1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

تلاش‌های تازه برای محو خاوران

مهیندخت مصباح۱۳۸۷ دی ۲۸, شنبه

شاهدان عینی از تغییرات جدیدی در خاوران خبر می‌دهند. این گورستان، مدفن اعدام شدگان دهه‌ی شصت و محل آمد و شد خانواده‌های آنان است. چند سال است که از طرح تبدیل خاوران به پارک و فضای سبز سخن می‌رود.

https://p.dw.com/p/GaVk
گورستان خاوران
گورستان خاورانعکس: Shokkofe Montazari/DW

گورستان خاوران قطعه زمین بایری در جنوب شرقی تهران است. کل این زمین، محوطه‌ای است در ابعاد سی در شصت متر. این مکان در گذشته، گورستان بهاییان بوده است.

بسیاری از کسانی که در اعدام‌های سراسری تابستان ۶۷ جان باختند و برخی جان‌باختگان در اعدام‌های پراکنده سال‌های پیش، در این خاک دفن شده‌اند. مدت‌ها طول کشید تا خانواده‌ها از وجود چنین گورستانی با خبر شوند و با پاره‌ای مزاحمت‌ها، به آن آمد و شد کنند. خانواده‌ها، خاوران را گلزار می‌نامند.

در سال ۸۴ طرح ساماندهی و بازسازی خاوران، با مقاومت خانواده‌های قربانیان روبرو شد. آنان طی بیانیه‌ای، اجرای طرح را در گرو این دانستند که نام و نشان، چگونگی و زمان اعدام و چگونگی و محل دفن جان‌باختگان روشن شود. این طرح تاکنون مسکوت مانده است.

از دیگرسو، حدود دو سال است از تبدیل خاوران به پارک و فضای سبز گفته می‌شود. کیوان صمیمی که دو برادر خود را در اعدام‌های دهه شصت از دست داده، از تحرکات جدیدی در این زمینه می‌گوید: «کسانی که روز جمعه ۲۷ دیماه به خاوران رفته‌اند، تغییراتی را دیده‌اند. انگار آنجا را با وسایل مکانیزه شخم زده بودند. جدول‌های سیمانی محوطه نیز شکسته شده بودند. روی یک بخش از زمین را که خانواده‌ها شناسایی کرده‌اند که گورهای دسته‌جمعی است، خاک تازه و نرم ریخته بودند و در بخش دیگری هم یک سری نهال و قلمه درخت کاشته بودند. ممکن است این، شروع پروژه پارک کردن خاوران باشد.»

کیوان صمیمی از تشکیل کمیته‌ای از بستگان جان‌باختگان خبر می‌دهد که کارش، پیگیری تعرض‌های تازه به گلزار خاوران است. وکیل پیشین خانواده‌ها، دکتر ناصر زرافشان بود که هزینه پیگیری در این موضوع را با تحمل زندان پرداخت. مهندس صمیمی می‌گوید خانواده‌ها در صدد یافتن وکیل دیگری هستند و می‌افزاید: «تجربه من نشان می‌دهد که هر چقدر بیشتر اطلاع رسانی شود و رفتار مدنی و آرام و حقوقی در این زمینه انجام شود، تاثیر بیشتری خواهد گذاشت. امروز در میان خانواده‌ها صحبت بود که از نظر قانونی و قضایی پیگیری کنند و اطلاع رسانی هم بشود تا کل موضوع مسکوت گذاشته نشود. این به طور حتم، اثرگذار خواهد بود.»