بيست و پنجمين سالروز درگذشت نادژدا ماندلشتام
۱۳۸۴ دی ۸, پنجشنبهنادژدا ماندلشتام، كه روز ۲۹ دسامبر ۲۰۰۵ بيست و پنجمين سالروز مرگ اوست، برخاسته از خانوادهاى يهودى و تحصيلكرده در روسيه بود. در سال ۱۹۱۹، يعنى دو سال پس از انقلاب اكتبر در روسيه، هنگامى كه نادژدا ۲۰ ساله بود، با اوسيپ ماندلشتام آشنا شد. سه سال بعد اوسيپ و نادژدا با هم ازدواج كردند. در آن دوره نادژدا همراه با همسر شاعر خود از شهرت بسيار برخوردار بود و البته اين گونه نبود كه تنها در دوره شهرت و شادى در كنار او بود. نه، نادژدا با شاعر معروف و منتقد روس به تبعيد هم رفت، پس از آنكه اوسيپ ماندلشتام دستگير و تبعيد شد، به خاطر شعر هزلآميزى كه در باره ژوزف استالين، ديكتاتور وقت شوروى سروده و به دوستانش نشان داده بود. مرگ شاعر در سال ۱۹۳۸ در اردوگاهی در نزديكى ولادى ووستوك بود.
سالها پس از آن نادژدا ماندلشتام خاطرات خود را نوشت. جلد اول كتاب خاطرات او در سال ۱۹۷۰ در پاريس چاپ شد با عنوان ”قرن گرگها“ ترجمه آن به آلمانى Das Jahrhundert der Wölfe نام دارد. در سال ۱۹۷۲ جلد دوم اين خاطرات با عنوان ”نسل بدون اشك“ منتشر شد. عنوان آلمانى جلد دوم چنين است: Generation ohne Tränen.
منتقدان ادبى معتقدند كه نادژدا ماندلشتام با توصيفهاى دقيق و نثر قوى خود آثارى آفريده است كه نمىتوان از آنها تنها به عنوان سند تاريخى نام برد.
نادژدا ماندلشتام در روز ۲۹ دسامبر ۱۹۸۰ در مسكو ديده از جهان فروبست.