تلاش احمدى‌نژاد در شانگهاى: همكارى براى مقابله با تهديدها
۱۳۸۵ خرداد ۲۵, پنجشنبه
محمود احمدى‌نژاد در نطق كوتاه خود در اين اجلاسِ سران «سازمان همكارى شانگهاى» از هر گونه اشاره به معضل اتمى كشورش اجتناب ورزيد، ولى روشن ساخت كه از اين سازمان همكارى آسيايى چه مى‌خواهد. وى گفت:
” تعميم همكارىهاى اقتصادى و تجارى به همكارىهاى فرهنگى، سياسى و امنيتى علاوه بر تحكيم صلح و آرامش در منطقه مى‌تواند نقش موثرى در تقويت صلح و ثبات جهانى داشته باشد و سازمان را به نهادى قوى و تاثيرگذار در زمينههاى گوناگون اقتصادى، سياسى و تجارى در سطح منطقه و جهان تبديل نمايد و مانع از تهديد نظام سلطه جهانى و مداخلات غيرقانونى و زورمدارانه آن شود.”
رئيس جمهورى اسلامى ايران در حالى اين سخنان را بر زبان جارى مىكند كه كشورش هنوز يك عضو ناظر اين سازمان همكارى است. بايد گفت، بيش از پنج سال از تأسيس «سازمان همكارى شانگهاى» نمى‌گذرد و تنها كشورهاى چين، روسيه، قزاقستان، قرقيزستان، تاجيكستان و ازبكستان از اعضاى آن هستند. كشورهاى ايران، هند و پاكستان كشورهاى ناظر محسوب مى‌شوند و اين بار حامد كرزاى، رئيس جمهورى افغانستان نيز بعنوان ميهمان دعوت شده است. در حاليكه رئيس جمهورى پاكستان تقاضاى عضويت در اين سازمان را مى‌دهد، رئيس جمهورى ايران يك گام به جلو برمى‌دارد و مى‌گويد:
”من بايد به جايگاه ژئوپليتيك و ژئواكونوميك جمهورى اسلامى ايران تأكيد كنم. ايران با تکيه بر تمام ظرفيت‌ها و امکانات سياسى و اقتصادى، آمادگى خود را براى گسترش همکارى با کشورهاى عضو به منظور تحقق صلح و امنيت پايدار و توسعه‌ى عدالت و رفاه در منطقه اعلام مىكند.”
احمدى‌نژاد افزود كه تهران آماده‌ى ميزبانى وزيران انرژى اعضاى سازمان شانگهاى است.
بايد اشاره كرد كه ايالات متحده‌ى آمريكا از اين سازمان همكارى بخاطر دعوت از محمود احمدى‌نژاد انتقاد كرده است. صداى اعتراض‌ها نسبت به اينكه در شانگهاى يك اتحاد عليه پيمان «ناتو» در حال شكلگيرى‌ست نيز بلند شده‌اند. هر چه باشد كشورهاى آسيايى حاضر در نشست شانگهاى يك چهارم جمعيت كره‌ى خاكى را نمايندگى مى‌كنند. نورسلطان نظربايف، رئيس جمهورى قزاقستان اين نگرانى‌ها را بى‌جهت دانست و در سخنان خود گفت:
”جهان بايد باور آورد كه سازمان همكارى شانگهاى در جهت مقابله با نيروى سومى نيست. ما بدنبال مناقشه نيستيم، بلكه تنها يك همكارى سازنده را خواستاريم. ما در جهت مبارزه عليه تروريسم، حل معضلات اقتصادى و تبادل فرهنگى تلاش مى‌ورزيم.”
در شانگهاى توافقنامه‌هايى به امضا خواهد رسيد. بويژه كشورهاى عضو خواهند كوشيد عليه قاچاق مواد مخدر در آسياى مركزى، با كمك افغانستان با يكديگر همكارى كنند. هو ژين‌تائو، رئيس جمهورى چين در سخنرانى خود گفت:
”ما بايد به همكارى‌هايمان در زمينه‌ى مسائل حقوقى و امنيتى تقويت ببخشيم. بويژه بايد به تبادل اطلاعات مخفى دست بزنيم و بدين‌گونه بهتر عليه تروريسم وارد عمل شويم.”
