تشدید بحران مالی در آسیای مرکزی

نورسلطان نظربایف، رئیس جمهور قزاقستان اعلام کرد که بیش از ۵۲ ملیارد دلار در سال گذشته میلادی از این کشور خارج شده است. بر اثر تشدید بحران مالی در. برخی از کارشناسان می گویند، تشدید بحران مالی در آسیای مرکزی می‌تواند بر مناسبات اقتصادی و تجاری این کشورها با ایران تاثیر منفی بگذارد.

قزاقستان: از رشد اقتصادی به بحران مالی

قزاقستان به دلیل فروش نفت و گاز در سالهای اخیر رشد فزاینده اقتصادی داشت. وضعیت زندگی شهروندان این کشور بهبود فراوانی یافت و این کشور برای جمهوری‌های شوروی سابق، از لحاظ توسعه اقتصادی الگو به حساب می‌آمد. حال گزارش می‌رسد که با آغاز بحران مالی جهانی قزاقستان نخستین کشور آسیای مرکزی است که بیشترین آسیب‌ها را دیده و دولت این کشور برای کنترل و به حداقل رساندن بحران مالی ملیاردها دلار اختصاص داده است.

گفته می‌شود که بیش از ۳ ملیارد دلار فقط برای رفع مشکل مسکن پرداخت خواهد شد. ولی برخی از کارشناسان آسیای مرکزی از جمله میرزا سلیم‌پور، یک صاحب‌نظر تاجیک، می‌گویند، علیرغم اقدامات دولت بروز بحران‌های بیشتر اقتصادی قزاقستان را تهديد می‌كند: "قزاقستان فقط در طول ماه گذشته در دو مرحله برای بار نحست ۵ ملیلیارد دلار و برای بار دوم ، در دو روز پیش ۱۰ میلیارد دلار برای نجات نظام بانکی اختصاص داد."

تاجیکستان و درخواست کمک از اتحادیه اروپا

اما مقامات دولت تاجیکستان نیز اعلام کرده‌اند که انتقال ارز خارجی به بانک‌های این کشور کاهش یافته و این مسئله سبب کاهش واردات این کشور شده است. دولت تاجیکستان برای جلوگیری از تشدید بحران مالی، از اتحادیه اروپا درخواست کمک کرده است. اتحادیه اروپا قرار است حجم سرمایه گذاری‌ها در آسیای مرکزی را به دو برابر افزایش دهد. این اتحادیه از استقلال تاجیکستان تا کنون ۵۰۰ ملیون یورو به این کشور کمک کرده است. ولی وزیر اقتصاد تاجیکستان اظهار نگرانی کرده است که بحران مالی جهانی مهاجران تاجیک مقیم روسیه را بیکار خواهد کرد و این امر سبب کاهش ارسال ارز به تاجیکستان خواهد شد.

میرزا سلیم‌پور، کارشناس تاجیک معتقد است که کمک مهاجران تاجیک در روسیه موثرتر از کمک‌های اتحادیه اروپاست: "به نظر من آن میلیاردها دلاری که از مهاجران تاجیک می‌رسد، مبلغ کلانی است. مقدار ارز مهاجرین تاجیک در خارج که عمدتا در روسیه کار می‌کنند، بیش از ۳۶درصد از مجموع درآمد ملی ناخالص تاجیکستان را تشکیل می‌دهد. کمک‌های اتحادیه اروپا حتی اگر دو برابر هم بشود، جایگزین ارزی مهاجرین تاجیک نخواهد بود و خسارات وارده از کاهش ارسال ارز مهاجرین را جبران نخواهد کرد."

تاثیر بحران مالی آسیای مرکزی به ایران

برخی از کارشناسان اقتصادی اظهار می‌دارند، تشدید بحران مالی در کشورهای آسیای مرکزی می‌تواند تاثیر مستقیمی بر مبادلات تجاری ایران با این کشورها داشته باشد. ولی میرزا سلیم‌پور، کارشناس تاجیک این نظر را قبول ندارد. وی دلیل آن را چنین توضیح می‌دهد: " چون ما بیشتر از ایران وارد می‌کنیم و مقدار آن آنقدر زیاد نیست که بتواند در اقتصاد ایران تاثیراساسی داشته باشد. شرکای اساسی ایران نه در آسیای مرکزی، بلکه در کشورهای اروپائی هستند که متاسفانه آنها نیز دچار بحران مالی شدند."

کارشناسان محلی هشدار می‌دهند که تشدید بحران مالی در آسیای مرکزی موجب کاهش سرمایه‌گذاری ایران در این منطقه نیز خواهد شد.