تصمیم آمریکا برای ایجاد پایگاه نظامی در لبنان: واقعیت یا اهرم فشار؟

چندی است که موضوع جدیدی به بحران‌های حاکم بر لبنان افزوده شده است. روزنامه السفیر چاپ بیروت از قول منابع دیپلماتیک خبر از تلاش آمریکا برای ایجاد پایگاه‌های نظامی در لبنان داد.

السفیر از قول منابع آگاه می‌نویسد: آمریکا با ارسال هیئت نظامی بلندپایه‌ای به لبنان، طرح توافقی نظامی میان واشنگتن و بیروت را ارائه داد. بر اساس این طرح مسائل استراتژیک و امنیتی و همچنین آینده ارتش ملی لبنان و دکترین آن مورد اشاره قرار گرفته است. در این طرح بر لزوم خاتمه بخشیدن به حضور مسلحانه حزب‌الله در جنوب لبنان نیز اشاره شده است.

اریک ادلمان رئیس هیئت آمریکائی با اشاره به جنگ سرد میان آمریکا و شوروی سابق گفته است: حضور گسترده روس‌ها در شمال سوریه، حضور آمریکا در منطقه تهدید می‌کند. با توجه به اینکه لبنان نزدیک‌ترین کشور به پایگاه‌های روسیه در سوریه است، اهمیت استراتژیک بیشتری برای آمریکا دارد. به همین دلیل باید توافقنامه‌ای نظامی میان دو کشور امضا شود تا آمریکا بتواند پایگاه‌های نظامی در لبنان ایجاد کند.

چندی پس از این گزارش، جفری فلتمن سفیر آمریکا در لبنان درستی اینگونه اخبار را تکذیب کرده و گفت: چنین سخنانی توهین به ارتش لبنان است.

با این حال اهتمام روزافزون آمریکا به ارتش لبنان موضوعی نیست که از نگاه‌ها پنهان مانده باشد.

آمریکا ظرف چند ماه گذشته علاوه بر چندین میلیارد دلار کمک مالی، محموله‌های مختلفی از سلاح‌های جدید را برای ارتش لبنان ارسال کرده است.

این در حالیست که کشورهای غربی ظرف سی سال گذشته همواره با قدرت گرفتن ارتش لبنان و احتمال هرگونه استفاده از قدرت آن علیه اسرائیل مخالفت کرده‌اند.

گفته می‌شود حمایت آمریکا از ارتش لبنان را در سایه دو طرح می‌توان مورد ارزیابی قرار داد:

با بحرانی‌تر شدن شرایط لبنان و عدم دستیابی به توافق برای روی کار آمدن رئیس‌جمهور جدید در این کشور، آمریکا قصد دارد تا با تقویت ارتش شرایط را برای ریاست جمهوری میشل سلیمان فرمانده آن آماده سازد. از طرف دیگر در صورت بروز اغتشاش و ورود حزب‌الله به تنش‌های داخلی، ارتش توانائی مقابله را داشته باشد.

دوم اینکه آمریکا برای تقویت مسیحیان لبنان که سال‌هاست در بازی سیاسی کشور به حاشیه رانده شده‌اند، قصد دارد تا موضوع فدرالیزه کردن لبنان به اجرا درآورد. بدین ترتیب عملاً شیعیان جنوب لبنان از منطقه مسیحی‌نشین واقع در شمال این کشور جدا می‌شوند. مسیحیان نیز با توجه به اینکه فرماندهی ارتش جزو پست‌های وابسته به آنها است، قدرت دفاع از خود را می‌یابند.

از طرف دیگر مانور گسترده حزب‌الله و نیروهای موافق سوریه در لبنان بر موضوع پایگاه‌های نظامی آمریکا این شبهه را ایجاد کرده که بحران جدید، اهدافی سیاسی در پشت خود دارد.

مصطفی هاشم و محمد عیتانی از نمایندگان وابسته به جناح اکثریت پارلمانی، منبع چنین اخباری را سوریه می‌دانند. جناح اکثریت معتقد است که سوریه قصد دارد با اینگونه تنش‌ها، نتایج مثبت سفر رهبران جنبش 14 مارس به آمریکا و حمایت واشنگتن از این جنبش را خدشه‌دار سازد. از طرف دمشق از طریق نیروهای وابسته به خود در لبنان قصد دارد تا با ایجاد بحران‌های مختلف مانع برگزاری انتخابات ریاست جمهوری شده و نقش خود را تثبیت نماید.

این در حالیست که حزب‌الله و هم‌پیمانانش اعلام کرده‌اند که در صورت ایجاد هرگونه پایگاه نظامی آمریکا در خاک لبنان، با نیروهای آمریکا به مانند نیروهای متجاوز برخورد خواهد شد.

علی مهتدی، گزارشگر دویچه‌وله در بیروت