در جوار مركز اطلاعاتى كه هم‌اكنون براى مقابله با تروريسم تشكيل شده است، قرار است مركزى نيز عليه قاچاق مواد مخدر شكل گيرد.
به گزارش خبرگزارى دولتى ايران «ايرنا»، در ديدارى كه ميان احمدى‌نژاد و همتاى روسى‌اش ولاديمير پوتين صورت گرفت و بيش از يك ساعت به طول انجاميد، رؤساى جمهورى‌هاى ايران و روسيه درخصوص مسائل مختلف دو جانبه منطقه‌اى و جهانى تبادل نظر كردند. پوتين در اين ملاقات داشتن يك برنامه‌ى مسالمت‌آميز هستهاى را حق همه كشورها از جمله ايران دانست.
احمدى‌نژاد با هو ژين‌تائو، رئيس جمهورى چين نيز ملاقات خواهد داشت و روز جمعه يك كنفرانس مطبوعاتى برگزار خواهد كرد.
- ايران بر سر دوراهى اتمى
در حاليكه ولاديمير پوتين پس از گفتگويش با احمدى‌نژاد نسبت به آمادگى ايران براى مذاكرات اتمى اشاره دارد، آيت‌اله سيد على خامنه‌اى انصراف از برنامه‌ى اتمى را رد مىكند. در اين ميان هشدارهاى جديد از واشنگتن به گوش مى‌رسند.
در مناقشه‌ى اتمى با ايران هم سخنان آشتى‌جويانه به گوش مى‌رسد و هم انتقادى و هم تهديدآميز. در پى ديدارى كه رؤساى جمهورى‌هاى ايران و روسيه در حاشيه‌ى اجلاس «سازمان همكارى شانگهاى» در چين داشتند، طرف روسى آمادگى مذاكرات تهران براى مذاكرات را اعلام داشت. ولاديمير پوتين، رئيس جمهورى روسيه پس از ديدارش با احمدى‌نژاد گفت كه تهران آماده‌ى مذاكره در مورد پيشنهاد كشورهاى ۵ بعلاوه‌ى يك است و محمود احمدى‌نژاد با صراحت نسبت به اين پيشنهادها نظر مثبت نشان داده است.
به گزارش خبرگزارى آسوشيتدپرس، احسان جهانديده، يك عضو هيأت نمايندگى ايران در شانگهاى صحت اين اظهارات را تأييد كرد. پيش از آن احمدى‌نژاد گفته بود كه مواضع دو دولت ايران و روسيه نزديك به هم هستند.
از سوى ديگر روز پنجشنبه ۱۵ ژوئن، آيت‌اله سيدعلى خامنه‌اى، رهبر روحانى جمهورى اسلامى در پى بازديد از نمايشگاه دستاوردهاى هستهاى دانشمندان ايرانى ضمن گفت‌وگو با متخصصان و كارشناسان اين فن‌آورى به جنجال‌هاى سياسى و تبليغاتى غرب اشاره كرد و گفت كه ” جمهورى اسلامى ايران زير بار اين فشارها نخواهد رفت”. به گزارش خبرگزارى آسوشيتدپرس، آيت‌اله خامنه‌اى تأكيد ورزيد كه ايران از برنامه‌ى هستهاى خود نخواهد گذشت.
در آژانس بين‌المللى در وين نيز طى مشورت‌هاى اخير انتقادها از ايران به وضوح افزايش مى‌يابند. گفته مى‌شود كه همكارى ايران با آژانس بين‌المللى به مرز صفر نزديك مى‌شود و مقامات ايران بسيارى پرسش‌هاى مطرح در مورد آزمايش با پلوتونيوم را به وضوح بى‌پاسخ گذارده‌اند.
در اين فاصله دولت آمريكا تأكيد ورزيده، در صورتى كه ايران از همكارى خوددارى كند، آنگاه در شوراى امنيت سازمان ملل امكان تحريم عليه ايران امكان‌پذير خواهد بود.