تزوير و تعزير
۱۳۸۳ خرداد ۲۸, پنجشنبه
در ميخانه ببستند خدايا مپسند كه در خانه تزوير و ريا بگشايند
مسئله اما تا اين حد باقى نمى‌ماند. اگر موضوع به بستن در ميخانه محدود مى‌شد، كافى بود كه باده‌نوشان تنها به اين سخن حافظ توجه كنند:
دانى كه چنگ و عود چه تقرير مى‌كنند پنهان خوريد باده كه تعزير مى‌كنند
در ديوان حافظ فقط پنهانكارى در دوره‌هاى فشار، كه دوره‌هاى تزوير و رياست، توصيف شده است. در آن هيچ گونه توصيه بهداشتى ويژه‌اى نمى‌بينيم. گويا در زمان وى، در دوره شاه شجاع نيز مردم به ”باده ناب“ دسترسى داشتند. در دوران ما مشكل بزرگ تنها بستن در ميخانه، گشودن در تزوير و ريا و گستردن بساط تعزير نيست. دسترسى به ”مى ناب“ مشكل است، خاصه براى اقشار كم‌درآمد. باده ساخته مى‌شود، در نهان، با الكل چوب.
شنبه گذشته خبر رسيد كه در شيراز ۱۲ نفر به خاطر نوشيدن مشروبات الكلى حاوى الكل صنعتى درگذشته‌اند، ۶ تن بينايى خود را از دست دادند، ۶۰ تن ديگر در پى مسموميت شديد بسترى شدند. يكى از مسئولان بيمارستان دانشگاه شيراز گفت مشروب مصرف شده داراى متانول بوده، كه بسيار سمى است و براى توليد مايع ضد يخ اتوموبيل و رنگ پارچه به كار مى‌رود. مقدار كمى از اين ماده مى‌تواند باعث مرگ يا از دست دادن بينايى شود و صدمات جدى به كبد و كليه وارد سازد. هم اكنون تعداد كسانى كه بر اثر نوشيدن مشروب الكلى مسموم جان خود را از دست داده‌اند، به بيست و دو نفر رسيده است. ميانگين سن درگذشتگان ۲۹ سال بوده است.
باده‌نوشى در فرهنگ ايرانى ريشه عميقىدارد. ادبيات اين فرهنگ به مى‌گسارى دعوت مى‌كند و مى‌گسارى جزيى است از آداب شادباشى و شادخوارى ايرانى. فشار براى سركوب اين بخش از فرهنگ، بى‌آنكه بديلى براى آن عرضه كنند، و فراخواندن به عزادارى و نشان دادن شلاق تعزير در دست راه، را براى نابودى روحيه‌ها و رشد تزوير باز كرده است. گزارشهاى توصيفى حكايت از گسترش باده‌نوشى در ايران مى‌كنند و اين پديده را چشمگيرتر از زمان پيش از انقلاب ايران مي‌دانند. يك بخش اقتصادى پررونق به اين پديده مى‌پردازد، بخشى كه هر گونه مشروب الكلى را از هر ماركى تهيه مى‌كند. اما آنچه نصيب فقيران مى‌گردد، مشروبهاى دست‌ساز با كيفيت پايين و مسموم است.
لازم است از حقوق انسانهايى كه بينايى يا زندگى‌شان را از دست داده‌اند، دفاع شود. از دست دادن بينايى و زندگى آنان در پى نقض حق دفاع از حريم خصوصى شان بوده است. ماده سوم اعلاميه جهانى حقوق بشر بيانگر اين حق بشرى است، آنجا كه مى گويد: “هر كس حق زندگى، آزادى و امنيت شخصى دارد.” حق شكل دادن آزادانه به پهنه خصوصى و اوقات فراغت خود، حقى است بشرى. كسانى كه با خوردن مشروب الكلى مسموم نابينا شده يا درگذشته اند، قربانيان سيستمى هستند كه اين حق را نقض نموده است.