تازه ترين برگردان «اوليسس» جيمز جويس به زبان آلمانى

در روند بازگويى اين داستان زمين تنها يكبار گرد خود چرخيده است. اين رمان چنان تاثيرى داشت كه بزودى دوستداران و هواداران آن برآن شدند تا روز شانزدهم ژوئن را، زادروز لئوپولد بلوم، را به نام «روز بلوم» جشن بگيرند. در رمان اوليسس، دابلين قرن شانزدهم با تخيل نويسنده، اما بى هيچ دگرگونى در ريزه كاريهايش در برابر خواننده گسترده است. در اين رمان دابلين ستوده مى شود، آنجا كه جويس آن را چون يك شهر جاويدان معنوى برجسته مى كند.

مارتين موزه باخ نويسنده ى آلمانى درباره ى رمان جيمز جويس مى نويسد: اوليسس شايد آخرين اثر هنرى كاتوليكى نباشد، اما بى ترديد آخرين رمانى است كه اصولا و كاملا از بطن فرهنگ كاتوليك زاده شده است. و ممكن است كه جويس به كليساى كاتوليك نفرت مى ورزيد، اما اثر او بدون اين آيين هرگز آفريده نمى شد.

در عين حال جويس رمان خود را تبديل به يك كارگاه كرده است كه در آن همه ى شيوه هايى را كه بتوان انديشيد، به آزمايش گذارده است تا با روشى بسيار نوتر بازگو كند، كنار هم بچيند، به نظم آورد، توفان الهامات را از بند برهاند، مرزهاى تفاهم را باز بيشتر گسترش دهد و حتا بارها آن را پشت سر بگذارد. آنچه كه اوليسس را برجسته مى كند، اينكه همه ى امكانات هنرى، حتا آزمون ها و تجربه ها تا آخرين قطره مكيده مى شوند.

برگردان تازه ى اوليسس با تفسيرهايى خواندنى از ديرك واندربكه، ديرك شولتسه، فريدريش راينموت و زيگفريد آلتدورف همراه با نامنامه و نقشه هايى از شهر دابلين منتشر شده است كه بويژه تفسيرها و پانويسها كمك بزرگى براى درك اين رمان پيچيده اند. جويس يكبار هشدار داد كه داستانش را نبايد جدى گرفت، و گفت اگر بخواهيد هرجمله ى آن را واقعا درك كنيد، آنوقت هرگز از خواندن فارغ نخواهيد شد.

پرويز حمزوى