ترازنامه مبادلات بازرگانى آلمان با ايران و هند
۱۳۸۵ مهر ۱۲, چهارشنبه
به موجب اطلاعات اداره مركزى آمار آلمان، هند، پس از چين، دومين كشورى محسوب می‌شود كه در مسير تبديل شدن به يك ابرقدرت اقتصادى در قاره آسيا پيش می‌رود. اين كشور از دهه ۹۰ قرن بيستم، تقويت بخش خصوصى و ترغيب سرمايه گذارى‌هاى خارجى را آغاز كرد. در نتيجه اين اقدامات، توليد ناخالص ملى هند، از سال ۱۹۹۴ تقريبا به دو برابر رسيد. اين رشد، در سه سال گذشته بين هفت و نيم تا هشت و نيم درصد بود و در رشته‌هاى كامپيوتر، تحقيقات و قطعات اتومبيل از حد متوسط فراتر رفت.
در همين دوران، مبادلات اقتصادى ميان آلمان و هند رشدى شتابناك يافت. در هفت ماه نخست سال جارى، آلمان ۲ ميليارد و ۴۰۰ ميليون يورو كالا از هند خريد و ۳ ميليارد و ۳۰۰ ميليون يورو كالا به اين كشور فروخت. به اين ترتيب، واردات نسبت به دوران مشابه سال گذشته، بيش از سى درصد و صادرات نزديك به چهل درصد افزايش يافت.
اما به رغم رشد اقتصادى شتابناك، توسعه هند در زمينه اجتماعى چندان سريع نيست. ميزان مرگ و مير كودكان همچنان بيشتر از كشورهاى صنعتى و اميد به زندگى بسيار كمتر از اين كشورها است. از سوى ديگر، هنوز حدود ۴۰ درصد جمعيت هند را بى‌سوادان تشكيل می‌دهند و سطح متوسط درآمد، در مقايسه با كشورهاى صنعتى، همچنان پائين است. درآمد ناخالص ملى هند براى هر نفر از سوى اداره مركزى آمار آلمان سالانه ۷۲۰ دلار اعلام شد. اين رقم در ايران به حدود ۲۲۰۰ دلار و در اتحاديه اروپا به بيش از ۲۹ هزار دلار می‌رسد.
اما هر دو كشور هند و ايران، در چند زمينه به يكديگر بسيار شبيه‌اند. در هر دو كشور، تضادهاى شديدى ميان اكثريت فقير و اقليت ثروتمند وجود دارد كه زمينه ساز تفاوت‌هاى فرهنگى و تنش‌هاى اجتماعى است. هند و ايران، ضمنا، در زمينه تركيب سنى جمعيت، وضعيتى كاملا متضاد با كشورهاى پيشرفته صنعتى دارند. در حالى كه جمعيت كشورهاى صنعتى به سرعت رو به پيرى می‌نهد، يك سوم جمعيت هند را كودكان زير ۱۵ ساله تشكيل می‌دهند. در ايران نيز، حدود ۷۰ درصد جمعيت، افراد زير ۳۰ ساله هستند.
ميزان زاد و ولد، در ايران نسبت به دهه‌هاى گذشته اندكى كاهش يافته است، اما در هند همچنان بالا است. در فاصله سال‌هاى ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۵ جمعيت اين كشور به اندازه كل جمعيت آلمان، يعنى ۸۲ ميليون نفر افزايش يافت!
تا پيش از اصلاحات دهه نود، اقتصاد هند، عمدتا متكى به كشاورزى و دامدارى بود. اما پس از اين اصلاحات، هندى‌ها به سرعت بخش خدمات و توليد صنعتى خود را گسترش دادند. نتيجه اين روند، البته كنده شدن كشاورزان از مزارع و روى آوردن آن‌ها به حواشى شهرهاى بزرگ نيز بود. مشابه اين روند را، ايران در دهه‌هاى ۴۰ و ۵۰ شمسى در پى اجراى انقلاب سفيد محمد رضاشاه پهلوى و برنامه اصلاحات ارضى پيمود.
و اما درباره مبادلات اقتصادى ايران و آلمان، روزنامه تايمز مالى به نقل از اتاق صنعت و تجارت ايران و آلمان در تهران نوشت: ”در سال ۲۰۰۵ ميلادى، صادرات آلمان به ايران نسبت به سال پيش از آن، ۲۴ درصد افزايش يافت و جمعا به ۴ ميليارد و ۵۰۰ ميليون يورو رسيد. حجم صادرات آلمان، در هفت ماه نخست سال گذشته، ۲ ميليارد و ۶۸۰ ميليون يورو بود. اما در هفت ماه نخست سال جارى، به ۲ ميليارد و ۳۷۰ ميليون يورو كاهش يافت. يعنى ۱۲ درصد كمتر از دوران مشابه سال پيش. مبادلات بازرگانى آلمان با ايران، از چند سال پيش بدون وقفه سير صعودى پيموده بود و اين نخستين بار است كه از رونق آن كاسته می‌شود. بسيارى از كارشناسان، بحران هسته اى و عدم اطمينان نسبت به ثبات ايران را عامل اين تغيير می‌دانند.