جلاد ديروز، شاعر امروز؟ يكسال پس از دستگيرى صدام حسين

تصاوير دستگيرى او در تاريخ سيزدهم دسامبر سال ۲۰۰۳ ميلادى در يك سوراخ حفر شده زير زمين در نزديكى شهر زادگاهش تكريت، بارها در فرستنده هاى تلويزيونى جهان تكرار شدند و عميقآ در ياد همگان جايگزين گرديدند. بجاى يك ديكتاتور خودكامه، كه با پزى قهرمانانه خود را به تصوير در ميآورد، آنها يك پير مرد خسته را با ريشى ژوليده به نمايش گذاشتند كه، تقريبآ با آسودگى خاطر، خود را به نيروهاى ارتش آمريكا تسليم كرد. از آنزمان تا كنون، سر و صداها در مورد صدام ۶۷ ساله خوابيده اند، حتى طرفدارانش نيز، نامى از او نميبرند.

يوست هيلترمن يكى از اعضاى "International Crisis Group" يك سازمان غير وابسته كه در جهت رفع بحرانها يا ممناعت از بروز آنها تلاش ميكند ميگويد:"صدام به گذشته تعلق دارد. او ديگر رهبر مردم عراق نيست. اكثريت مردم اين كشور، به هر صورت خوشحال بودند كه، از شر او خلاصى مييابند." بر اساس سخنان هيلترمن حتى شورشگران عراق آنزمان از دستگيرى صدام حسين شادمان بودند. چرا كه، "سرانجام ديگر ادعا نميشد، كه آنها بخاطر صدام مبارزه ميكنند."

تصاوير دستگيرى صدام ظاهرآ تاثير خود را برجاى گذاشتند. آنها تبليغات ۳۳ ساله او را از ميان بردند. تبليغاتى كه صدام را، يك مبارز پر جرات جلوه ميدادند، يك رهبر با شخصيت جهان عرب، كه در صورت لزوم، به تنهائى به جنگ ابرقدرت آمريكا ميرود. تا آخرين لحظه گفته ميشد كه، صدام سرنگون شده در آوريل سال ۲۰۰۳ ، كه پس از آن خود را مخفى ساخته بود، بيشتر مايل است بميرد، تا اينكه توسط نيروهاى آمريكا و متحدان آنها دستگير گردد.

اما سپس تصاوير سيزدهم دسامبر به نمايش در ميآيند كه نشان ميدهند، چگونه صدام، بدبختانه از يك سوراخ زير زمينى با شمايلى سالخورده، موها و ريشى ژوليده پوليده، بدون هر گونه مقاومت به دستگيرى خود رضايت داده و عارى از اراده، به بازرسى دهان و موهاى خود تن در ميدهد. اين تصاوير آنچنان رسوائى آورند كه، حزب بعث صدام حسين، مدتى پس از به نمايش در آمدن آنها ادعا ميكند، كه رئيسشان تحت تاثير مواد مخدر قرار داده شده است. همچنين حضور كوتاه مدت صدام در ماه ژوئيه گذشته در برابر دادگاه ويژه، كه قرار است، پس از انتخابات پارلمانى عراق در تاريخ سى ام ژانويه، او را به محاكمه بكشد، نتوانست، اين برداشت را تغيير دهد. البته او سر حال به نظر ميآمد و سرسختانه خود را مكررآ "رئيس جمهور عراق" معرفى كرد و قضات جوان دادگاه را در هنگام قرائت متن شكايتنامه عليه او، با قدرت كوچك نمود و اينكه خطر مجازات اعدام او را تهديد ميكند، به نظر ميرسيد كه اهميتى برايش ندارد. اما از آنزمان او بار ديگر در عمق زندان خود غرق شده است.

اخبار عراق از آنزمان تا كنون تحت سلطه ديگران بوده اند. شورشگران شيعه مذهب تحت رهبرى مقتدا صدر بنيادگرا، قيام كنندگان سنى در رمدى، فلوجه و ديگر دژهاى مستحكم آنها كه كسى ديگر در آنها خود را طرفدار صدام نميخواند، گروه تروريستها به رهبرى ابو مصعب الزرقاوى، كه با سو قصدها ، آدم ربائيها و قتل گروگانها، خود را بر سر زبانها مياندازد و اينك، نخستين ائتلافها براى شركت در اولين انتخابات پارلمانى كشور.

حتى در توضيحنامه هاى بيشمار حزب بعث نيز از پانزدهم دسامبر سال ۲۰۰۳ تا كنون ديگر نامى از صدام حسين برده نميشود. در تكريت و مناطق اطراف، كه اغلب دست پروردگان او از آنجا منشا ميگيرند، تا حد گسترده اى آرامش برقرار است.

اطلاعات اندكى كه او سلول زندان او به مناطقى ناشناس در عراق درز ميكنند، تصوير يك پيرمرد بى قدرت را تقويت ميكنند، مبنى بر اينكه، صدام حسين روزهاى خود را با باغبانى، مطالعه قرآن و نوشتن اشعار كوتاه بسر ميآورد. اين خبريست كه وزير امور مسئول حقوق بشر در عراق بختيار امين اعلام ميكند. بر اساس گزارشهاى سازمان صليب سرخ بين المللى، مقامات عراقى و ارتش آمريكا، صدام حسين بايستى در اكتبر سال آينده بخاطر بزرگى بيش از حد غده پروستات، عوارض ناشى از فتق و اختلالات موجود در قوه بينائى خود كه همه از عوارض سالخوردگى بوده و خطرناك نيستند، مورد معالجه قرار گيرد. ديدار هفته گذشته او با وكيل مدافعش بدون ذكر علت "به زمانى نا مشخص" موكول شد.