرحلهی نهایی و شرکت در نمایشگاه برگزیدند.
داوران امسال را نیز همچون سال پیش فقط عکاسان تشکیل نمیدهند. رخشان بنی اعتماد، فیلمساز و یونس شکرخواه روزنامهنگار و کارشناس علوم ارتباطات، در کنار سه عکاس داوران این دوره هستند. بهمن جلالی یکی از اعضای هیات برگزاری، در نشست مطبوعاتی دومین دورهی این جایزه اعلام کرد «ما از سال گذشته تصمیم گرفتیم یكی از برندگان در سال آینده عضو هیات داوران باشد. چرا كه طیف زیادی از جوانان به حوزه ی عكاسی پیوستهاند و باید كم كم عهده دار امور خود شوند.» و به این ترتیب حسن سربخشیان كه سال گذشته برندهی تك عكس خبری شد امسال در کنار چهار داور دیگر به گزینش بهترینهای این دوره پرداخت.
در مراسم اعطای جایزهها، ابتدا لیلی گلستان گزارشی از کار هیات برگزاری دومین جایزه سالانه عکاسی مطبوعاتی کاوه گلستان (ليلی گلستان، رعنا جوادی، سيما افشار، بهمن جلالی) ارائه کرد و سپس اعلام اسامی برندگان با نمایش عکسهای برگزیده آغاز شد. در این دوره از ده عکاس تقدیر شد و چهار عکاس جایزه گرفتند. داوران (يونس شکرخواه، کامران جبرئيلی، رخشان بنیاعتماد و حسن سربخشيان در تهران و جيهان عمار در قبرس) در بخش تک عکس خبری عکسی با عنوان «جنین در جوی آب» از محسن صالحی را برنده جایزهی نخست اعلام کردند. این عکس جنینی را در جوی خیابان پر رفت و آمد ولیعصر نشان میدهد و در پسزمینه پاهای دو رهگذر در حال عبور دیده میشوند. جیهان عمار، یکی از داوران که معاون دبير آژانس عكس فرانس پرس و ساکن قبرس است در مورد این عکس تکان دهنده سخنانی به زبان انگلیسی ایراد کرد و نقاط قوت آن را به لحاظ ارزشهای عکاسی و تاثیری که در نشان دادن یک فاجعهی اجتماعی داراست تحلیل کرد.
داوران در بخش گزارش تصویری از میان دو گزارش موفق به برگزیدن یکی نشدند و دو مجموعه از امید صالحی (پروژه سمیه) و حسین سلمانزاده (قتل در دیباجی) را به عنوان برگزیدگان این دوره شایستهی دریافت جایزهی نقدی (یک میلیون تومان) و لوح تقدیر دانستند. همچنین مهدی قاسمی (برای عکس تظاهرات مقابل سفارت انگلیس، تهران، تیر۸۳ ) به عنوان استعداد جوان این دوره معرفی شد. امید صالحی سال گذشته نیز از برندگان این جایزه بود. مادر کاوه گلستان که در این مراسم حضور داشت پس از اهدای جایزهی استعداد جوان در سخنان کوتاهی همهی هنرمندان را فرزندان خود خواند. او همچنین با اشاره به انتقادهایی که نسبت به چگونگی اعطای جایزهی دورهی اول و روند برگزاری این دوره به گوش میخورد گفت، همیشه هر کار قشنگی با مخالفت نیز روبرو میشود. خانم گلستان در خاتمه گفت: «من از این چهار نفر، اعضاء هیات برگزار کننده، خواهش میکنم به کارشان ادامه بدهند، کاوه را جاودانه کنند و بگذارند دل من شاد شود.»
عکسهای برگزیدهی این دوره همچون دوره قبل در کاتالوگی به وسیلهی نشر دیگر منتشر شده و نسخهای از آنها نیز تا ۱۹ آبان ماه در خانهی هنرمندان برای بازدید عموم به نمایش گذاشته میشود. به گفتهی لیلی گلستان از عکسهای برگزیده، سه قطعه عكس در نمايشگاه و ۲۰ قطعه در كتاب نخواهد بود. به مناسبت اهدای دومین دورهی این جایزه نمایشگاهی از چند مجموعه عکس از آثار کاوه گلستان نیز در خانهی هنرمندان برپاست.
بهزاد کشمیریپور، گزارشگر صدای آلمان در تهران