ترانه ماندگار لى لى مارلن

بيان مى‌شود، ولى اجراهاى مختلف آن هميشه توسط زنان خواننده انجام شده است.

ترانه لى لى مارلن تنها ترانه آلمانی ست كه تا بحال به بيش از چهل و هشت زبان مختلف دنيا اجرا شده است. براى برخى هنوز اين مسئله سوال برانگيز است كه چطور اين ترانه با متن شعر بسيار ساده آن تا اين حد مورد توجه قرار گرفته است. شايد بتوان گفت که بازتاب احساس عشق، دلتنگى، نیاز بازگشت به خانه، و زندگى در صلح، پيام انسانى است كه می‌تواند مرزهاى سياسى، فرهنگى و زبانى را بشكند و به عنوان خواست اولیه هر انسان، از هر قوم و نژاد و مذهب، مورد پذیرش و علاقه ویژه قرار گیرد. هم اكنون اين ترانه موضوع نمايشگاهى در شهر برلين است و اجراهاى مختلف آن نيز بصورت آلبومى به همين نام در آلمان منتشر شده است.

شعر اين ترانه پيش از جنگ اول جهانى نوشته شده است و شاعر آن ‌هانس لايپ نام دارد كه در سال ۱۹۱۴ ميلادى به عنوان سرباز به جنگ روسیه گسيل شد. شعر ترانه لىلى مارلن به زندگى خود وى مربوط می‌شود. او اشعار زيادى را نوشت و پيش از فرستاده شدنش به جنگ، آن‌ها را منتشر ساخت. لایپ تصور نمى‌كرد كه روزى اشعار عاشقانه‌اش چنين شهرتى بيابند. بعدها نوربرت شولتسه، آهنگساز آلمانى، براى قطعه شعر لی لی مارلن آهنگى ساخت كه به ترانه‌ای به همین نام معروف شد.

موضوع ترانه درباره عشق ودلتنگی سربازی است نسبت به زنی به نام لىلى مارلن. گفته می‌شود که ‌هانس لایپ، شاعر ترانه، همزمان دل در گرو عشق دو زن داشته، يكى بنام بتى كه به لىلى معروف بوده و دختر فروشنده‌اى در بازار ميوه و ديگرى پرستارى با نام خانوادگى مارلن. شاعر با ادغام نام آن دو، نام جديدى و شخصيت نوى را براى خود خلق می‌كند به نام لی لى مارلن.

شهرت اين ترانه بويژه در دوران جنگ جهانى دوم آغاز شد. در زمانى که سربازان جبهه‌های متخاصم در دلتنگى و دورى از خانه و شرايط بسيار سخت زمان را سر می‌كردند. با شروع جنگ این ترانه از رادیوی بلگراد که تحت تسلط نیروهای فاشیستی بود، به عنوان آخرین برنامه هرشب پخش می‌گردید. ولی خیلی زود مشخص شد که لی لی مارلن مطابق با خواست نیروهای ارتش فاشیست آلمان و تلاش آن‌ها در جهت تقویت روحیه سربازان و آمادگی آنان برای گذشت از زندگی خود برای "پیشوا" نبود و به عکس ترانه‌ای بود عاشقانه که تنها احساس دلتنگی سربازان و خواست آنان را برای بازگشت به خانه و دیدار محبوب خود مطرح می‌کرد.

این ترانه خیلی سریع به ترانه بسیار مورد علاقه سربازان در جبهه‌های مختلف تبدیل شد. این دیگر مهم نبود که لی لی مارلن برای سربازان آلمانی اجرا می‌شود که به روی نیروهای متفقین بمب می‌ریختند. از سرباز انگلیسی و آمریکایی گرفته تا سربازان روسی آن را زمزمه می‌کردند. به همین دلیل در ابتدا رهبران ارتش فاشیستی آلمان پخش این ترانه را از رادیو و اجرای زنده آن را ممنوع اعلام کردند.

برای بسیاری از سربازان این ترانه، آوایی نه برای جنگ، بلکه علیه جنگ محسوب می‌شد. در این هنگام بود که اجرای لی لی مارلن به زبان‌های مختلف جهان آغاز شد، از انگلیسی گرفته تا فرانسوی، ایتالیایی، ژاپنی، یوگسلاوی، روسی، عبری و غیره.

در سال ١٩٤٤ در انگلستان فیلمی بنام "داستان واقعی لی لی مارلن" بر مبنای این ترانه ساخته شد. همینطور مارلنه دیتریش هنرپیشه زن نامدار آلمانی که مجبور به مهاجرت از کشورش شده بود، آن را برای سربازان متفقین اجرا کرد. در سال ١٩٨٠ راینر فسبیندر کارگردان بنام آلمانی نیز فیلمی به همین نام ساخت.

جلوی سربازخانه
جلوی دروازه بزرگ
فانوس خیابانی آویخته بود
و هنوز هم آنجاست
جایی که ما دوباره یکدیگر را خواهیم دید
در زیر آن چراغ دوباره خواهیم ایستاد
مانند آن وقت‌ها، لی لی مارلن

سایه‌هامان در هم می‌رفت و یکی می‌شد
آن زمان که ما در زیر چراغ ایستاده بودیم
و تصویر عشقی را می‌آفرید
که بر همه آشکار بود
لی لی مارلن

نگهبان صدا می‌زد
شیپور آخر زده می‌شد
می‌توانست برایم گران تمام شود
"همقطارها من الساعه می‌آیم"
زمان وداع
و چه اشتیاقی در من بود
تا به همراه تو دور شوم
با تو، لی لی مارلن

فانوس خیابانی قدم‌های تو را می‌شناسد
گام‌های زیبای انتظار تو را
هر شب می‌سوزد
و مرا فراموش کرده است
با نبود من
چه کسی در نور فانوس خیابانی
منتظرت خواهد بود؟
منتظر تو، لی لی مارلن

لب‌های عاشقت مرا فرا می‌خوانند
از آرامش ابدی، از قعر زمین
مانند یک خیال
زمانی که مه پایین می‌آید
من در زیر فانوس منتظرت خواهم بود
مانند آن وقت‌ها، لی لی مارلن