تعويق راى گيرى درمورد قانون اساسى افغانستان

دليل برهان الدين ربانى رييس جمهور سابق افغانستان براى اين امتناع اين بود كه «در لويه جرگه هيچ شفافيتى وجود ندارد». در اين ميان ارتش آمريكا نيز به عمليات نظامى وسيع خود در جنوب و جنوب شرقى افغانستان كه از حدود ۲ سال پيش، يعنى از زمان سرنگونى طالبان آغاز شده بود، پايان داد.

در حالى كه بيشتر ۵۰۲ نماينده در گروههاى مختلف اجازه دادند تا روند توضيح راى گيرى شكل طبيعى خود را داشته باشد، بيش از ۱۰۰ نماينده به عنوان اعتراض، در چادر اصلى، در برابر در ورودى محل اجلاس تحصن كردند. بيشتر اين عده متعلق به فراكسيونهاى مختلف ارتش متحد شمال و همچنين گروههاى ازبك و قوم هزاره بودند كه خواهان يك مجلس نيرومند، و دولتى به رهبرى نخست وزيرى هستند كه برقرارى تعادل در برابر رييس جمهور را ايجاد نمايد.

مسئله اى كه بيش از هر چيز مورد بحث و مناقشه است، حد اختيارات رييس جمهور در داشتن قدرت است. پيشنويس قانون اساسى كه مورد حمايت حامد كرزاى رييس جمهور كنونى افغانستان است، سيستمى را در نظر دارد كه در آن الگوى آمريكايى قدرتمندى رييس جمهور، با دو پارلمان رعايت شود. كرزاى تصويب اين سيستم را شرطى براى نامزد شدن مجدد خود براى احراز مقام رياست جمهورى اعلام كرده است.

بر اساس گفته هاى ربانى، در پيشنويس قانون اساسى، نتايج حاصله از فعاليتهاى كميسيون ميانجيگرى، در نظر گرفته نشده اند. ربانى به اين نكته اشاره نمود كه برخى از نمايندگان علائق شخصى را دنبال كرده و «اراده ملت را به بازى مى گيرند». در اين ميان، «فرانچز وندرل» نماينده اتحاديه اروپا و نمايندگان سازمان ملل متحد تلاش كردند تا بين دو جناح به ميانجيگرى بپردازند.

پيش از اين، ۱۶۰ ماده از پيشنويس قانون اساسى در فضايى متشنج مورد بحث قرار گرفته بود. طبق گفته هاى هيات رييسه ى «لويه جرگه» در كابل، قابل تصور نبوده كه چند ماده از قانون اساسى آينده افغانستان تصويب خواهد شد. همچنين، اينكه اين اجلاس كه در روز چهاردهم ماه جارى ميلادى آغاز شد، تا چه هنگام به طول خواهد انجاميد، مسئله اى ناروشن بوده است. البته دراصل براى اين امر ۱۰ روز در نظر گرفته شده بوده است. هر روز، براى نهادهاى بين المللى يى كه مخارج اين اجلاس را بر عهده گرفته اند، ۴۰ هزار يورو هزينه خواهد داشت. به خاطر جدالهايى كه بر سر تصويب قانون اساسى آتى در گرفته است، بسيارى از افغانها «لويه جرگه» كه به معناى مجلس كبير است را «لويه جگره» يا «جنگ كبير» نام نهاده اند.