1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

ترجيج امنيت بر دموکراسى در خاورميانه

۱۳۸۵ دی ۲۶, سه‌شنبه

در سفر اخير خانم کانداليزا رايس به کشورهاى خاورميانه، برخلاف ديدارهاى پيشين ، صحبتى از گسترش دموکراسى در منطقه به ميان نيامد. در مصر خانم رايس، اهميت پيوندهاى استراتژيک اين کشور با ايالات متحده و تلاش براى برقرارى امنيت را برجسته کرد. خانم رايس در سفرهاى پيشين با انتقاد از اشتباهات گذشته آمريکا در ناديده گرفتن دموکراسى در خاورميانه، اين اميد را به وجود آورده بود که سياست ايالات متحده در جهت اصلاح حکومت‌هاى خ

https://p.dw.com/p/A5BI
كانداليزا رايس وزير خارجه آمريكا در ديدارى با حسنى مبارك رييس جمهور مصر
كانداليزا رايس وزير خارجه آمريكا در ديدارى با حسنى مبارك رييس جمهور مصرعکس: AP

�دکامه متحد آمريکا حرکت کند. اکنون اين اميد به سرعت رنگ می‌بازد.

براى دوران کوتاهى در سالهاى ۲۰۰۵ و ۲۰۰۶ وزير امورخارجه آمريکا خانم کانداليزا رايس موفق شد سياست خارجى اين کشور در خاورميانه را به سمت اصلاحات سوق دهد. او به ويژه در مصر که يکى از سرکوبگرترين رژيم‌هاى پليسى دنياست، از عملکرد دولت حسنى مبارک به طور ضمنى انتقاد کرد و خواست که به نهادهاى قانونى و آزادى‌هاى سياسى در اين کشور فرصت رشد داده شود.

در سال ۲۰۰۵، کانداليزا رايس در سخنرانى‌اش در دانشگاه آمريکائى گفته بود: «ما همه نگران آينده اصلاحات در مصر هستيم، جائى که حاميان دموکراسى، زنان و مردانى که به شکل صلح آميز عمل مى‌کنند در معرض خشونت قرار دارند. روزى بايد فرا رسد که حکومت قانون جانشين فرمانهائى شود که دولت براى اوضاع غيرعادى صادر مى‌کند. روزى که قوه قضائى مستقلى بتواند جانشين عدالت بى‌حساب و کتاب شود.»

اما هفته گذشته پس از آنکه جورج بوش در سخنرانى‌اش خطاب به ملت آمريکا، از ضرورت بالا بردن ظرفيت نظامى آمريکا در منطقه صحبت کرد، سياست خارجى آمريکا نيز به نظر مى‌رسد به سنّت پيشين رجعت کرده است. بنا به نوشته يک تحليلگر آمريکائى (نيويورک تايمز، ۱۶ ژانويه) ، روشن است که اکنون ايالات متحده، به دليل اغتشاش در عراق و نفوذ روز افزون ايران، و همچنين بى‌ثباتى ناشى از درگيرى‌هاى فلسطين با اسرائيل، تصميم گرفته است ارجحيت را به ثبات و امنيت بدهد، نه به دموکراسی.

در مصر تعداد زيادى از رهبران احزاب غيررسمى و فعالان حقوق بشر از اين تغيير سياست اظهار نگرانى مى‌کنند. «حافظ ابو سعاده» دبير کل سازمان حقوق بشر در مصر به خبرنگاران گفت که «دولت به ما مى‌گويد از اين به بعد دريچه‌هائى را که باز کرده بوديم، مى‌بنديم. کارتان را متوقف کنيد.» در هفته‌هاى اخير، صحنه‌هائى از شکنجه ناراضيان توسط مأموران مصرى، در ويدئوهاى اينترنتى پخش شده است، از جمله فرو کردن دسته جارو به يک راننده اتوبوس و آويزان کردن زنى از مچ و زانو از يک ميله آهنى (تايمز، ۱۶ ژانويه).

منتقدان در آمريکا اشاره مى‌کنند اين عقب گرد به سياست‌هاى گذشته، کمکى به موقعيت آمريکا و منافع آن در منطقه نخواهد کرد. جنگ در عراق، حتا با افزايش تعداد سربازان آمريکائى، باعث پيروزى آمريکا نخواهد شد و دولت عراق نيز هرگز به مبارزه با ميليشياهاى شيعى و درگيرشدن با ايران تن در نخواهد داد، چون نه اراده و نه توان چنين کارى را دارد.

اين منتقدان معتقدند دولت و نيروهاى امنيتى عراق فاسدتر از آن‌اند که زير تعليمات شش ماه تا يک سال آمريکا اصلاح شوند. جنگ‌هاى سنى ـ شيعى و موج مهاجرت و فرار شهروندان از عراق نيز با راه حل‌هاى نظامى و امنيتى بيشتر، متوقف نخواهد شد. يک بار ديگر آمريکا نتوانست به وعده‌هاى خود براى استقرار آزادى و دموکراسى جامه عمل بپوشاند.

عبدى کلانترى، گزارشگر صداى آلمان در نيويورك